Parapleji, omuriliğin sırt bölgesinden aşağısındaki bölümün etkilenmesi durumunda ortaya çıkar. Buna karşılık, tetrapleji, boyun seviyesinden aşağısının etkilendiği bir omurilik felci türüdür.

Parapleji (Omurilik felci) nedir?

Parapleji, vücudun alt kısmında, genellikle bel hizasında yer alan bacaklar ve pelvik organların işlevlerinin kısmi veya tamamen kaybıdır. Bu durum, omurilikteki bir yaralanma, hasar veya hastalık nedeniyle ortaya çıkar ve genellikle kişinin bacaklarını ve/veya pelvik bölgesini hareket ettirememesi veya hissedememesiyle sonuçlanır.

Omurilik felci, omuriliğin hasar görmesi veya kısmen veya tamamen kesilmesi sonucunda meydana gelir. Omurilik, beyin ile vücudun geri kalanı arasında iletişimi sağlayan bir yapıdır. Omurilik, omur denilen kemiklerin içinde bulunur ve omuriliğe gelen hasar, bu iletişimi bozabilir.

Parapleji, omuriliğin sırt bölgesinden aşağısındaki bölümün etkilenmesi durumunda ortaya çıkar. Buna karşılık, tetrapleji, boyun seviyesinden aşağısının etkilendiği bir omurilik felci türüdür.

Parapleji, omurilik yaralanması, tümörler, enfeksiyonlar veya diğer nedenlerle oluşabilir. Bu durum, kişinin yaşam kalitesini ve günlük aktivitelerini ciddi şekilde etkileyebilir ve genellikle fizik tedavi, rehabilitasyon ve uzun süreli bakım gerektirir.

Tedavi ve rehabilitasyon, kişinin omurilik felcinden etkilenen bölgedeki işlevselliğini en üst düzeye çıkarmaya çalışır ve yaşam kalitesini artırmaya yöneliktir. Ancak, omurilik felci genellikle kalıcıdır ve tam iyileşme mümkün olmayabilir.

Parapleji neden olur?

Parapleji, omurilikteki yaralanma, hasar veya hastalık nedeniyle ortaya çıkar. Bu durum genellikle şu nedenlerle meydana gelir:

- Omurilik Yaralanması: Travma sonucu omurilik yaralanması, paraplejinin en yaygın nedenlerinden biridir. Araç kazaları, düşmeler, spor kazaları, şiddet gibi etkenler omurilik yaralanmasına neden olabilir. Omurilik yaralanmaları, omuriliği sıkıştırabilir, ezebilir veya kesebilir, bu da vücudun alt kısmında felce neden olabilir.

- Omurilik Tümörleri: Omurilikteki tümörler, omuriliğe baskı yaparak işlevlerini engelleyebilir. Tümörlerin büyümesi omuriliği sıkıştırabilir veya hasar verebilir, bu da paraplejiye yol açabilir.

- Omurilik Enfeksiyonları: Omuriliği etkileyen enfeksiyonlar, omuriliği hasara uğratabilir ve işlevlerini engelleyebilir. Bu enfeksiyonlar arasında omurilik iltihabı (miyelit) ve omurilikte apse (apseler) bulunmaktadır.

- Omurilik Kanaması: Omurilik kanamaları, omuriliği besleyen damarlarda hasara veya tıkanıklığa neden olarak omuriliği etkileyebilir. Kan akışının kesilmesi, omuriliğin hasar görmesine ve paraplejiye yol açabilir.

- Omurilik Hastalıkları: Omurilikteki doğuştan gelen anormallikler veya nadir görülen hastalıklar da paraplejiye neden olabilir. Bu durumlar genellikle omurilik dokusunu etkiler ve işlevlerini kısıtlar.

Bu faktörlerden herhangi biri omuriliğe zarar verirse, vücudun alt kısmında bulunan bacaklar, pelvik organlar ve bazen bağırsak-beslenme fonksiyonları gibi işlevler kaybolabilir veya kısıtlanabilir, bu da paraplejiye neden olur.

Hemipleji ve parapleji nedir?

