Çikolata uyuşturucu etkisi yapıyor
Şaşırtıcı özelliklere sahip olan insan bedeni, seks, spor veya çikolata tüketimi sırasında uyuşturucu etkisi bulunan maddeler üretebiliyor. Çikolatanın da uyuşturucu etkisi yaptığını biliyor musunuz?
Amerikalılar kısa bir süre önce tatlı yiyeceklerin niçin uyuşturucu gibi etkidiğini farelerde inceledi. Farelerdeki “yeme krizi” eğilimi araştırmacıları beklenmeyen bir beyin bölgesine ve bedende üretilen bir opioide yöneltmiş. Fakat daha fazla yemek, daha fazla istek anlamına gelmiyor diyor biyopsikolog Alexander DiFeilceantonio (Michigan Üniversitesi).
Deneyler önce farelerin beynindeki opioidlerin (enkefalin ve dinorfin) oranı minik doku sondalarıyla ölçüldükten sonra, kemirgenlere içi çikolatalı renkli draje verilmiş. Farelerin açlığı gerçekten de büyükmüş. 20 dakikada ortalama olarak 10 draje (10g) yemişler. Bu oran yetmiş kiloluk bir insan bedenine göre hesaplandığında iki kilodan fazla çikolata demek ki en büyük çikolata fanatiği bile bu kadar çok yiyemez. Bu kadar çok çikolata yiyen farelerin mide içeriğine paralel olarak enkefalin oranı artarken, dinorfin miktarı artmamış.
Bu verilerden yola çıkan araştırmacılar birkaç beyin bölgesini inceledikten sonra aradıklarını dorsal neostriatum bölgesinde bulmuşlar. Yirmi dakikalık çikolata tüketiminin ardından buradaki enkefalin değerleri yüzde ellinin üzerinde artmış. Bu beyin bölgesi bugüne dek harekete bağlı etkinliklerle ilişkilendiriliyordu. Fakat daha sonraki deneylerle bu değerlerin çiğnemeye ve diğer hareketlere bağlı olarak çıkabileceği düşünülmüştü.
Araştırmanın ikinci bölümünde, çikolata yeme isteğinin kimyasal maddelerle tetiklenmesi halinde ne gibi sonuçların ortaya çıkacağını görebilmek için tüm farelere aynı zamanda dorsal neostriatum bölgesinde yapay olarak üretilen opioid Damgo aşılanmış. Bu şekilde gerçek bir yeme krizi ortaya çıkmış. Kemirgenler bir saat içinde on yedi draje yemişler. Bu bir insanın üç buçuk kilo çikolata yemesiyle eşit. Çikolata yemenin zevk vermekten çok uyuşturucu etkisi yaptığını araştırmacılar son bir deneyle öğrenmişler. Bu amaçta kimyasal maddenin ve buna uygun beyin bölgesinin sübjektif keyfi ne kadar artırdığını ölçmüşler.
Farelerde bunu ölçmek için yeme sırasında yüz ve ağız bölgesindeki hareketlere dikkat ediliyor.
Örneğin tıpkı insan gibi fare de tatlı yiyeceklerin ardından dudaklarını yalar. Kemirgenlere yapay opioid aşılandığında bu ve diğer davranışlar değişmemiş. Yani fareler daha fazla çikolata yemelerine rağmen zevk alma faktörü yükselmemiş. İnsanlarda aynı beyin bölgesi, şişmanların yemek yemeleri sırasında veya bağımlıların uyuşturucu kullanmaları halinde etkinleşiyor. Anlaşıldığı üzere enkefalin maddesi bazı kişilerde aşırı yemek yeme isteğini ve bağımlılığı tetikliyor olabilir diyor Alexandria DiFeliceantonio.
CUMHURİYET BİLİM TEKNOLOJİ EKİ
Şaşırtıcı özelliklere sahip olan insan bedeni, seks, spor veya çikolata tüketimi sırasında uyuşturucu etkisi bulunan maddeler üretebiliyor. Çikolatanın da uyuşturucu etkisi yaptığını biliyor musunuz?
