Çarpıcı paketler tütünün tadını bozuyor iddiası

Avustralya yaklaşık 8 ay önce, sigara paketlerinin üzerindeki uyarılarla ilgili dünyanın en sert yasalarından birini çıkardı.

Avustralya yaklaşık 8 ay önce, sigara paketlerinin üzerindeki uyarılarla ilgili dünyanın en sert yasalarından birini çıkardı.

Yasa uyarınca markaların sembolleşmiş paketlerinin yerini, ağız ülseri, kanserli akciğer ve kangrenli organ fotoğrafları bulunan paketler aldı. Uzmanlar yasanın tütün kullanımını nasıl etkilediğini anlamak için henüz çok erken olduğunu söylese de, kesin olan bir şey var: Tiryakiler sigaraların tadının bozulduğunu düşünüyor. Sigaraların tadıyla ilgili şikâyetler, yasanın yürürlüğe girmesinin hemen ardından başladı. Avustralya Sağlık Bakanı Tanya Plibersek, "Ürünlerin içeriği tabii ki değiştirilmedi. Çirkin paketlerle karşılaşan insanlar, psikolojik olarak etkilenip tadın da bozulduğunu söylüyor" diyor. Avustralya tütün ürünlerinin paketleri üzerinde çarpıcı resimler bulunmasını zorunlu hale getirme konusunda öncü. Avrupa Birliği bakanları, sigara paketlerinin ön ve arka yüzlerinin yüzde 65'inin resim ve yazı içeren sağlık uyarısıyla kaplanması kuralını koymak için anlaştı. Bu oran daha önce yüzde 40'tı. Düzenlemenin Avrupa Parlamentosu tarafından onaylanması gerekiyor. ABD'de 2009'da çıkan bir yasa, sigara paketlerinin ön ve arka yüzlerinin üst yarısında resim ve yazı içeren uyarılar olmasını şart koştu. Ancak sigara şirketlerinin federal mahkemelerde açtığı davalar hâlâ sürüyor.

SİGARAYI KOLAYCA BIRAKMANIN YOLLARI

Marka logolarını yasaklayan ve sigara paketlerinin ön yüzünün yüzde 75'inin, arka yüzünün de yüzde 90'ının sağlık uyarılarıyla kaplı olmasını şart koşan Avustralya'daki yeni etiketleme yasası, tanınmış markaların cazibesini ortadan kaldırmayı amaçlıyor. British American Tobacco, Japan Tobacco ve Philip Morris Avustralya'nın fikri mülkiyet haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle geçen yıl yasaya yaptığı itiraz, Avustralya Yüksek Mahkemesi tarafından reddedildi. Etiketleme yasası hızla bir uluslararası ticaret sorununa dönüşüyor. Merkezi Hong Kong'da bulunan Philip Morris Asya, Avustralya ile Hong Kong arasındaki ticareti teşvik etmeyi amaçlayan 1993 tarihli genel ikili ticaret anlaşması çerçevesinde yasaya itiraz ediyor. Kaliteli puro üretiminde dünyada başı çeken Küba, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) vasıtasıyla Avustralya ile görüşmek için Mayıs'ta başvuruda bulundu. Dominik Cumhuriyeti, Honduras ve Ukrayna da DTÖ üzerinden Avustralya'ya karşı harekete geçti. Asya'nın en büyük halka açık sigara üreticisi Japan Tobacco Haziran sonunda, sigara paketleri üzerindeki resimli sağlık uyarılarının kapladığı alanı yüzde 55'ten yüzde 85'e çıkaran Tayland'a karşı dava açtığını açıkladı. Sydney'deki Sol Levy Tütüncüsü'nde tat konusu iyice öne çıkıyor. Normalde "dadı devlet" için hissettiği öfkenin düz paketler söz konusu olduğunda büyük sigara şirketlerine yöneldiğini söyleyen dükkân yöneticisi Evelyn Platus, "Yapmak zorunda oldukları değişiklikler nedeniyle kâr edemeyen sigara şirketlerinin, bunu fırsat bilerek kalitesiz malzeme kullandığı anlaşılıyor" diyor. Tatla ilgili iddiaları reddeden British American Tobacco sözcüsü Scott McIntyre, "Aynı tütünleri aynı yöntemlerle, Avustralya'daki aynı fabrikalarda ve aynı çalışanlarla, tıpkı çok uzun zamandır olduğu gibi hazırlıyoruz" diyor. Sydney Üniversitesi'nden Simon Chapman, sigara tiryakilerinin olumsuz tepkilerinin sigara karşıtı önlemleri savunanlar için olumlu bir erken işaret olduğunu söylüyor. Chapman, "Paketi değiştirerek tat algısını etkileyebilirsiniz. Buna en iyi örnek, şaraptır. İçki dükkânlarındaki şarapların çoğu hakkında fazla bilginiz yoktur. Ama bir şarabı gözünüze kestirip, 'Bu iyi bir şaraba benziyor' dersiniz. Ambalajın tarzı tat algısını gerçekten etkiler" diyor. THE NEW YORK TIMES