GÜÇLÜ YANI NASIL ANLAŞILIR

YENİ ANNE DERGİSİ/MART SAYISI - FUNDA ÇAMÖZÜ

Çocuğunuzun kişilik özelliklerini gözlemleyerek güçlü yanını çözebilirsiniz. İşte size uygulamanız gereken tüyolar.

Anne baba tarafından en çok merak ilen konulardan biri de çocuğun hangi alanlarda "güçlü" olduğudur, çünkü onun güçlü ve olumlu yanla-ı bilerek daha çok geliştirebileceğimizi, gelişmesi için ona daha çok kaynak sunabileceğimizi düşünürüz, nedenle de çocuğumuzu her hali tanımak atılacak ilk ve en önemli adımdır.

ÇOCUĞUNUZUN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİ GÖZYELEYEREK;

- Hoşlandığı, hoşlanmadığı, tercih ettiği ve etmediği durumlar hakkında bilgi sahibi olarak,
-  Yatkınlıkları hakkında çevresindeki diğer yetişkinlerden bilgi alarak,
- Yaşı uygun olunca da doğrudan kendisine sorarak onun hakkında bilgi edinmek kafamızdaki senaryolardan uzaklaşıp çocuğunuz hakkında gerçekçi bilgiler edinmenizi sağlar. Aksi taktirde…
Çocuğunuzu "zeki" ve "becerikli" görmek isterken ve onun güçlü yanlarını iyi niyetle araştırırken bazı tehlikeli davranışlar da geliştirebilirsiniz.
- Çocuğun potansiyelinin çok üzerinde beklenti koymak,
- Etiketlemeler yapmak,
- Yapıcı olmayan eleştirilerde bulunmak,
- Kıyaslamalar yapmak,
 - Şartlı sevgi sunmak anne babaların uzak durması gereken davranışlardır.

ÇOCUĞUN ZEKİ VEYA BECERİKLİ OLMASI EBEVEYNLER VE ÇOCUKLAR İÇİN NE İFADE EDER?

Çocuğun hem zeki hem de becerikli olmasının eğer aksi durum ile barışık olunabilirse aile için gurur verici bir durum olduğunu söyleyen Uzman Psikolojik Danışman Seçil Akaygün Cüntay, "Zeka ve becerinin bir arada olması uygun kaynaklar sağlanırsa çocuk için geliştiricidir; Sonuç yerine azmi ve çabası desteklenirse kendine güveni desteklenmiş olur; Etiketlere takılıp tek bir nokta üzerinden eğitim verilmeye çalışılmazsa zeka ve beceri bir arada çocuk için zenginleştirici bir unsurdur." diyor. Seçil Akaygün Cüntay, ailelerin yapması gerekenlere değiniyor:

- Anne ve babaların çocuklarını zeka ve becerileri doğrultusunda yönlendirme yapmaları,

- Kendilerine benzeyen/benzemeyen yönleri konusunda eleştirel olmamaları,

- Zekayı sadece okul başarısı ile eşlememeleri,

- Çocuğun sergilediği becerileri yeni ve değişik de olsa onaylamaları,
Başkalarının yıkıcı eleştirileri karşısında çocuklarını korumaları,
- Karne veya sınav gibi ölçüm yapan durumlardaki başarısızlıkları sonuçla değil süreçle ilişkilendir-meleri,

- Başarısız denemelerin ardından çocuğa umut ve inanç aşılamaları oldukça önemlidir.

- Çocuğun zeka ve yeteneklerine etki eden fiziki faktörler

- Çocuğunuzun etkinliklerde aktif olmasını sağlıyor musunuz?

- Aktif araştırma ve keşif için çocuğunuzu cesaretlendiriyor musunuz?

Öğrenmesi gerekenleri birçok kez tekrar ediyor musunuz?
- Çeşitli oyuncak ve objeleri çocuğunuza soruyor musunuz?
- Onunla sürekli konuşuyor iletişim kuruyor musunuz?

- Çocuğunuzun neden-sonuç arasın-dabağlantı kurabilmesi için ona yardımcı oluyor musunuz?

- Bağırmamaya, fiziksel cezalar uygulamamaya özen gösteriyor musunuz?

- Çocuğunuzla ilgilendiğinizi ona gösteriyor musunuz?

- Tüm bu sorulara cevabınız "evet" ise çocuklarınızın gelişim için çaba gösterdiğinizi söyleyebiliriz.

YENİ DURUMLARA UYABİLME VE YENİ ÇÖZÜM YOLLARI BULABİLME YETENEĞİ

Zekanın "zihnin öğrenme, öğrenilenden yararlanabilme, yeni durumlara uyabilme ve yeni çözüm yollan bulabilme yeteneği" olduğunu ve bu tanıma göre zeki insanın öğrendiğini değerlendiren, yeni durumlara yeni çözümler getirebilen kişi olarak tanımlanabileceğini söyleyen Pediatri Uzmanı Dr. Aylin Şimşek, "Bebeğin beyin hücreleri daha döllenmeyi izleyen üçüne haftadan itibaren gelişmeye başla Beynin fiziksel gelişiminin büyük bölümü bu dönemde gerçekleşir.

Sinir hücrelerinin birçoğu beynin bel bölgelerine göç ederek gelecekte çocuğun reflekslerini, iradeli beden han ketlerini, dil ve düşünme becerisini, algılamayı yönetecek alt sistemlerini oluşturur. Yapılan araştırmalar bebekleri! üç aydan itibaren öğrenmeye ve öğrendiklerini hafızada tutmaya başladıkları! m gösterir." şeklinde konuşuyor.

GENETİK YAPI BEYİN YAPISINI BELİRLİYOR

1 Genetik yapının beyin yapısını belir- lediğine, beyin yapısının da zekasalı fonksiyonları oluşturduğuna dikkati çeken Dr. Aylin Şimşek, "Kalıtım zeka kapasitesinin şekillenmesinde gelmiş bir rol oynamaktadır fakat bunun gelişmesinde çevresel faktörleri oldukça etkilidir. Çocuk doğuştan getirdiği zihinsel potansiyelini kullanmak ve yeteneklerini geliştirmek içini zengin uyarıcılarla donatılmış biri çevreye ihtiyaç duymaktadır." diyor. I

ZEKAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Özellikle okul öncesi dönemde çevresel uyarıların öneminin arttığına işaret eden Dr. Aylin Şimşek, çocuğun zekasını olumsuz etkileyen çevresel faktörlere değiniyor:

Annenin zihinsel bir hastalığı olması,

- Annenin kaygısının hastalık düzeyinde olması,

- Annenin çocuğun gelişimi ile ilgili değer ve yargılarının uygun olmaması,

- Annenin çocuğa karşı katı tutumu,

- Bebeklikte çocukla anne arasında çok az ilişki olması,

- Annenin eğitim düzeyinin düşük olması,

- Anne-babanın  belli bir mesleğinin olmaması,

- Ailede dört veya daha fazla çocuk olması.