Meslek Etiği ve QEEG - TMU Tartışmaları

MESLEK ETİĞİ KURALLARI	QEEG - TMU TARTIŞMALARI
Türkiye Psikiyatri Derneği Psikiyatri Meslek Etiği Kuralları	Son günlerde basına yansıyan bazı tartışmalar konusunda bizi izleyenlere bilgi verme ihtiyacı hissettik. QEEG psikiyatrinin ölçülebilirlik sorununu çözümü ıçin ümit vaad eden bir tekniktir.

Son günlerde basına yansıyan bazı tartışmalar konusunda bizi izleyenlere bilgi verme ihtiyacı hissettik. QEEG psikiyatrinin ölçülebilirlik sorununu çözümü ıçin ümit vaad eden bir tekniktir. Beynin ürettiği dalgaların analog formattan dijital formata çevirerek yerel dağılımı vermektedir. Tanı aracıdır. TMU Manyetik Uyarım Tedavisi olarak beyine manyetik uyarılar vererek doğal elektrik akımını ürettirerek tedaviyi amaçlar. Tedavi aracıdır.

Kötüye kullanımın sınırlarını yasalarımızda önce hekimin vicdanı belirler. Vicdanın belirlediği sınırlarda bir suistimal söz konusu ise bunu yasalarımız Tabipler Odası'na yetki vererek çözmüştür. Aksi takdirde çok başlılık ortaya çıkar. Faydalı olan bilimsel ve mesleki rekabet, kamu oyunda mesleğe güvensizlik şeklinde algılanabilir. Objektif bilimsel ölçütler ve evrensel değerler en önemli rehberdir. Gerekirse farklı görüşü olan Uzmanlar ortak akademik zeminde konuyu tartışırlar. Bizim önerimiz, farklı fikirleri olanların bilimsel verilerle ve referansları ile tezlerine açıklık getirmek için bir çalışma grubu içinde fikirlerini savunmalarıdır. Hangi tetkikin gerekli hangi tetkikin gereksiz olduğu bilimsel bir iddiadır ve ispatı çok kolaydır. Vaka üzerinden giderek tartışmak da mümkündür. Sadece karnı ağrıyan birisine beyin MR'ı çektirmenin savunulabilir bir bilimsel temeli yoktur ve gereksizdir. Ancak başı ağrıyan birisine kranial MR çektirmenin savunulabilir bilimsel ve mantıksal temeli vardır. Burada, hekimin semptom sorgulaması ve ne aradığını biliyor olması gerekir. Aynı şey QEEG için de gecerlidir. Klasik EEG'deki amplitüd analizine ilave olarak 'Ben beyinde frekans analizi ile şunu arıyorum' diyebilen hekim, bulgusunu ve yorumunu ikna edici şekilde sunabilmelidir.

Psikiyatrik Hastalıklardan Ne Anlıyoruz?

Psikiyatrik hastalıkların istisnasız hepsi beyin kaynaklı hastalıklardır. Psikiyatrik hastalıklarda iki türlü patoloji vardır. Birincisi Majör (büyük) bozulmalar (Organisite, yani tümör, epilepsi…), ikincisi ise minör bozulmalardır (Fonksiyonel, yani depresyon, şizofreni … ) Son yıllarda fonksiyonel bozulmaların hücresel nöroloji ile ilgili olduğu, yeniliği izleyen uzmanlarca kabul edilmektedir. Ancak eski anlayışı sürdürmek isteyen bazı psikiyatri ekolleri, psikolojik rahatsızlıkların beyinsel olduğunu düşünmemektedir. Bu nedenle hastanın tedavisinde beyinsel incelemeye karşı olumsuz yaklaşmaktadırlar.

QEEG Psikiyatride Ne işe Yarar?

Eski anlayışta "Şizofreni, Depresyon, Panik, Bipolar Bozukluk gibi psikiyatrik hastalıklar fonksiyonel hastalıklardır; beyin incelenmesi gerekmez" denilimekteydi. Ancak son yıllarda bilgisayar teknolojisinin getirdiği kazanımlarla Kantitatif EEG( QEEG ), Psikiyatrik hastalıklarda deneysel sınırların dışına çıkmış, beyin fonksiyonlarını tahmin etmek isteyen bir hekimin sıklıkla kullanabileceği bir teknik haline gelmiştir. QEEG kesinlikle dikkatli muayene ve öykü almanın yerini tutmaz ancak beyin fonksiyonlarının anlayıp tedavi planı yapmaya katkı sağlar. Tanıyı koydurucu değildir, ama beyin fonksiyonlarında normatif veri tabanına göre sapma olup olmadığını önerici özelliği vardır. QEEG isteyen hekimin ne için istediğini, ne beklediğini ve ne sonuç elde ettiğini hastasına tek tek anlatmasını öneririz. Diğer taraftan tanı sonrası hastaya uygulanabilecek olan nörobiyogeribildirim (Neurobiofeedback (Nöroterapi)) tedavi yönteminde elektrodu yerleştirme yeri hakkında fikir vericidir. QEEG ile ilgili Psikiyatrinin temel kitabı olan Kaplan'ın Textbook’unda birinci şekil olarak Normal, Depresyon, Bipolar bozukluk, Kokain, Alkol ve OKB ile ilgili olarak veritabanı haritaları verilmiştir.

TMU’nun Psikiyatride Yeri Nedir?