Hemipleji ve parapleji, her ikisi de vücuttaki hareket kaybını ifade eden farklı tıbbi terimlerdir. İşte bu iki durumun kısa bir açıklaması:

- Hemipleji: Hemipleji, vücudun sadece bir yarısının felç olması durumunu ifade eder. Genellikle bu felç, beyin yaralanması veya inme gibi beyin hasarı nedeniyle ortaya çıkar. Beynin bir yarısındaki hasar, karşı tarafın vücut hareketlerini etkiler, bu da felcin sadece bir yarısını oluşturur. Örneğin, beyin sapındaki bir hasar sol taraftaki vücut hareketlerini etkileyebilir, bu da sağ yarı felç (hemipleji) olarak adlandırılır.

- Parapleji: Parapleji, vücudun alt kısmında yer alan bacaklar ve pelvik organların işlevlerinin kısmi veya tamamen kaybıdır. Bu durum, omurilikteki bir yaralanma, hasar veya hastalık nedeniyle ortaya çıkar. Omuriliğin bel seviyesinin altında hasar meydana gelirse, kişi bacaklarını hareket ettiremeyebilir veya hissedemeyebilir, bu da paraplejiyi oluşturur.

Kısacası, hemipleji sadece vücudun bir yarısının felç olması durumunu ifade ederken, parapleji vücudun alt kısmının felç olması durumunu ifade eder. Her iki durum da yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir ve uzun süreli rehabilitasyon ve bakım gerektirebilir.

Paraparezi tıp dilinde ne demek?

Paraparezi, tıp dilinde vücudun alt kısmında (genellikle bacaklarda) bulunan kas gücünün zayıflığı veya kısmi felç durumunu ifade eder. Bu durum, bir veya her iki bacağın kas kontrolünün kaybı veya azalmasıyla karakterizedir. Paraparezi, paraplejiye benzer ancak daha hafif bir durumdur.

Paraparezi, genellikle omurilik hasarı, sinir hasarı, beyin hasarı veya nörolojik hastalıklar gibi nedenlerden kaynaklanır. Örneğin, omurilik yaralanması, omurilikteki sinirlerin iletimini engelleyebilir ve alt ekstremitelerde kas gücünün zayıflamasına veya kaybına yol açabilir. Benzer şekilde, beyin hasarı veya nörolojik hastalıklar da parapareziye neden olabilir.

Paraparezi, bacaklarda his kaybı, dengesizlik, zor yürüme veya ayakta durma gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Tedavi genellikle temelde altta yatan nedenin tedavisine yöneliktir ve rehabilitasyon, fizik tedavi ve diğer tedavi yöntemleri bu durumun yönetiminde önemli rol oynar.

Sonuç olarak, paraparezi vücudun alt kısmında kas gücünün zayıflığı veya kısmi felç durumunu ifade eder ve çeşitli nörolojik veya omurilik kaynaklı nedenlerden kaynaklanabilir.

Parapleji (Omurilik Felci) belirtileri Nelerdir?

Parapleji veya omurilik felcinin belirtileri, omurilikteki hasarın yerine, şiddetine ve nedenine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak genellikle aşağıdaki belirtiler gözlemlenebilir:

- Bacaklarda veya Pelvik Bölgede Hareket Kaybı: Parapleji genellikle bacakların ve pelvik bölgenin tamamen veya kısmen felç olmasıyla karakterizedir. Kişi bacaklarını hareket ettiremez veya hissedemez.

- Kas Zayıflığı veya Felç: Bacaklarda veya pelvik bölgede kas zayıflığı veya felç görülebilir. Bu durum, normalde kas kontrolünün kaybı veya azalması şeklinde kendini gösterebilir.

- Duyu Kaybı: Omurilik hasarı, duyu kaybına yol açabilir. Kişi bacaklarda, pelvik bölgede veya bel çevresinde dokunma, basınç veya sıcaklık gibi duyumları hissedemez.

- Mesane ve Bağırsak Sorunları: Omurilik felci, idrar ve dışkı kontrolünü etkileyebilir. Bu nedenle, idrar kaçırma, idrar yapma güçlüğü veya bağırsak hareketlerinin kontrolünü kaybetme gibi sorunlar görülebilir.

- Denge Kaybı ve Koordinasyon Bozukluğu: Omurilik hasarı, dengesizlik ve koordinasyon sorunlarına yol açabilir. Kişi yürürken veya ayakta dururken dengesini sağlamakta zorluk çekebilir.

