Virüslerle savaşan proteinlerin yapı alanları

Bedenin belli başlı proteinleri, doğuştan var olan virüs savunması için anahtar rol oynarlar.

Bedenin belli başlı proteinleri, doğuştan var olan virüs savunması için anahtar rol oynarlar.

Avusturya’da Moleküler Tıp Araştırma Merkezi’nde (CeMM) Giulio Superti-Furga ve ekibi, şimdi bu proteinlerin yapısını çözdü. Bağışıklık sisteminin molekülleri bekçi görevini görerek, sürekli hastalık etkenleri olan bedene yabancı molekülleri izler. Bu tür moleküller bulunduğunda hücrenin savunma mekanizması harekete geçer. Yabancı molekülleri yok etmek ve enfeksiyonu durdurmak için bir dizi savunma molekülü birlikte hareket eder. Bu süreçte araştırmacılar tarafından “Bağışıklık sisteminin askerleri” olarak isimlendirilen IFIT proteinleri anahtar rol oynuyor. Bunlar birçok viral genetik malzemeyi bedeninkinden ayırt ederek, etkisiz hale getiriyor. İnsanda IFIT 1’den 5’e kadar olmak üzere en az beş farklı IFIT molekülü var. Şimdi IFIT proteinlerinin karmaşık üçboyutlu yapısı ve moleküler yapı planları anlaşıldı. İnsan bedenine bir virüs ya da başka bir hastalık etkeni bulaştığında savunma sistemi harekete geçerek, enfeksiyona karşı T-hücreleriyle, antikorlarla ya da adaptif bağışıklık sisteminin diğer faktörleriyle etkili bir şekilde savunmaya geçer. Ne var ki bu özgül bağışıklık çok yavaş reaksiyon gösteriyor ve ancak bir haftada tamamen etkin hale geliyor. Savunma sistemi devreye girene dek, hızlı hareket ederek duruma geçici olarak el koyan “savunma birlikleri” olmasaydı, enfeksiyonlar çok büyük zararlar verirdi. Doğuştan gelen ve genetik olarak belirlenmiş olan bağışıklık sistemi, hastalıklarla çok karmaşık bir şekilde savaşan sınırlı sayıda hücre ve proteinlerden oluşur. Enfeksiyona iyice odaklanarak savaşmak için yüzlerce çeşit protein üretiliyor. Bunların arasında IFIT proteinleri sayıca en üstün olan ve en hızlı hareket eden moleküller. Araştırma, bedenin gribe, kuduza ve daha çok sayıda virüse karşı verdiği savunmanın anlaşılmasında önemli bilgiler veriyor. Kanser veya iltihaplı hastalıkların iyileştirilmesinde kullanılacak IFIT hedefli ilaçlar geliştirilebilir. CUMHURİYET BİLİM TEKNOLOJİ EKİ