Üstünlüğünü yitirdi kurtarıcı bekliyor

Vaktiyle yakaladıkları yaratıcılığı ve parayı yitiren sayısız teknoloji şirketi gibi BlackBerry de şaşılacak bir hızla unutuldu.

Vaktiyle yakaladıkları yaratıcılığı ve parayı yitiren sayısız teknoloji şirketi gibi BlackBerry de şaşılacak bir hızla unutuldu.

Satışların azalmasına yıllarca dayanan firma artık iş dünyasındaki tabirle "stratejik seçenekleri" değerlendiriyor, yani bir kurtarıcı arıyor. Şimdilik BlackBerry'yi veya yeni ürünlerini almak isteyenler çok az. Ve bir talip çıkmazsa o da Palm, Gateway ve Commodore gibi teknoloji dünyasında tarih olma tehlikesiyle karşı karşıya. Eski bir Apple yöneticisi olan ve PalmSource'un (bir zamanlar el bilgisayarlarında lider olan Palm firmasını bir yazılım şirketine dönüştürme çabaları sırasında kurulan ancak başarısız olan kurum) başkanlığını yapmış olan Jean-Louis Gassée, "BlackBerry'yi satın almak ölü seviciliğidir. BB markası yıkılmış durumda" diyor. BlackBerry'nin ani düşüşü, teknoloji tüketici ve yatırımcılarının isteklerinin bugünlerde ne kadar çabuk değişebildiğini gösteriyor. Öyle ki, bir adımı ihmal eden bir şirket için çıkış kapısı hemen hemen kalmayabiliyor. Dört yıl önce BlackBerry, Kuzey Amerika akıllı telefon piyasasının yüzde 51'ini elinde tutuyordu. Ve şirketin hem yönetim kurulu, hem de icra eşbaşkanlığını yapan kuruculardan Mike Lazaridis için gelecek çok parlak görünüyordu. Fakat BlackBerry, tam dokunmatik ekranlı olan, çoklu kamerası bulunan ve yüz binlerce uygulama imkânı sunan iPhone ve Android hizmetlerine yavaş tepki verdi. BlackBerry cihazları neredeyse hiç değişmedi; çoğu yarım ekranını ve klasik klavyesini korudu. Şirket şimdi pazarın ancak yüzde 3.4'ünü elinde bulunduruyor ve Lazaridis de kurumdan ayrıldı. BlackBerry'nin şimdiki Yönetim Kurulu ve İcra Başkanı Thorsten Heins, son hamlelerini yeni bir başlangıç olarak gösterse de ne uzmanlar, ne de teknoloji çevreleri buna inanıyor. Gerçi herkes Gassée kadar kötümser değil, ancak söz konusu hamlenin zordaki hissedarlara yeni bir zenginlik kazandıracağı umutları zayıf. BlackBerry bu yıl "BlackBerry 10" adlı ürün yelpazesiyle şimdiye kadarki en iddialı geri dönüş çabasını gösterdi. Fakat yeni cihazlar Apple ve Samsung'un pazardaki hâkimiyetini zerre kadar sarsamadı. BlackBerry yöneticileri, şirketin kapsamlı bir hamleye niçin şimdi giriştiğini ayrıntılarıyla açıklamış değiller. BlackBerry kablosuz e-postaya ve ardından akıllı telefonlara öncülük eden Kanadalı küçük bir şirketken sürekli yenilikler çıkarmış ve Palm, Microsoft, Hewlett-Packard ve Motorola gibi rakiplerce alt edileceği ve satın alınacağı beklentilerine meydan okumuştu. Çöküş yaşayan birçok kuruluşta olduğu gibi, BlackBerry'nin de düşüş sebepleri karmaşık. Fakat 2007'de ilk iPhone'un çıkışı bu sebeplerin merkezine yakın bir yerde duruyor. O dönemki özel sohbetlerden anlaşılan o ki, BlackBerry içindeki isimler ve yöneticiler, özellikle BlackBerry'den yararlanan resmi kurumlar ve kurumsal kullanıcılar açısından, iPhone'u ciddi bir akıllı telefondan çok yetersiz bir eğlence aracı olarak görüyordu. BlackBerry ününü özellikle donanım alanındaki yeniliklere ve standartlarına borçluydu ve bu konularda ilk iPhone modelleri gerçekten zayıftı. iPhone hem pil ömrü bakımından BlackBerry cihazlarının çok gerisindeydi, hem de BlackBerry'nin benzersiz küresel ağına sahip olmaması yüzünden çok daha fazla veri kullanmak zorundaydı. Şirketin köklerine bakınca, Apple'ın akıllı telefonlardaki belirleyici özellik olarak donanıma değil, yazılıma odaklanmasını gözden kaçırmış olabileceği anlaşılıyor. BlackBerry telefonlarını tasarlarken bilhassa resmi ve özel kurumlardaki bilgi teknoloji departmanlarını memnun etmeyi önemsiyordu. Örneğin, BlackBerry'lerin fotoğraf ve kamerayı bu kadar geç entegre etmesinin sebebi kurumların güvenlik kaygılarıydı. Oysa iPhone'un çıkışı ve Google'ın Android'i satın alması, şirketlerin çalışanlarından telefon sahibi olmalarını istemeleriyle aynı zamana denk geliyordu. Şirket, Apple ve Android'le rekabet edebilecek, kendisine ait yeni bir işletim sistemi geliştirmektense mevcut yazılımını şartlara uyarlamaya çalıştı. Bunun sonucunda ortaya çıkan Torch ve Storm modelleri teknoloji ve satış konularında başarısız olarak göründü. Şirket BlackBerry 10'u geliştirmeye karar verse de proje sürekli ertelendi. Yeni telefon ve işletim sistemleri bir atılım yapmaktan çok eski lerin azar azar geliştirilmesinden ibaret kaldı, fakat birçok uzmana göre asıl sorun yine de yeni araçların gecikmesiydi. For rester Resea rch teknoloji analisti Charles Golvin, "BlackBerry 10 modeli iki yıl önce çıksaydı şirket bu kadar zorda kalmazdı. Şu an asıl soru, BlackBerry'yi BlackBerry yapan şeylerin tek bir şirket çatısı altında hâlâ anlamlı olup olmadığı" diyor. THE NEW YORK TIMES