- Reflekslerde Azalma veya Kayıp: Omurilik felci, bacaklardaki veya pelvik bölgedeki reflekslerde azalmaya veya kayba neden olabilir.

- Cinsel İşlev Bozukluğu: Omurilik felci, cinsel işlevlerde sorunlara yol açabilir. Bu, cinsel istekte azalma, orgazm olma güçlüğü veya ereksiyon problemleri gibi durumları içerebilir.

Bu belirtiler, omurilik felcinin tipik belirtileri olabilir, ancak her hasta farklı olabilir ve belirtiler kişiden kişiye değişebilir. Omurilik felci şüphesi varsa, bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Parapleji (Omurilik Felci) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Paraplejinin tedavisi, omurilik hasarının tipine, yerine, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi genellikle multidisipliner bir yaklaşımı içerir ve aşağıdaki unsurları içerebilir:

- Acil Tıbbi Müdahale: Omurilik felci acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Omurilik yaralanması durumunda, yaralanan bölgenin stabilizasyonu ve hasarın en aza indirilmesi için acil tıbbi müdahale yapılması önemlidir.

- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Fizik tedavi ve rehabilitasyon, paraplejik bir kişinin fonksiyonel bağımsızlığını artırmaya ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olur. Bu, kas gücünü artırmak, dengeli oturma ve yürüme becerilerini geliştirmek, kas esnekliğini korumak ve bağırsak ve mesane işlevlerini optimize etmek için egzersizler, terapiler ve rehabilitasyon tekniklerini içerir.

- Destekleyici Cihazlar: Paraplejik kişiler için çeşitli destekleyici cihazlar ve ekipmanlar mevcuttur. Bu, tekerlekli sandalyeler, protezler, yürüme yardımcıları ve diğer mobilite cihazlarını içerir. Bu cihazlar, kişinin bağımsızlığını artırmaya ve günlük aktivitelerini gerçekleştirmesine yardımcı olabilir.

- İlaç Tedavisi: Omurilik felci semptomlarını yönetmek için bazı ilaçlar kullanılabilir. Ağrı, spastisite (kas sertliği), idrar kaçırma ve depresyon gibi belirtileri kontrol etmek için çeşitli ilaçlar reçete edilebilir.

- Cerrahi Müdahaleler: Omurilik felcinin nedeni olan belirli durumlar, örneğin tümörler veya disk herniasyonları gibi durumlar cerrahi müdahale gerektirebilir. Cerrahi, omurilik üzerindeki baskıyı azaltabilir veya omurilik hasarını düzeltebilir.

Psikolojik Destek: Omurilik felci, psikolojik stres ve duygusal zorluklara neden olabilir. Bu nedenle, paraplejik kişiler ve aileleri, duygusal destek, psikolojik danışmanlık ve diğer psikososyal destek hizmetlerinden faydalanabilirler.

Omurilik felci olup iyileşenler neler yaşar?

Omurilik felci olan kişilerde tam iyileşme nadir görülür, ancak bazı kişilerde belirli bir düzeyde iyileşme ve işlev kazanma olabilir. İyileşen kişilerde yaşam deneyimleri ve sonuçlar büyük ölçüde bireyseldir ve omurilik felci sonrası yaşananlar kişinin omurilik hasarının yeri, tipi, şiddeti ve tedaviye yanıtına bağlı olarak değişir. İyileşenler genellikle şunları yaşayabilir:

- Fonksiyonel Bağımsızlık Kazanma: Bazı kişiler, omurilik felci sonrası fizik tedavi, rehabilitasyon ve destekleyici cihazlarla birlikte belirli bir düzeyde işlev kazanabilirler. Bu, yürüme, hareket etme ve günlük aktivitelerini gerçekleştirme yeteneğini geri kazanma anlamına gelebilir.

- Yeniden İstihdam Edilme ve Mesleki Faaliyetlere Katılma: İyileşen kişiler, yeteneklerine ve işyeri ihtiyaçlarına uygun olarak yeniden istihdam edilebilir veya mesleki faaliyetlere katılabilirler. Örneğin, ofis işlerinde, danışmanlık veya bilgisayar tabanlı işlerde çalışma gibi seçenekler olabilir.

