Tünel ve asansörden korkuyorum

"Benim sorunum tünel, asansör ve kapalı yerlerle ilgili korkular için ne gibi bir tedavi gerekli. Mesela tünelde panik yaşamamak için ne yapmak gerekiyor?"

Üsküdar Üniversitesi NPSUAM Feneryolu Polikliniği'nden Prof. Dr. Orhan Doğan, ruh sağlığınızla ilgili sorularınızı cevaplandırıyor…

DEPRESYONLA İLGİLİ HER TÜRLÜ BİLGİ İÇİN TIKLAYIN...

CİNSEL SORUNLARINIZ MI VAR? ÇÖZÜN...

TAKINTILARINIZI YENEBİLİRSİNİZ...

KİŞİLİK BOZUKLUKLARI İLE İLGİLİ BİLGİ ALMAK İÇİN TIKLAYIN...

ALKOL VE MADDE BAĞIMLILIĞINIZ VARSA ÜZÜLMEYİN, KURTULABİLİRSİNİZ'...

CİNSEL SAĞLIKLA İLGİLİ HER TÜRLÜ BİLGİYİ ÖĞRENİN..

SORU SORMAK İÇİN TIKLAYIN

SORU Benim sorunum tünel, asansör ve kapalı yerlerle ilgili korkular için ne gibi bir tedavi gerekli? Mesela tünelde panik yaşamamak için ne yapmak gerekiyor? CEVAP Burada belirtilen durum "açık alan korkusu" anlamına gelen agorafobiyle ilgilidir. Bu terim herhangi bir zor durumda kolayca kaçılamayacak yerlerle ilgili korkuları da kapsar. Bu tür korkularda davranışçı tedavi yaklaşımlarıyla iyi sonuç alınmaktadır. Örneğin, tünelde panik duygusunu yaşamamak veya etkisini azaltmak için aşamalı olarak duyarsızlaştırma egzersizleri yapılabilir, üstüne gitme gibi teknikler denenebilir. Bu yaklaşımlardan hangisinin daha etkili ve uygun olacağına bir ruh hekiminin muayenesinden sonra birlikte karar vermek uygun olur. SORU On altı yaşındayım, fakat başta ailem olmak üzere insanlara karşı çok asabiyim. Bir şey sordukları zaman sinirleniyorum, konuşmak istemiyorum, ne yapabilirim? CEVAP On altı yaş, ergenlik sorunlarının en belirgin olarak yaşandığı yaştır. Genel olarak bu yaşta aileyle, özellikle anne-babayla çatışma, onlara karşı gelme, istediklerini yapmama veya tam tersini yapma, onların görüşlerini beğenmeme, evden uzaklaşma sık görülür. Duygusal olarak iniş-çıkışlar da sıktır; aniden parlama, hüzünlenme, yalnız kalma isteği, arkadaşlara daha çok zaman ayırma görülebilir. Bu dönem kimlik kazanma dönemi olduğu ve kişilik özellikleri yeni şekillenmeye başladığı için, bunlar aşırıya kaçmadığı sürece her gencin yaşadıklarına benzer. Aşırıya kaçıp uyumu ve okul başarısını olumsuz etkilerse, o zaman üzerinde durmak gerekir. Ergenlerde önemli bir sorun, bu belirtilerin nereye kadar normal, nereden sonra anormal olduğunun belirlenmesindeki güçlüktür. Bunun belirlenmesi için bir çocuk ve ergen ruh hekimiyle görüşmek yararlı olur. SORU Beş yaşında bir oğlum var. Üç yaşındayken konuşma gecikmesi nedeniyle hekime başvurduk. Eğitim önerdiler, iki yıllık eğitimin sonunda konuşmaya başladı. Ama arada hala sorduğumuz sorulara anlamlı cevap veremiyor. Konuştuğu için ve yapılan test sonucunda eğitime ihtiyacı yoktur, denildi. CEVAP Her çocuğun gelişme hızı farklıdır. Normal gelişmesi ve hızı ortalamaya göre belirlenir. Ortalamadan sapmalar kimi zaman bir hastalığa bağlanmazken, kimi zaman erken davranıp çare aramayı gerektirir. Bazı çocuklar geç konuşur, fakat gerek bedensel, gerekse zihinsel gelişmesi normaldir. Bu nedenle bir çocuğu değerlendirirken, her yönden bakmak gerekir. Bir çocuk beş yaşında olduğu, konuşabildiği halde anlamlı cevaplar veremiyorsa, işitmesi, zihinsel (zeka testi, algılama, kavrama vs.) gelişmesi, sosyal ilişkileri, hatta metabolizmayla ilgili özellikleri gözden geçirilmelidir. Muayeneye göre, MR ve EEG çektirilebilir. "Eğitime ihtiyacı yoktur" denmesi yalnız konuşmasıyla ilgili olabilir. Tüm muayene ve tetkikleri normalse, aile içindeki ilişkiler de gözden geçirilmelidir. Ayrıntılı bir değerlendirme için bir çocuk ve ergen ruh sağlığı merkezine başvurmak yararlı olur.