Zenginliğin göze batmadan harcandığı yer

Ülkenin en varlıklı köşelerinden biri olan buradaki teknoloji seçkinleri zenginliğe karşı kararsız, hatta bazen çelişkili bir yaklaşım sergiliyor.

Ülkenin en varlıklı köşelerinden biri olan buradaki teknoloji seçkinleri zenginliğe karşı kararsız, hatta bazen çelişkili bir yaklaşım sergiliyor.

Silikon Vadisi üstüne bir uzmanın deyişiyle para, girişimciler için bir gösteriş aracı değil, kurdukları şirketlerin gücünü ölçmek için bir mezura. Ewing Marion Kauffman Vakfı'nda girişimciliği araştıran Ted Zoller, "Parayı skor tutmanın bir yöntemi olarak, piyasaya yeni bir düzen vermekte ne kadar etkili olabileceklerini görmek için kullanıyorlar" diyor. Yanlış anlaşılmasın. Altın çağını yaşayan Silikon Vadisi'nde paraya para denmiyor. Mühendisleri işe almak veya elde tutmak için cazip maaşlar ve hisse opsiyonları yem olarak kullanılıyor. Apple gibi kök salan şirketlerin hisseleri değerlendikçe değerleniyor. Facebook yüklü yeni kaynak girişi için yüzünü Wall Street'e dönüyor. Yani para hâlâ önemli. Fakat Zoller'in tanımıyla, "Daha çok iş yapmak, daha çok para kazanmak ve nihayetinde daha büyük ürünler geliştirmek için bir araç." Çoğu internet milyonerinin parayla ilgili açıkça konuştuğu başlıca mesele, bundan sonra hangi yeni teknoloji şirketine yatırım yapacakları. O bakımdan, Facebook yöneticilerinin bu tür yatırımlara yoğunlaşmaları beklenebilir. Dolayısıyla yeni zenginlik artık en çok o tarafa akabilir. 18 Mayıs'taki halka arzdan sonra Facebook'un hisseleri düşmüş olsa bile Zuckerberg'in şu anki değeri 15 milyar dolar civarında. Kurumsal yerleşkelerin dışında ve kamuoyundan uzaktaysa masraftan pek çekinilmiyor. Facebook çalışanlarının arkadaşlarından gelen haberlere göre yalnızca ev değil, uçak ve bir eseri yüz binlerce dolara satılabilen Banksy gibi ünlü sokak sanatçıların çalışmalarını almaktan da söz ediliyor. Silikon Vadisi'nde para kazanmanın çelişkilerini anlamak için 2004 yazında Google halka arz edilirken yaşananlara bakılabilir. Arzdan hemen önce üst düzey bir yönetici, elinde beysbol sopasıyla çalışanlara akıl vermiş ve yaldızlı spor arabayla işe gelmeye cüret edenlerin camlarının indirileceğini açıklamıştı. Ancak şirketin tepesindeki üç yöneticinin toplam sekiz özel jet uçağı olduğu da iyi biliniyor. Bazı teknoloji şöhretlerinin pahalı şeylerden hoşlandıkları malum. Sade banliyö evlerinin bodrum katlarında muhteşem ev sinema sistemleri saklı. Cumartesi sabahları Silikon Vadisi'nde göze çarpan elle boyalı İtalyan bisikletlerinin 20 bin dolardan pahalıya geldikleriniyse ancak bilenler bilir. Hem Oracle İcra Başkanı Lawrence J. Ellison, hem de Facebook'un ilk dönem yöneticilerinden Sean Parker'ın müsrif hayatlar sürdükleri rivayet ediliyor. Facebook Operasyon Direktörü Sheryl Sandberg'in seçkin Menlo Park'ta yaptırdığı evinse çoğu yeraltında ve gözlerden uzakta. Facebook'un İcra Başkanı Mark Zuckerberg'e gelince, kapüşonlu giysileriyle şirkette havayı o belirliyor. Küçük ve sıradan bir evin 1.5 milyon dolara satıldığı Palo Alto'da geniş ama özelliksiz bir ev için 7 milyon dolar harcadı Zuckerberg. Halka arz için müracaatını yaparken müstakbel hissedarlara hitap ettiği mektubundaysa şirket felsefesini şöyle özetliyordu. "Basit bir ifadeyle, biz para kazanmak için hizmet geliştirmiyoruz; daha iyi hizmetler geliştirmek için para kazanıyoruz. " Fa c eb o ok ç a l ı ş a n l a r ı n ı n bundan anladıkları şey, işyerine Lamborghini'lerle gelinmesini patronun onaylamayacağı. Zuckerberg'i ve Facebook'taki diğerlerini arkadaş çevrelerinden tanıyan birinin deyişiyle, "Bu, yazılı olmayan bir kural. Para harcamak serbest ama hava atmak yasak." Servet yöneticisi Andrew Rachleff, Facebook'un arzıyla bin kadar milyonerin doğduğunu ve bunların çoğunun 2 ila 5 milyon dolar arasında bir kazanç sağladığını tahmin ediyor. Şirketi Wealthfront için şimdiye kadar paranın çoğunu Google, LinkedIn ve Facebook gibi firmalardaki genç teknoloji uzmanlarından toplamış. Rachleff, Silikon Vadi'sindeki içindeki belli bir kesime (genç, matematikte iyi, profesyonel para yöneticilerinden rahatsız olanlara) ulaşıp paralarını çoğaltmayı hedefliyor. Hatta ortak bir rahatsızlığı t espit e tmiş b ile. "Hepsi 'servet' sözcüğünden nefret ediyor" diyor. Vadideki varlıklı hanelerin payı da ABD nüfus verilerine göre büyüyor. Santa Clara ve San Mateo ilçelerindeki hanelerin yaklaşık yüzde 14'ü yılda 200 bin doların üstünde kazanıyor. Bu oran yüzde 16'yla Manhattan'ın hemen gerisinde. Bununla beraber çoğunluk, New York ve Boston gibi yerlerdeki bankacılarla ve ilk yüzde 1'e giren diğerleriyle aralarına bir mesafe koymaya çalışıyor. Sivri burunlu deri ayakkabı ve ipek kravatlara burada pek rastlanmıyor. Golften çok bisiklet ve kaykay tercih ediliyor. Menlo Park'tan risk sermayedarı Bill Gurley, 1993'te Manhattan'da Wall Street analisti olarak çalışmaya başladığı zamanı, "İşteki ilk günümde tüm kravatlarımın Hermés marka olmasını ve asla kahverengi ayakkabı giymememi söylemişlerdi" diye hatırlıyor. Orada pek tutunamamış Gurley. Fakat şimdi, Facebook'un Instagram'ı 1 milyar dolara satın almasından epeyce kazanç sağlayan Benchmark Capital'in ortağı. Silikon Vadisi'nde Hermés kravat giyenlere i yi g özle b akılmıyor. B ir Facebook yöneticisinin deyişiyle, "Birisi gösterişli bir araba alıp resmini yayınlasa onunla dalga geçip azarlarlar". THE NEW YORK TIMES