CİNSİYET FARKLILIĞI

The New York Times

On yıl gibi kısa bir süre içinde Wikipedia (Vikipedi) son derece etkileyici başarılar kaydetti.

3,5 milyondan fazla İngilizce makale. 250'den fazla dil seçeneği. Ancak bir sayı, bu internet ansiklopedisinin bir konuda önündeki engeli aşmayı beceremediğini gösteriyor. Bir araştırma, katkıda bulunan yüz binlerce kişinin yüzde 15'inden azının kadın olduğunu gösteriyor.

Wikipedia'nın sahibi Wikimedia Vakfı'nın Başkanı Sue Gardner, kadın katılımcıların oranını 2015 itibariyle yüzde 13'ten yüzde 25'e çıkarmayı hedefliyor. Ancak bilgi takıntılı bilişim sektöründe erkek egemen bir gelenek var. Bazılarına göre kadınlar bu dünyayı rahatsız edici buluyor. Gardner akıntıya kürek çekiyor.
Gardner cinsiyet eşitliğini sırf moda diye savunmadığını söylüyor. Gardner, "Amacım, ansiklopedinin olması gerektiği kadar mükemmel olmasını sağlamak" diyor. Ansiklopedide cinsiyet ayrımcılığı, genelde değil ama özelde ortaya çıkıyor. Örneğin, arkadaşlık bileziği gibi kızların hoşuna gidebilecek konularda yazılar genelde birkaç paragraftan ibaret oluyor.

Ancak erkeklerin hoşuna gidebilecek oyuncak askerler veya beyzbol kartları gibi konularda detaylı tarihçeler de dâhil olmak üzere sayfalarca açıklama var. Herkese açık olan bu devam projesinin erkeklere yönelik durması şaşırtıcı gelebilir. Erkek egemen iş dünyasında erkeklere yönelik bir kayırma olabilir ancak bu Wikipedia yönetimi için geçerli değil.

Harvard Üniversitesi Berkman İnternet ve Toplum Merkezi'nden araştırmacı Joseph Reagle, ilk katılımcılar yüzünden Wikipedia kültürünün hacker kültürüne benzediğini belirtiyor. "Tuhaf bir durum. Özgürlük, açıklık, eşitlikçi fikirler üzerine kurulmuş bu tip projeleri severim ama tam da bu özellikler gerçek dünyada kolaylıkla fark edebileceğimiz bazı sorunları gizliyor" diyor.

"Açık olmak, çalışması zor, çok disiplinli ve hatta kadın düşmanlarına bile açık olmak anlamına geliyor. Bu yüzden, sorunun köküne inmek için büyük tartışmaların olması gerekiyor" diyor. Gardner, en sevdiği yazarlardan olan Pat Barker hakkında aksiklopedideki bilgiyi örnek gösteriyor. 67 yaşındaki İngiliz Barker psikolojik karmaşıklıklarla dolu Birinci Dünya Savaşı'nda geçen romanlar yazıyor.

Wikipedia'da yazar hakkında yazılanlara ilk baktığında 3 paragraf bulabilmiş. Aynı anda Grand Theft Auto IV bilgisayar oyunu karakterlerinden Niko Bellic hakkında yazılanlara bakmış. Bellic hakkında, Barker'dan 5 kat daha fazla bilgi varmış. Wikepedia'yı bir kaynak olarak kullanan insan sayısı sürekli artıyor. Geçenlerde yapılan bir PEW araştırmasına göre, 2007'de Amerikalı yetişkinlerin yüzde 25'i siteyi kaynak olarak kullanıyordu.

Bu rakam Mayıs 2010'da yüzde 42'ye çıktı. Aynı araştırmaya göre düzenli internet kullanan yetişkinlerin yüzde 53'ü Wikipedia'yı kaynak olarak kullanıyor. Wikipedia'nın 2010'da yayınladığı istatistiklere göre, dünya genelinde internet kullanıcılarının yüzde 26'sı siteyi kullandı.

Bilişim sektöründe cinsiyet ayrımı üzerine "Unlocking the Clubhouse" (Kulübün Kapısını Açmak) adlı kitabın yazarı Jane Margolis, Wikipedia'nın karşılaştığı sorunun aslında gerçek dünyada yaşananların bir uzantısı olduğunu söylüyor. "Gerçek dünyada da kadınlar fikirlerini dile getirmek konusunda çekimser" diyor.

Amerikan kamuoyunda fikirlerini paylaşanlar ve toplum liderlerini inceleyen Op-Ed Projesi adlı bir araştırma grubuna göre, ister Kongre üyeleri olsun isterse The New York Times köşe yazarları, erkek-kadın oranı yüzde 85'e yüzde 15. OpEd Projesi'nin kurucusu ve yöneticisi Catherine Orenstein, kadınların birçoğunun fikirlerini dile getirmek konusunda özgüven eksikliği yaşadığını söylüyor. "Azınlıkta olduğunuzda kendi yetkinliklerinizden bile şüphe duymaya başlarsınız" diyor. Gardner şimdilik ince bir etkileme yöntemi uygulamaya çalıştığını söylüyor.