Polenlerin anlattıkları

Biyolojik olarak dayanıklı bir canlı olan insan, uzak geçmişle kesintisiz bir genetik zincirin bir parçası. İşte polenlerin anlattıkları...

Biyolojik olarak dayanıklı bir canlı olan insan, uzak geçmişle kesintisiz bir genetik zincirin bir parçası. İşte polenlerin anlattıkları...

Ancak medeniyetlerin tarihi (doğuşu, yükselişi ve çöküşüyle) kesintilidir. Parlak medeniyetler niçin yok olur? Ortadoğu'da antik dönem polenlerini inceleyen bir grup araştırmacı, bölgede 3 bin 200 yıl önce yeşermiş büyük kültürlerin ani çöküşünü açıklayabileceklerini düşünüyor. Polenlerin gösterdiğine göre neden, bölgede son derece uzun süren bir kuraklık. Yok olan medeniyetlerin (doğu Akdenizli ticaret kültürleri olan Mısır, Hitit ve Miken) gücü hemen hemen tartışmasızdır. Fakat bugüne kadar kimse onların çöküş nedenlerinden emin değildi. Eski İsrail'de hayatın nasıl yaşandığını anlama çabaları çerçevesinde bilim insanları, 2010'da Taberiye Gölü'nün dibindeki bitki kalıntılarından numuneler alıp incelenmeye başladı. 40'ar yıl aralıklarla kalıntılara ait polen örnekleri analiz edildi ve o dönemlerdeki iklim değişimlerinin bir profili çıkarıldı. Örnekler, M.Ö. 1250-1100 arasında şiddetli bir kuraklık olduğunu ve buna paralel olarak bitki örtüsünde önemli değişiklikler yaşandığını gösteriyordu. Kuraklık hem kültürel karışıklıkların hem de başka etkenlerin nedenlerinden biri; tarımda, ticarette ve toplumda dengeyi bozan bir değişimler silsilesine yol açar. Bir medeniyeti doğuran uyum, ister Geç Tunç Çağı'nın Ortadoğu'sunda, ister 12'nci yüzyılın Güneybatı Amerika'sında (Anasazi olarak bilinen halk kültürel zirvesine ulaşıp çöktüğünde) olsun, bu tip baskılar altında bozulabilir. Taberiye Gölü'nden çıkan polenler kendi başlarına bile yeterince ilginç; fakat birçok yerde kuraklıkların şiddetlendiği bir çağda, en sağlam insan topluluklarının bile doğa kuvvetlerine karşı ne kadar savunmasız olabildiğinin hatırlatıcıları olarak, onları daha da önemsemek gerekiyor. THE NEW YORK TIMES