Panik yazı dizisi 1: Panik bozukluğunun tanısı

 

"Aynen bir kalp krizine benziyordu...

Ölmek üzere olduğumu sandım."

Ne zaman, kendimi bir kalp krizinden ölecekmiş gibi hissettiğim bu nöbetlerden birini geçirsem, hemen acil servise koşuyorum.

ehirdeki tüm acil servislere başvurum var...

"Hekimler, her zaman aynı şeyleri söylüyorlar: 'Hayır ölmüyorsunuz, yalnızca anksiyete geçiriyorsunuz. Evinize dönün, kendinizi iyi hissedeceksiniz.

"Eğer iyiysem, acil servislere neden bu kadar sık başvuruyorum? 

 

Panik Bozukluğu:

Alprazolam'ın yeni bir endikasyonu

Panik yazı dizisi 1: Panik bozukluğunun tanısıPanik bozukluğunun sıklığı

Panik bozukluğu kadınlarda erkeklere oranla 2-3 kere daha sık görülür. Diğer psikiyatrik hastalıklardan farklı olarak, agorafobinin eşlik ettiği veya' agorafobi olmaksızın görülen panik bozukluğu, erken erişkin dönemde ortaya çıkmaktadır. Bir çalışmada ortalama ortaya çıkış yaşı 26.3 olarak bildirilmiştir.

Spesifik psikiyatrik bozuklukların görülme sıklığını DSM-III tanı kriterlerine dayanarak hesaplayan epidemiyolojik saha çalışmaları, panik bozukluğun yaşam boyu prevalansını %1.6 olarak bildirmiştir. Agorafobinin eşlik ettiği panik bozukluğunun prevalansı ise %0.3 olarak bildirilmiştir.

 

Panik Bozukluğunun Klinik Görünümleri

Panik atakları, birbirinden ayrı ve sıklıkla yaklaşan kötü bir şey olacakmış hisleriyle birlikte seyreden yoğun endişe, korku veya dehşet dönemlerinden oluşur. Bu krizler aniden ve beklenmedik bir şekilde oluşur. Hastalık ilerledikçe, araba kullanma veya kalabalık bir yerde bulunma gibi belirli bazı durumlarda, panik nöbetleri oluşabilir. Panik ataklarına şiddetli fiziksel ve psikolojik belirtiler eşlik eder. Hastaların çoğu, bir kalp krizi geçirmekte olduğunu sanarak, çareyi acil servislerde arar.

DSM-III-R'ye göre, panik bozukluğu tanısı koyabilmek için hasta, en az 4 panik nöbeti geçirmiş olmalı ve bu krizlerin en az birinde eşlik eden hastalığa özgü belirtilerden 4 veya daha fazlası bulunmalıdır. Atağa eşlik eden bu belirtiler aniden ortaya çıkar ve ilk belirtinin ortaya çıkmasını izleyen 10 dakika içinde yoğunlaşır. Dört nöbet, ya 4 haftalık bir dönem içinde görülmeli, veya bir ya da birden fazla atağı izleyen ve en az 4 hafta süren yeni bir atak geçirecekmiş korkusu olmalıdır.

Panik bozukluğu, bir kaç hafta ya da ay süren tek bir kısa dönem şeklinde kalabilir. Bu dönem defalarca tekrarlayabilir. Daha sık olarak, özellikle agorafobinin bulunduğu durumlarda, değişen kısmi veya tam şifa ve alevlenme dönemleriyle seyrederek yıllarca sürer. Kısmi şifanın olduğu dönemlerde, kısıtlı-belirtili panik atakları oluşabilir.

 

Panik ataklarına eşlik eden belirtiler

Nefes daralması (dispne) veya boğulma hissi

Tıkanma hissi

Göz kararması, sendeleme veya   bayılma

Titreme veya sarsılma

Çarpıntı veya kalp hızının artması

Göğüsde rahatsızlık hissi veya göğüs ağrısı

Depersonalizasyon veya gerçeği değerlendirme yetisinin kaybolması

Terleme

Bulantı veya karında rahatsızlık hissi

Vücutta duyarsızlık veya karıncalanma hissi (parestezi)

Sıcaklık basmaları veya ürpermeler

Öm korkusu

Giderek aptallaşmaktan ya da kontrolsüz bir şey yapmaktan korkmak

   

 

Panik atakları, genellikle bir çok nonspesifik belirti içerdiğinden, panik bozukluğu tanısı koyabilmek, sıklıkla bu belirtilere neden olabilecek bir hastalığın tanı dışında bırakılmasıyla mümkün olur. Kesin olarak panik bozukluğu tanısı konulmadan önce, panik bozukluğu olan hastalar sıklıkla birçok başka hekime başvurmuş olurlar.