- Sosyal ve Aktif Bir Yaşam Sürme: Omurilik felci sonrası iyileşen kişiler, sosyal etkinliklere katılabilir, seyahat edebilir, spor yapabilir ve çeşitli hobilerle ilgilenebilirler. Tekerlekli sandalye kullanarak bile, birçok aktiviteye katılabilirler.

- Bağımsız Yaşam Becerileri Geliştirme: İyileşen kişiler, ev yaşamını sürdürmek, kişisel bakım ihtiyaçlarını karşılamak ve günlük yaşam aktivitelerini yönetmek için bağımsızlık kazanabilirler. Bu, evde yardımcı olmadan yaşamak anlamına gelebilir.

- Duygusal ve Psikolojik Destek Alma: Omurilik felci sonrası iyileşen kişiler, duygusal ve psikolojik destek alabilirler. Bu, kişinin omurilik felci sonrası yaşadığı zorluklarla baş etmesine ve yaşamla başa çıkmasına yardımcı olabilir.

Spastik parapleji Nedir?

Spastik parapleji, omurilik veya beyin hasarı sonucu ortaya çıkan bir nörolojik durumdur. Bu durumda, kasların kontrolünde bozulma meydana gelir ve bacakların ve pelvik bölgenin kasları istemsiz kasılmalar yaşar. "Spastik" terimi, kaslarda sertlik, sıkışma ve gerginlik hissi ile karakterize olan kas tonusunun artmasını ifade eder.

Spastik parapleji genellikle alt ekstremitelerde bulunan kaslarda spastisiteye (aşırı kas tonusu) neden olur. Bu durum, bacakların ve pelvik bölgenin kaslarının istem dışı kasılması ve sertleşmesiyle sonuçlanabilir, bu da hareketin kısıtlanmasına veya zorlaşmasına yol açar. Kişinin yürüme yeteneği, denge ve koordinasyonu etkilenebilir.

Spastik parapleji genellikle kalıtsal bir nörolojik bozukluk olan spastik paraplejik cerebral palsi (CP) gibi durumlarla ilişkilendirilir. Ayrıca, omurilik yaralanması, multiple skleroz, serebral palsi, inme veya diğer nörolojik hastalıklar gibi omurilik veya beyin hasarına bağlı olarak da ortaya çıkabilir.

Tedavi, spastik parapleji semptomlarını yönetmeye yöneliktir ve bir dizi tedavi seçeneği içerebilir. Bunlar arasında fizik tedavi, rehabilitasyon egzersizleri, kas gevşeticiler, botox enjeksiyonları, oral antispastik ilaçlar ve bazen cerrahi müdahale yer alabilir. Amacı, kas spastisitesini azaltmak, hareket aralığını artırmak, fonksiyonel bağımsızlığı artırmak ve yaşam kalitesini iyileştirmektir. Her hasta farklı olduğu için, tedavi planı bireyselleştirilmelidir ve hastanın özel ihtiyaçlarına uygun olarak ayarlanmalıdır.

Paraplejik hasta yürüyebilir mi?,

Paraplejik bir hasta, omurilik hasarı sonucu bacaklarını kullanamaz hale gelmiş olsa da, bazı durumlarda yürüme becerisini geri kazanabilir. Ancak, yürüme yeteneğini yeniden kazanmak oldukça zorlu ve uzun bir süreç olabilir ve her hasta için farklılık gösterebilir. Yürüme yeteneğini yeniden kazanma şansı, omurilik hasarının tipi, şiddeti, tedaviye yanıt ve kişisel faktörlere bağlı olarak değişir.

Yürüme becerisini yeniden kazanmada rol oynayan faktörler arasında şunlar bulunabilir:

- Omurilik Hasarının Yeri ve Şiddeti: Omurilik hasarının yeri ve şiddeti, yürüme yeteneğinin yeniden kazanılma olasılığını etkiler. Omurilik yaralanması belirli bir seviyeden aşağıda ise, kişi genellikle bacaklarını hareket ettiremez ve yürüme yeteneği büyük olasılıkla kısıtlanmış olacaktır.

- Tedavi ve Rehabilitasyon: Fizik tedavi, rehabilitasyon egzersizleri ve diğer tedavi yöntemleri, yürüme becerisini yeniden kazanmada önemli bir rol oynar. Uzmanlar, kas kuvvetini artırmak, dengeyi geliştirmek, koordinasyonu iyileştirmek ve yürüme tekniklerini öğretmek için kişiye özel bir rehabilitasyon programı oluşturabilirler.

