Beynin kontrolünü ele geçiren zombi

Kosta Ricka'nın yağmur ormanlarında, kendi ağını bırakıp bambaşka bir ağ ören Anelosimus octavius isimli bir örümcek türü yaşıyor.

Kosta Ricka'nın yağmur ormanlarında, kendi ağını bırakıp bambaşka bir ağ ören Anelosimus octavius isimli bir örümcek türü yaşıyor.

beyin_parazitBu örümcek, yeni ağı kendisi için değil, içinde yaşayan parazit bir yaban arısı için yapıyor. Beyni istilacı tarafından kontrol edilen zombi örümcek daha sonra ölüyor v e yaban arısının larvası, vücudunun dışına çıkıyor. Deneysel Biyoloji Dergisi'nin son sayısı, doğadaki bu tür zombilere adanmış.

BEYİN NASIL ÇALIŞIR

Virüsler, mantarlar, tek hücreli canlılar, yaban arıları, tenyalar ve çok sayıda başka parazit, ev sahiplerinin beyinlerini kontrol ederek onlara istediklerini yaptırabiliyor. Bilim insanları, parazitlerin kullandığı karmaşık biyokimyayı yeni yeni çözmeye başladı. Yeni sayının editörlerinden biri olan Nova Scotia'daki Dalhouse Üniversitesi'nden Shelly Adamo, "Yeni olan, bunu nasıl yaptıklarının anlaşılması" diyor. Kosta Rika'daki örümcekler örneğinde, yeni ağ istilacı yaban arısına fevkalade bir şekilde uygun hale getiriliyor. Üzerinde ağı yağmurdan koruyan bir tabaka oluşuyor. Larva tabakanın ucuna tırmanıyor ve bir koza örüyor. Yaban arısının örümceğin davranışını değiştiren proteinler üreten genlere sahip olduğu düşünülüyor. Araştırmacı lar bazı türlerde artık bu gen türünü saplayabiliyor. Ormanlar ve bahçe lerdeki yapraklar ın üzerinde bol miktarda bulunan bakulovirüslerde durum bu. Bir tırtıl, üzerinde bakulovirüs bulunan bir yaprağı ısırdığında, parazit beyin hücrelerini ele geçiriyor ve türemeye başlayarak "yukarı tırman" sinyalini gönderiyor. Tırtıl ağaçların tepesine kadar tırmandıktan sonra çözülüyor ve virüsleri aşağıdaki yaprakların üzerine bırakıyor. Pennsylvania Devlet Üniversitesi'nden David P. Hughes, bundan tek bir genin sorumlu olduğunu ortaya çıkardı. Gen, tırtıla beslenmeyi bırakıp derisini değiştirmesini söyleyen bir hormonu yok eden enzimi şifreliyor. Omurgalı zombilerle ilgili araştırmaların büyük bir bölümü, tek hücreli bir parazit olan ve avcılarla avları arasında gidip gelen Toksoplazma gondi üzerinde yapıldı. Toksoplaszma kedilerin içinde t ürüyor v e k ediler onları dışkı yoluyla vücutlarından atıyor. Memeliler ve kuşlar da beyin hücrelerini istila eden bu paraziti kapabiliyor. Kediler virüsün bulaştığı hayvanları yediğinde, Toksoplazma döngüsünü tamamlıyor. Bilim insanları Toksoplazmanın bulaştığı farelerin, kedi kokusundan korkma özelliklerini yitirdiklerini ve daha kolay avlandıklarını ortaya çıkardı. Leeds Üniversitesi'nden Glenn McConkey ve meslektaşlarına göre bu parazit, memelilerin motivasyonunu etkileyen beyindeki dopamin maddesinin üretimini hızlandıran bir enzim üretiyor. Fazladan dopamin, Toksoplazmaya ev sahipliği yapan canlıları daha korkusuz hale getirebiliyor olabilir. Ancak Singapur'daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi'nden Ajai Vyas, Toksoplazmanın ev sahiplerini başka açılardan da manipüle ettiğine dair kanıtlar elde etti. Parazitin bulaştığı erkek farelerin fazladan testosteron ürettiklerini keşfetti. Bu değişiklik erkekleri dişilerin gözünde daha çekici hale getiriyor ve çiftleşme sırasında erkekler paraziti dişilere bulaştırıyor. Araştırma insan davranışıyla ilgili ipuçları sunabilir. Örneğin Toksoplazma kedi pisliğine ellerini süren ya da parazitli et yiyen insanlara yerleşebilir. Toksoplazma enfeksiyonunu kişilik değişikliğiyle ilişkilendiren araştırmalar mevcut. Adamo bu yeni "nöro-parazitoloji" biliminin, akıl hastalıkları için etkili ilaçlar bulmakta zorlanan ilaç şirketlerine ilham verebileceğini söylüyor. "Büyük şirketlerin bazıları, nöroloji laboratuarlarından umudunu kesti. Parazitlerin bizlere öğretebileceği bir şeyler olabilir" diyor. THE NEW YORK TIMES

Paylaş

Görüntülenme:
Yayınlanma Tarihi:25 Aralık 2012

© 2024e-Psikiyatri.com, bir NPGRUP sitesidir,
e-Psikiyatri.com bir NPGRUP sitesidir. Bu sitede verilen bilgiler, site ziyaretçilerinin/hastaların hekimleriyle mevcut ilişkilerini ikame etmek değil, desteklemek için tasarlanmıştır. Bu sitede yer alan bilgiler bir hekime danışmanın yerine geçmez. Tüm hakları saklıdır.