Bir çalışmada, panik bozukluğu olan hastaların %70'inin hastalığa kesin tanı konmadan önce psikiyatrisler dışındaki hekimlere, on veya daha fazla kere başvurduğu gösterilmiştir.

 

Panik bozukluğu ve agorafobi

Bir çok panik bozukluğu vakasına belirli derecelerde fobik kaçınma veya agorafobi -bir panik atağı sırasında kaçışın zor olacağı veya utanç vereceği ya da yardım bulunamayacağı yer veya durumlarda bulunmaktan korkma- eşlik eder.

Bu korku, panik bozukluğu olan hastaların günlük etkinliklerini dramatik bir şekilde kısıtlamalarına yol açar. Bu kısıtlama ara sıra kendilerini eve hapsetmeye varacak boyutlara ulaşır.

 

Beklenti anksiyetesi

Panik bozukluğu olan bir çok hasta, ataklar sırasında önemli derecelerde beklenti anksiyetesi olduğunu da belirtmektedir. Beklenti anksiyetesi dönemleri, korkulan fobik bir durumu karşılamak için beklenilen durumlarda oluşur. Ancak bu dönemler, panik atakları gibi hızlı başlangıçlı ve yoğun dönemler değildir.

 

Panik bozukluğun sonuçları 

Epidemiyolojik saha çalışmalarından elde edilen bilgiler, panik bozukluğunun, hastalarda, en az büyük depresyonlardaki kadar ya da daha fazla, sosyal ve sağlık sorunlarına yol açtığını göstermektedir. Bu sorunlar alkol bağımlılığı, sosyal ya da ailevi durumu veya her ikisinin de bozulması, fiziksel ve ruhsal sağlığın bozulması, mali durumun bozulması ve intihar girişimlerinin artmasıdır.

Veisman ve arkadaşları, epidemiyolojik saha çalışmaları sırasında 18.000'den fazla hastadan elde edilen bilgileri yeniden gözden geçirdiklerinde, panik bozukluğu olan ya da panik atakları geçiren hastaların, diğer psikiyatrik hastalığı olanlara (2.6/1) veya psikiyatrik hastalık öyküsü bulunmayanlara (18/1) oranla belirgin olarak daha fazla intihar düşünceleri ve intihar girişimi riski altında olduklarını bulmuşlardır. Panik bozukluğu olan hastaların %20'si ve panik atağı geçiren hastaların %12'si yaşamının belli bir döneminde intihar girişiminde bulunmuştur. İntihar girişim riskinin artışı, bu hastalarda önemli depresyon, agorafobi veya alkol ile ilaç bağımlılığı gibi durumlarında birlikte bulunmasıyla açıklanamamıştır.

 

İntihar düşünceleri/girişimlerinin sıklığı

 Düşünce/girişim türüPanik Bozukluğu (sayı=254)Panik Atakları (sayı=667)Diğer Psikiyatrik Hastalıklar (sayı=4857)Psikiyatrik Bozukluk Yok (sayı=12233)
 

"Ölüm hakkında fazlaca düşünmek"

%64%51%33%15*
 

"Ölmeyi istermiş gibi hissetmek"

%44%26%14%3*
 

"İntihara baş vurma düşünceleri"

%47%35%19%4*
 

"İntihar girişimleri"

%20%12%6%1*
      
 

* p<0,01 (her 4 kolon içinde)

  

 

 

"Geçen yıl içinde, otobüste bu tür ataklar geçirmeye başladıktan sonra, işe otobüsle gitmemeye başladım.

"Beni araba kullanmaktan alıkoyacak kadar korkutan iki nöbet geçirene kadar, araba kullanmakla ilgili bir sorunum yoktu.