- Destekleyici Cihazlar ve Teknolojiler: Tekerlekli sandalye kullanıcısı olan bir paraplejik hasta, yürüme becerisini yeniden kazanma sürecinde yürüme yardımcıları, protezler, ortezler ve diğer destekleyici cihazlarla desteklenebilir. Ayrıca, robotik cihazlar, egzersiz ekipmanları ve diğer yenilikçi teknolojiler de yürüme rehabilitasyonunda yardımcı olabilir.

- Kişisel Motivasyon ve Azim: Yürüme becerisini yeniden kazanma süreci, kişinin motivasyonu ve azmiyle de yakından ilişkilidir. Bu süreç zorlu olabilir ve sabır, kararlılık ve sürekli çalışma gerektirebilir.

Her hasta farklı olduğu için, yürüme becerisini yeniden kazanma süreci kişiseldir ve her bireyin sonuçları farklı olacaktır. Bazı paraplejik hastalar, yürüme becerisini kısmen veya tamamen yeniden kazanabilirken, diğerleri tekerlekli sandalye veya diğer destekleyici cihazlarla hareket etmeye devam edebilir.

Omurilik Yaralanmaları Rehabilitasyonu nasıl uygulanır?

Omurilik yaralanmaları rehabilitasyonu, multidisipliner bir yaklaşımı içerir ve genellikle aşağıdaki unsurları içerir:

- Fizik Tedavi ve Egzersizler: Fizik tedavi, omurilik yaralanması sonrası kas gücünü, hareket aralığını, dengeyi ve koordinasyonu artırmaya yönelik egzersizler içerir. Bu egzersizler, özel olarak kişinin ihtiyaçlarına ve yaralanma seviyesine göre uyarlanır. Fizik tedavi, kasların güçlenmesine, kas tonusunun düzenlenmesine ve kontraktürlerin önlenmesine yardımcı olabilir.

- Rehabilitasyon Terapileri: Omurilik yaralanması rehabilitasyon programı, fizik tedavinin yanı sıra diğer terapileri de içerebilir. Bu terapiler arasında iş terapisi, konuşma terapisi, psikoterapi ve dil terapisi bulunabilir. Bu terapiler, kişinin bağımsızlığını artırmak, günlük yaşam becerilerini geliştirmek ve duygusal iyilik halini desteklemek için tasarlanmıştır.

- Destekleyici Cihazlar ve Teknolojiler: Omurilik yaralanması rehabilitasyonunda, destekleyici cihazlar ve teknolojiler kullanılabilir. Bu, tekerlekli sandalyeler, protezler, ortezler, yürüme yardımcıları ve diğer hareketlilik cihazlarını içerebilir. Ayrıca, robotik cihazlar, egzersiz ekipmanları ve diğer yenilikçi teknolojiler de rehabilitasyon sürecinde kullanılabilir.

- Mesleki Rehabilitasyon: Omurilik yaralanması sonrası, kişinin iş becerilerini yeniden kazanması veya yeni mesleki beceriler öğrenmesi gerekebilir. Mesleki rehabilitasyon programları, kişinin iş becerilerini geliştirmesine ve işe geri dönmesine yardımcı olabilir.

- Psikososyal Destek ve Danışmanlık: Omurilik yaralanması, duygusal stres ve psikolojik zorluklara neden olabilir. Bu nedenle, psikososyal destek ve danışmanlık, kişinin omurilik yaralanmasıyla başa çıkmasına ve yaşamla başa çıkmasına yardımcı olabilir.

Omurilik yaralanması rehabilitasyonu, hastanın bireysel ihtiyaçlarına ve yaralanma seviyesine göre uyarlanmalıdır. Tedavi planı, bir multidisipliner sağlık ekibi tarafından oluşturulmalı ve hastanın ilerlemesine göre düzenli olarak değerlendirilmelidir. Ayrıca, omurilik yaralanması rehabilitasyonu, sürekli bir süreçtir ve yaşam boyu devam edebilir. Bu nedenle, hastaların ve ailelerin destek ve rehberlik alması önemlidir.