EVLAT MI YEDEK PARÇA MI?

Habertürk

Bazı ülkelerde yasak olan kardeşine kök hücre verebilmesi bebek elde etme yöntemi Türkiye’de 10 yıldır var.

Uygulamaya karşı çıkanlar, bebeklerin bir araç, hatta “yedek parça” gibi görüldüğünü söylüyor
 
Fransa’da beta talasemi (Akdeniz anemisi) hastası ablası için dünyaya getirilen Umut Talha bebeğin doğumu kilise ve muhafazakarlar tarafından tepkiyle karşılanırken, Türkiye bu yöntemin uygulandığı ülkelerden biri. İtalya gibi bazı ülkelerde yasak olan genetik tanıyla sağlıklı ve kardeşiyle aynı doku uyumuna sahip bir bebek elde etme yöntemi, Türkiye’de 10 yıldır uygulanıyor.

Bu uygulamanın yasak olduğu ülkelerden Türkiye’ye gelen ailelerin sayısı da az değil. Uygulamaya karşı çıkan uzlanlar, “ilaç bebekler” olarak tanımlanan bu bebeklerin bir araç, hatta “yedek parça” gibi görülmesi endişeleri taşıyor. Görüşler şöyle:

Prof. Dr. Teksen Çamlıbel: 7-8 yıldır vaka geldikçe yaptığımız bir uygulama. Kan bankasından uygun kan bulmaktansa uygun kardeşten bulmak daha kolay. Artık hastalık eskisi kadar yaygın değil. Ne mutlu ki artık ender görülen birhastalık oldu. Yılda yaklaşık 5 - 10 çifte uyguluyoruz. Bu çocukları ‘İlaç gibi kullanmak’ lafına katılmıyorum. Yani çocuğu kullanıp atacaklar mı? Sonuçta o da ailenin çocuğu.

Dr. Erdal Budak: Sonuçta ailenin bir çocuğu var ve ona kök hücre versin diye onun doku grubuyla uyumlu bir bebek dünyaya getiriliyor; bu çocuktan kemik iliği nakli yapılabilsin diye.
Bu hamilelik, önceki çocularını kurtarmak için planlanıyor. Türkiye’de bu konuda yasal bir düzenleme yok. Akraba evlilikleri nedeniyle talasemi ve diğer tek gen hastalıkları sık görülüyor. Talasemili çocukların bir kısmı 20 yaşına gelmeden kaybedilebiliyor.

Prof. Dr. İsmail Mete İtil: Bir çocuk, hasta olan ailesine sürekli kan verecek, doku verecek şekilde dünyaya getiriyorsunuz, onun seçimi değil bu. Bir bebeğin tedavi amaçlı tasarlanıp dünyaya getirilmesi masum bir girişim tabii. Ama uygulamaların çocuğa zararı olacaksa ve çocuk bunu istemiyorsa, ömür boyu kardeşi için organ ve doku deposu gibi olacaksa çocuk tartışılır o zaman. Sonuçta biz bunu çocuğa sormuyoruz.

Prof. Dr. Sema Anak: Burada kaygılardan biri, bu bebeklerin yedek parça olarak görülmesiyle ilgili. Bu çocuğun bir evlat değil yedek parça gibi görüleceği sorusu tabii çok kötü bir durum. İleride acaba böbreğini de ver dendiğinde ne olur?

Ailelere ‘siz bir çocuk sahibi olmak istiyor musunuz’ diye sorulmalı ve dünyaya getirilen çocuğun da bir evlatları olduğu vurgulanmalı. Genelde ailelerde hasta çocuğu kurtarma paniği oluyor ve aile haklı olarak panik halinde düşünüyor.

ABLASINI KURTARACAK

Fransız basınında büyük yankı uyandıran, 26 Ocak’ta dünyaya gelen Umut Talha’nın göbek kordonundan alınan kök hücrelerin nakledileceği 3 yaşındaki ablasının hayat boyu tedavi çilesinden kurtulması bekleniyor. Talasemi hastalarının yaşamı sürekli alacakları kan nakline bağlı.

FİLME DE KONU OLMUŞTU

“Kız Kardeşimin Hikayesi” adıyla önceki yıl vizyona giren “My sister’s keeper”da ilaç bebeklerin sorunları anlatılıyordu. Filmin kahramanı Anna, lösemi hastası ablası Kate için planlı dünyaya getirilir. Kate’e ilik verebilmesi için, onunla tam doku uyumu olması amacıyla laboratuvar ortamında genleri özel olarak seçilen özel üretim çocuklardan olan Anna, 13 yaşına kadar sayısız ameliyat, nakil ve operasyon geçirir. O yaşa kadar sorgulamadığı bu yorucu hayat, son olarak istenen böbrek nakliyle onu isyan noktasına getirir.