"Şimdi ise bir arkadaşımın kullandığı bir arabayla gidiyorum... Dün onun arabasında da bir kriz geçirdim.

"Bugün işe gitmedim"

 

Panik bozukluğunda görülen kalple ilgili belirtiler

Panik ataklarının en sık görülen iki belirtisi göğüs ağrısı ve taşikardidir. Panik bozukluğu olan bir çok hasta, olası bir kalp hastalığını tanı dışında bırakan, kalple ilgili bir dizi test yaptırır. Çalışmalar panik bozukluğun, normal koroner anjiyografi sonuçları alınan hastalarda, olası tanıda düşünülmesi sıklıkla ihmal edilen bir hastalık olduğunu göstermektedir.

Beitman ve arkadaşları, göğüs ağrısı olduğunu bildiren, ancak yapılan anjiyografik kataterizasyon sonucunda koroner arterlerinin normal olduğu bulunan 37 hasta üzerinde bir çalışma yapmışlardır. Çalışma için uygun bulunan 33 hastadan 11 'i panik bozukluğu tanı kriterlerine uygunluk göstermiştir. Bu hastalara ek olarak 8 hastada son üç haftada en az bir panik atağı geçirmişti.

Mitral kapak prolapsusu

Panik bozukluğu olan hastaların büyük kısmında mitral kapak prolapsusu oluşur. Bir çalışmada bu oran %39 olarak bildirilmiştir. Ancak mitral kapak prolapsusunun bulunması, ne panik bozukluğu tanısı koydurur, ne de panik bozukluğunu tanı dışında bırakır.

Koroner anjiyografi sonuçları normal olan 33 hastadaki panik bozukluğu sıklığı

Panik yazı dizisi 1: Panik bozukluğunun tanısı 2

  

 

Panik Bozukluğun ekonomik etkileri

Edlun ve Swann, panik bozukluğunun ekonomik etkilerini 4 ay süreyle 30 hastada değerlendirmişlerdir. Araştırmacılar hastalığın ortalama devam süresini 9.4 yıl olarak belirlemişlerdir. Hastaların çoğu hastalıklarının tedavisi için bazı tedavi rejimleri uygulamışlardır. Hastaların %83'ü, iş yaşamlarının kalitesinde panik atağı veya fobilere bağlı bir düşme olduğunu bildirmiştir. Hasta başına ortalama iş görmeme süresi 2.65 yıl olarak belirlenmiştir. Bu dönemde hastaların harcamalarının çoğu aileleri tarafından karşılanmıştır.

Panik bozukluğun direkt ekonomik etkilerini değerlendirmek zordur. Edlund ve Swann 1983 yılındaki günlük ortalama gelir düzeyinden faydalanarak, hasta başına, panik bozukluğa bağlı ücret azalmasını ortalama 44,413 dolar olarak hesaplanmıştır. Araştırmacılar ekonomik açıdan en iyi tedavinin, panik bozukluğun kişiyi yetersiz duruma getiren sonuçları oluşmadan önce, bunların oluşmasını engelleyecek tedavi olacağını bildirmişlerdir.

 

Ekonomik ve sosyal açıdan yetersizlik içinde olan panik bozukluklu hasta oranı (sayı=30)

 

Yetersizlik

Oran

 

İş kalitesinde düşme

%83

 

İşin kaybedilmesi

%67

 

Çevrede 3 milden fazla uzağa arabayla gidemeyecek duruma gelme

%50

 

En az 1 ay süreyle hiç çalışamayacak

%43

 

Alkol tüketimindeki ikincil artış

%33

    


Paylaş

Görüntülenme:
Güncellenme Tarihi:01 Ağustos 2011Yayınlanma Tarihi:10 Mart 2004

© 2024e-Psikiyatri.com, bir NPGRUP sitesidir,
e-Psikiyatri.com bir NPGRUP sitesidir. Bu sitede verilen bilgiler, site ziyaretçilerinin/hastaların hekimleriyle mevcut ilişkilerini ikame etmek değil, desteklemek için tasarlanmıştır. Bu sitede yer alan bilgiler bir hekime danışmanın yerine geçmez. Tüm hakları saklıdır.