Kanser hücreleri nasıl çoğalıyor?

Tümör hücrelerinin bedende ne şekilde yayıldıkları ve metastazlar oluşturdukları öğrenildi.

Tümör hücrelerinin bedende ne şekilde yayıldıkları ve metastazlar oluşturdukları öğrenildi.

Kanserli hücreler bir embriyon gelişim programını kötüye kullanıyor. On kanser hastasından dokuzu, bedenlerinde gelişen ilk tümör yüzünden değil, metastazlar, yani diğer organlara yayılan kanser kolonileri yüzünden yaşamını yitiriyor. Bu gelişme düşünülenden çok daha karmaşık. Kanser hücrelerinin metastaz oluşturabilmeleri için, önce çevredeki dokulara, daha sonra ise lenf ve kan damarlarına girmeleri gerekiyor. Bu şekilde daha uzaktaki organlara yerleşerek çoğalabiliyorlar.

KORKULARINIZDAN KURTULUN

Fransız kanser araştırmacısı Jean Paul Thiery, on yıl önce, bu süreçte doğal beden süreçlerinin hedeflerinden saptırıldığını söylemişti. Çünkü embriyon gelişimi sırasında da buna çok benzer bir süreç yaşanıyor: Bir arada tutunan epitel hücreleri birden bire hareketli mezenşim hücrelerine dönüşerek başka bir yere yerleşiyorlar. Ama bu durumda tamamen istenilen bir manevra bu. Sonuçta “epitelyal mezenşim geçişi” (epithelial mesenchymale transition/EMT) olmaksızın organlar gelişemez. Yoksa metastaz oluşumunda da yanlış yerde ve yanlış zamanda aynı süreç mi işliyor? Bu model 2002 yılında sunulmuş olmasına rağmen bugüne kadar hiç kimse canlı tümörlerle kontrol etmemişti. Kaliforniya Üniversitesi (San Diego) farmakoloji uzmanı Jing Yang’ın farelerle gerçekleştirdiği deneyler, Thiery’nin doğru tahminde bulunduğunu gösteriyor. Yang’a göre tümörler, EMT programını “Twist 1” geninin yardımıyla açıp, kapatıyor. “Twist 1” aktif olduğu zaman kanser hücreleri hareketlenerek kan dolaşımına karışıyor. Gen etkin olmadığında ise büyümeye odaklanan yerleşik hücrelere dönüşüyor. Buna göre çalıştırma düğmesi bulunmuş sayılır, ama bunu neyin çalıştırdığı konusunda sadece tahmin var: Olası suçlular olarak, listede oksijen yetersizliği ve iltihaplar yer alıyor. Ancak programın nasıl yeniden etkisiz hale geldiği henüz bilinmiyor. Bilimciler şimdi metastaz oluşumunu durduran bir “çalıştırma kolu” bulabilmeyi umuyorlar (Cancer Cell). BİLİM TEKNOLOJİ EKİ