'Sadece arkadaş' olmayabilir

'Kalabalık Facebook arkadaş listelerindeki herkes ile ‘bildiğimiz anlamda’ arkadaşlık yapılmıyor olabilir'

İstanbul Bilgi Üniversitesi, İletişim Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Kaan Varnalı, bulguların “kalabalık Facebook arkadaş listelerindeki herkes ile ‘bildiğimiz anlamda’ arkadaşlık yapılmıyor olabileceğine işaret ettiğini” söyledi.

Ipsos’un Nescafe için gerçekleştirdiği üç büyük kentte yapılan ve en çok kullanıcısı olan Facebook sosyal paylaşım platformunu temel alan “Sosyal Medyada Arkadaşlık” araştırması, Facebook’un sosyalleşmenin takip, haber alma, eğlence, tanışma ve itibar yönetimi gibi boyutlarına çok iyi hizmet etmesi nedeniyle arkadaş sayılarının giderek çoğaldığını ortaya koydu. Facebook’un imkânsız tanışıklıkları erişilebilir kıldığını, Facebook listelerindeki arkadaş sayısı çoğalırken, yüz yüze iletişimin ise aynı oranda artmadığını belirten İstanbul Bilgi Üniversitesi, İletişim Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Kaan Varnalı, bulguların “kalabalık Facebook arkadaş listelerindeki herkes ile ‘bildiğimiz anlamda’ arkadaşlık yapılmıyor olabileceğine işaret ettiğini” söyledi. Hiyerarşiyi ve sınırları ortadan kaldırarak iletişimde devrim yaratan sosyal medya platformları, modern hayatın vazgeçilmez araçları haline geldi. Sosyal medya, sağladığı iletişim imkânlarıyla daha fazla insanı birbirine bağlayarak olumlu bir etki yaratırken, “sosyal medya hesaplarımızda sayıları çeşitlenerek artan arkadaşlarla ne kadar yakın olduğumuz” konusu dünyada merak edilen konular arasında yer alıyor. Ipsos araştırma şirketi ‘nin gerçekleştirdiği “Sosyal Medyada Arkadaşlık” araştırması bu sorunun yanıtını arıyor. Facebook sosyal paylaşım platformunu temel alan “Sosyal Medyada Arkadaşlık” araştırması, 15-24 yaş aralığında bulunan kadın ve erkek toplam 200 kişiyle, 27 Kasım – 1 Aralık 2014 tarihleri arasında online görüşmeler yöntemiyle, İstanbul, Ankara ve İzmir’de gerçekleştirildi. Tüm dünyada ve Türkiye’de kitleleri buluşturan önemli bir sosyal paylaşım platformu olması nedeniyle araştırma ortamı olarak Facebook seçildi. Global dijital istatistiklere göre en çok tercih edilen sosyal paylaşım sitesi Facebook’un dünya çapında aylık aktif 1,35 milyar, Türkiye’de ise aylık aktif 36 milyon kullanıcısı bulunuyor. Araştırma sonuçlarına göre, gençlerin ortalama 337 Facebook arkadaşı var; bu sayı 15-17 yaş aralığında 270, 18-24 yaş arasında ise 370’e ulaşıyor. Amerikalı ortalama bir Facebook kullanıcısının 338 Facebook arkadaşı bulunuyor; 15-24 yaş grubunda bu sayı 600 civarına kadar yükseliyor. Araştırmanın ortaya çıkardığı bulguları yorumlayan İstanbul Bilgi Üniversitesi, İletişim Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Kaan Varnalı, “İngiliz Antropolog Robin Dunbar’ın insan beyninin bilişsel kapasitesinin 100 ile 250 düzenli sosyal ilişkiyi kaldırabileceğini, ortalama bir insan için bu sayının 150 olduğu görüşüne atıfta bulunarak “Evrimsel psikoloji, antropoloji ve sosyal ağlar alanlarında daha sonra gerçekleştirilen birçok araştırma bu sayıyı doğrulamıştır. Dunbar’ın sayısı olarak bilinen bu limitin Facebook sayesinde genişleyip genişlemediği uzun süredir tartışılıyor” dedi. Varnalı, Ipsos’un araştırmasının bu konuda bazı içgörüler sağlarken, gençlerin arkadaş listelerinin biraz fazla kalabalık olduğunu ve bu listedeki herkes ile aslında bildiğimiz anlamda “arkadaşlık” yapılmıyor olabileceğine işaret ettiğini belirterek, bu arkadaşlıkların samimi paylaşımları ne kadar desteklediği konusunda biraz daha fazla araştırma yapılması gerektiğini söyledi. Doç. Dr. Kaan Varnalı, ortaya çıkan bulguların esasen Facebook’un değer vaadi ile uyumlu olduğunu belirterek, şu saptamayı yaptı: “Facebook normal şartlar altında düzenli bir ilişki sürdürülmesinin imkânsız olduğu tanışıklıkları ihtiyaç anında erişilebilir kılarken, bir taraftan da mecra olarak gençlerin sürekli ilgi odağı olması sebebiyle yakın ve güçlü ilişkiler arasındaki iletişimin de frekansını arttırıyor”. MİLLİYET