BAĞIMLILIK TEDAVİ MERKEZLERİ
Amerikalılar kısa bir süre önce tatlı yiyeceklerin niçin uyuşturucu gibi etkidiğini farelerde inceledi. Farelerdeki “yeme krizi” eğilimi araştırmacıları beklenmeyen bir beyin bölgesine ve bedende üretilen bir opioide yöneltmiş. Fakat daha fazla yemek, daha fazla istek anlamına gelmiyor diyor biyopsikolog Alexander DiFeilceantonio (Michigan Üniversitesi).
Deneyler önce farelerin beynindeki opioidlerin (enkefalin ve dinorfin) oranı minik doku sondalarıyla ölçüldükten sonra, kemirgenlere içi çikolatalı renkli draje verilmiş. Farelerin açlığı gerçekten de büyükmüş. 20 dakikada ortalama olarak 10 draje (10g) yemişler. Bu oran yetmiş kiloluk bir insan bedenine göre hesaplandığında iki kilodan fazla çikolata demek ki en büyük çikolata fanatiği bile bu kadar çok yiyemez. Bu kadar çok çikolata yiyen farelerin mide içeriğine paralel olarak enkefalin oranı artarken, dinorfin miktarı artmamış.
Bu verilerden yola çıkan araştırmacılar birkaç beyin bölgesini inceledikten sonra aradıklarını dorsal neostriatum bölgesinde bulmuşlar. Yirmi dakikalık çikolata tüketiminin ardından buradaki enkefalin değerleri yüzde ellinin üzerinde artmış. Bu beyin bölgesi bugüne dek harekete bağlı etkinliklerle ilişkilendiriliyordu. Fakat daha sonraki deneylerle bu değerlerin çiğnemeye ve diğer hareketlere bağlı olarak çıkabileceği düşünülmüştü.
Araştırmanın ikinci bölümünde, çikolata yeme isteğinin kimyasal maddelerle tetiklenmesi halinde ne gibi sonuçların ortaya çıkacağını görebilmek için tüm farelere aynı zamanda dorsal neostriatum bölgesinde yapay olarak üretilen opioid Damgo aşılanmış. Bu şekilde gerçek bir yeme krizi ortaya çıkmış. Kemirgenler bir saat içinde on yedi draje yemişler. Bu bir insanın üç buçuk kilo çikolata yemesiyle eşit. Çikolata yemenin zevk vermekten çok uyuşturucu etkisi yaptığını araştırmacılar son bir deneyle öğrenmişler. Bu amaçta kimyasal maddenin ve buna uygun beyin bölgesinin sübjektif keyfi ne kadar artırdığını ölçmüşler.
Farelerde bunu ölçmek için yeme sırasında yüz ve ağız bölgesindeki hareketlere dikkat ediliyor.
Örneğin tıpkı insan gibi fare de tatlı yiyeceklerin ardından dudaklarını yalar. Kemirgenlere yapay opioid aşılandığında bu ve diğer davranışlar değişmemiş. Yani fareler daha fazla çikolata yemelerine rağmen zevk alma faktörü yükselmemiş. İnsanlarda aynı beyin bölgesi, şişmanların yemek yemeleri sırasında veya bağımlıların uyuşturucu kullanmaları halinde etkinleşiyor. Anlaşıldığı üzere enkefalin maddesi bazı kişilerde aşırı yemek yeme isteğini ve bağımlılığı tetikliyor olabilir diyor Alexandria DiFeliceantonio.
CUMHURİYET BİLİM TEKNOLOJİ EKİPaylaş
Yazar: Zeynep GÜÇLÜCAN
Görüntülenme:Güncellenme Tarihi:09 Kasım 2012Yayınlanma Tarihi:10 Kasım 2012
İlgili İçerikler
Köşe Yazarları
Sosyal Sorumluluk Projeleri
Kategori Bulutu
Psikiyatri AFAZİ Tüp Bebek Alkol Bağımlılığı Otizm Saç Dökülmesi Esrar Bağımlılığı Alzheimer Bebek Gelişimi Kokain Bağımlılığı Baş Ağrıları Stres Kumar Bağımlılığı Demans Depresyon Sanal Bağımlılık Migren Opiat Bağımlılığı Parkinson Kadın Hastalıkları Sigara Bağımlılığı Şizofreni Obezite Kardioloji Bipolar Bozukluk Cilt Bakımı