Fare kafasında insan karaciğeri geliştirildi

Yapay organ üretiminde bilim insanları önemli bir adım daha attı. Japonlar laboratuvarda ürettikleri (insan) karaciğer dokusunu farenin kafasına aktardı.

Yapay organ üretiminde bilim insanları önemli bir adım daha attı. Japonlar laboratuvarda ürettikleri (insan) karaciğer dokusunu farenin kafasına aktardı.

Burada işlevsel mini karaciğer gelişti. Araştırma sonuçlarını ilk kez 2012 yılında Yokohama’daki Kök Hücre Konferansı’nda sunan Yokohama City Üniversitesi’nden Takanori Takebe ve ekibi, ilk önce üç hücre tipiyle bir “karaciğer tomurcuğu” üretmiş. Bu tomurcuk daha sonra farenin kafatasındaki küçük bir delikten aktarılmış. Kafa içinde örneğin özel mikroskoplarla dokunun gelişimini ve işlevini kontrol etmek çok kolay diyor Takebe. Farenin bağışıklık sistemi, yeni organı reddetme olasılığına karşı değişimden geçirilmiş. Hücreler ve dokular damar sistemiyle bağlanmış. Deneylerde indüklenmiş pluripotent kök hücreleri (iPS hücreleri) kullanılmış. Bu tür hücreler mesela insanın cilt hücrelerinden elde edilir ve daha sonra bir tür kök hücre olarak gençleştirilir. Takebe ve Hideki Taniguchi iPS hücrelerini öncü karaciğer hücreleri olarak geliştirebilmek için insana ait damar hücreleri, göbek kordonu dokusu ve olgunlaşmamış bağdokusu hücreleri eklemişler. Bu karışımdan birkaç gün içinde üçboyutlu yapılar gelişmiş. Fare kafasında karaciğer tomurcuğundan bir mini karaciğerin gelişmiş olması bir “proof of principle” olarak kabul edilmiş. Yani bu yöntemin prensipte işlediğinin ve böbrek, karaciğer veya pankreasta da uygulanabileceğinin bir kanıtı. Uzmanlar mini karaciğeri iki ay sonra çeşitli zamanlarda, karaciğer tarafından özümlenen ilaçlarla test yaparak kontrol etmişler. Mini karaciğerde proteinler saptayan araştırmacılar genleri de analiz etmişler. Doku daha sonraki deneylerde karın bölgesinde bağırsak etrafındaki bağ dokusuna yani “gerçek yerine” aktarılmış ve doku burada da büyümeye devam etmiş. Hastalar üzerinde deneyler yapabilmeleri için önlerinde daha uzun bir yol var. Nitekim yapay karaciğer, kandaki zehirli maddeleri indirgeme konusunda henüz mükemmel işlemiyor. BİLİM TEKNOLOJİ EKİ