TMU ( Transkranial Manyetik Uyarım) tedavisi yeni bir yöntemdir. Kanada ve İsrail’de sigorta sistemlerine dâhil olarak onay almıştır. Diğer ülkelerde inceleme aşamasındadır. Türkiye’de bu sistemi kullanan merkezlerden biriyiz. Etik olarak dikkat ettiğimiz en önemli husus; ilaç tedavisine ve psikoterapiye cevap vermemiş, EKT (Elektro Şok) uygulanmak istemeyen dirençli hastalarda uygulama tercihimizdir. Bu durumu hastalarımıza deklare ediyoruz. Bilgilendirme ve uygunluk onayı formunu imza karsılıgında veriyoruz. Pratik tecrübelerimizde oldukça başarılı sonuçlar aldık. 178 vakalık serimizi Viyana’da Dünya Biyolojik Psikiyatri kongresinde iki Amerikalı meslektaşımızla bir panelde tartıştık. Dirençli Depresyonu olan ızdırap çeken bir kimseyi böyle bir tedavi seçeneğinden mahrum bırakmanın etik olarak doğru olmadığını düşünüyoruz. Çünkü ateş düştüğü yeri yakar. Kendimizi o hasta yerine koyuyoruz. Bu tedaviyi belki binlerce hastaya uyguladık ve bir tane bile "beni aldattı" şikayeti olan olmadı. Çünkü biz hiç kimseye gerçek ve doğru olmayan bir vaatte bulunmuyoruz.

Hangi Yöntemler Deneyseldir?

Hastaya yararı kanıtlanmış tanı ve tedavi yöntemleri rutin yöntemlerdir. Fizik muayene, kan tahlilleri gibi… Diğer yöntem hastaya yararı belirli şartlarda olan tercihe bağlı tanı ve tedavi yöntemleridir. Burada hekimin vicdani kaygısı ve bilimsel tercihi söz konusudur. Hekimin bilimsel merak duygusunu tatmin değil, "bu incelemeden ne bekliyorum?", “'Risk-Benefit' yani 'fayda-zarar' oranı nedir?" soruları sonucu belirler. Üçüncü tanı ve tedavi yöntemleri deneysel olanlardır. Hastaya yararı yoktur. Fakat bilime yararı vardır. Araştırma amacı ile uygulanır. Özel protokol gerektirir. Ücret bilgisi bu durum açıklanarak verilir. Mamafih merkezimizde TMU sonrası çekilen ikinci QEEG araştırma amaçlıdır ve hastaya finansal olarak yansıtılmamaktadır. "Hangi yöntem rutin, hangi yöntem tercihe bağlı, hangi yöntem deneyseldir?" Bu soruların cevabına sınırları tıp ekolleri belirler. Hastaya dokunmayan, fizik muayene uygulanmayan ekoller için beyin fonksiyonunu ölçme gereksizdir. Hastaya tanı ve tedavide mükemmeliyetçi yaklaşan ayrıntıcı düşünen beyinsel incelemeyi önemseyen ekollerde de QEEG ve TMU gibi yöntemler daha sıklıkla kullanılır. Hasta ve yakınlarına yukarıdaki gerekçelerle QEEG ve TMU, MR gibi yöntemlerinin çok işe yaradığını gördüğümüzü saygı ile duyururuz. Enerjimizi mevcutla yetinmeye değil, yenilikleri dünya ile eşzamanlı ülkemize getirmeye adamış ekip olarak, bizimle her şeyi açıklıkla paylaşmanızı diliyoruz. Konu ile ilgili daha fazla bilgi edinmek için; * PsikiyatrideQEEG * PsikiyatrideTMU * Türkiye Psikiyatri Derneği Psikiyatri Meslek Etiği Kuralları 1. Ruh hekimi, hastalarının tedavisinde eşit ve adil davranır, toplumsal adaleti ve herkes için eşitliği savunur, hastaları arasında siyasal görüş, dini inanç, milliyet, etnik köken, ırk, renk, cinsiyet, yaş, toplumsal ve ekonomik durum ve benzeri nedenlerle ayrım yapmaz. 2. Ruh hekimi, mesleğini uygularken kendi reklamını yapmaz, ticari reklamlara araç olmaz. Ruh hekimi, gerçeğe aykırı olarak kendini bir konuda uzman ya da yetkili olarak göstermez. İnsanları yanıltıcı, paniğe düşürücü, yanlış yönlendirici söz ve davranışlarda bulunmaz. 3. Ruh hekimi, hastasının sağlığına hizmet için kendini çağdaş ve güncel bilgiyle yenilemeli, güncel bilgileri hastasına vermelidir. Bilimsel olarak kabul edilmemiş veya tıp dışı yöntemleri tedavide kullanmaz ve önermez. Muayene etmediği hastaya tedavi başlamaz. Yararı olmayacağını bildiği ve gereksiz harcamalara yol açacak tetkik ve tedaviyi önermez. 4. Ruh hekimi, hastası üzerindeki etkisini tıbbi amaçlar dışında kullanmaz. Hastasıyla tanı ve tedavi amacı dışında çıkar elde etmeye yönelik herhangi bir ilişki içine (maddi, sosyal, duygusal vb.) girmez. 5. Ruh hekimi, yapılacak tetkik ve tedavi konusunda hem hastasını hem de yakınını bilgilendirir ve rızasını alır. 6. Ruh hekimi, kendisi ya da çevresi için tehlike söz konusu olmadığı durumda hastanın tedaviyi reddetme hakkı olduğunu kabul eder. 7. Ruh hekimi, hastasından edindiği bilgilen hastasına zarar verecek şekilde kullanmaz; bu bilgileri hastasının rızasını almadan başkasıyla paylaşmaz. Ruh hekiminin, hasta ile ilişkisi karşılıklı güven ve saygıya dayanır. Bu güven ve saygı ilişkisini oluşturmak, tıp mesleğinin ve psikiyatri dalının bilimsel ve etik ilkelerine uygun davranmakla mümkün olabilir.