Fareye benzeyen bir memelinin şaşırtıcı sezgileri

Yaban faresi olarak da bilinen hyrax veya daman bir açıdan tavşana, başka açıdan da dağ sıçanına benziyor. İşte bir memelinin şaşırtıcı ezgileri.

Yaban faresi olarak da bilinen hyrax veya daman bir açıdan tavşana, başka açıdan da dağ sıçanına benziyor. İşte bir memelinin şaşırtıcı ezgileri.

Yaşayan en yakın akrabaları filler, denizayıları ve denizinekleri. Erkek yaban fareleri kuşlar gibi karmaşık sesler çıkarabiliyor. Öyle ki erkekler kendilerini göstermek için, hiç durmadan 5 ila 10 dakika şakıyabiliyor. Uzmanlar dikkatli bakıldığında bu hayvanların ayaklarının fillerin başparmağına benzediğini söylüyor. Ön dişleri ise aslında küçük birer fildişi. Bu yüzden yaban farelerinin olağandışı özelliklere sahip olması sürpriz değil. Ancak Arik Kershenbaum ve Hayfa ve Tel Aviv üniversitelerinden meslektaşları, daha şaşırtıcı bir şey keşfetti. Yaban farelerinin şakımalarında, memelilerde çok az rastlanan bir şey gizli: Yaban farelerinin yaşadığı bölgeye göre değişen ses dizimleri ve şakımalarına etki eden coğrafi şive farklılıkları. Araştırma 18 Nisan'da The Proceedings of the Royal Society B'nin internet sitesinde yayınlandı. Kuş şakımalarında ses dizimi, yani ses bileşenlerinin farklı şekilde sıralanması görülüyor ancak çok az sayıda memeli bu kadar düzenli ve kurallı sesler çıkarabiliyor. Balinalar, yarasalar ve bazı primatlar ses çıkarırken ses dizilimine dikkat ediyor ancak kimse yaban faresinden bu kadar gelişmiş bir ses yapısı beklemiyordu. Yaban farelerinin bu sesleri rastgele seçtiği düşünülüyordu. Yaban fareleri Afrika ve Ortadoğu'da çok yaygın. Onların şakımalarını arka arkaya dinleyen Kershenbaum, "Bu karmaşık seslerin tamamen rastgele seçildiğine inanmıyorum" diye düşünmüş. O ve meslektaşları İsrail'de yaşayan yaban farelerinin seslerini kaydetti ve genetik analizlerde kullanılan matematik teknikleri sayesinde seslerin oluşumunu inceledi. Çeşitlilik gösteren bir ses dizilimiyle karşılaştılar. Olgunlaşınca doğdukları yerleri terk eden erkek yaban farelerinin şivelerini başka yerlere taşıdıklarını ve şive farklılıklarının diğer yaban farelerinin şakımaları hatalı bir şekilde taklit etmeleri sonucu ortaya çıktığını düşündüler. Kershenbaum, ses diziliminin dilin temel yapı taşlarından biri olduğunu söylüyor. Ancak bu, yaban farelerinin birbiriyle ya da bizimle konuştuğu veya kendilerine özgü bir dilleri olduğu anlamına gelmiyor. Kershenbaum, erkek yaban fareleri dişilere daha çekici görünmek için daha uzun ve karmaşık şekillerde şakıdıklarını ancak seslerin büyük ihtimalle bir bilgi taşımadığını söylüyor. B azı hayvanların tüyleri veya boynuzlarıyla karşı cinsi etkilemeye çalışmalarına benzer şekilde yaban fareleri de gösteriş amaçlı şakıyorlar. Yine de balinalar, yarasalar ve primatlar dışında bir canlının karmaşık bir ses tekniğine sahip olması, ses diziminin diğer memelilerde de görülebileceğine işaret ediyor. Kershenbaum, yaban farelerinin insanların yaşadıkları yerlerde yoğun olarak y aşadığını v e ç ok p opüler olduklarını söylüyor. Uzmanlık alanı olmasa da insanlardan yaban farelerini bahçelerinden nasıl uzak tutacaklarına dair telefonlar aldığını söylüyor. Ancak arayanların yaban farelerini incitmek istemediğini söylüyor. "Sevilen hayvanlar" diyor. THE NEW YORK TIMES

Paylaş

Görüntülenme:
Yayınlanma Tarihi:08 Mayıs 2012

© 2024e-Psikiyatri.com, bir NPGRUP sitesidir,
e-Psikiyatri.com bir NPGRUP sitesidir. Bu sitede verilen bilgiler, site ziyaretçilerinin/hastaların hekimleriyle mevcut ilişkilerini ikame etmek değil, desteklemek için tasarlanmıştır. Bu sitede yer alan bilgiler bir hekime danışmanın yerine geçmez. Tüm hakları saklıdır.