En eski dinazor embriyoları

Paleontologlar Çin’de en eski dinozor embriyolarını buldu.

Paleontologlar Çin’de en eski dinozor embriyolarını buldu.

Fosil yuvalarda, yaklaşık olarak 190 milyon yıllık olduğu tahmin edilen farklı yaşlarda kemikler gün ışığına çıkarılmış. Bazıları bir yumurta kabuğu içinde korunagelmiş (Nature). Fosiller, çok iri bir sürüngen türüne ait. Yavruların kemikleri bu yüzden hayvanların ne şekilde ve ne zaman büyümeye başladıklarıyla ilgili değerli bilgiler sunuyor. Fosil dinozor embriyoları çok enderdir. Bugüne kadar sadece tebeşir devrine ait benzer kalıntılar bulunmuştu ki bu çağda dinozor evrimi son evresine ulaşmıştı. Daha eski dinozor biçimlerine ait fosiller çok azdı. Bunlara Güney Afrika’da bulunan Massospondylus embriyo kalıntıları ve Portekiz’de bulunan geç Jura devrine ait Theropod embriyoları dahil. Bu yüzden dinozorların ilk yaşam evrelerindeki gelişimleri hakkında pek fazla bir şey bilinmemektedir. Fakat bu durum artık değişebilir. Çünkü Çin’in Yunnan bölgesinde tek bir türe ait olan çok sayıda dinozor kalıntısı bulundu. Yeni kalıntılar, arka ayakları üzerinde yürüyen ve daha kısa olan ön ayaklarında keskin pençeler bulunan, altı metre büyüklüğündeki otçul Lufengosaurus türüne ait olabilir. Lufengosaurus 190-197 milyon yıl önce erken Jura devrinde yaşıyordu. Yeni buluntularda ilginç olan, fosillerin yetişkin değil yuva hayvanlarına ve embriyolara ait olması. Bilimciler kemikleri ince dilimler halinde keserek analiz edince, en genç embriyolara ait kemiklerin bile göreceli olarak çok sayıda boşluklara sahip olduğunu görmüş. Bu da bu sürüngen grubundaki embriyoların kuşlardan ve diğer dinozor gruplarından daha hızlı büyüdüklerini gösteren ilk kanıt. Analizlerden çıkan diğer ilginç bir sonuç, henüz yumurta içindeyken ölen embriyolarda üst baldır kemiği kenarlarının farklı kalınlıkta olduğu. Benzer bir durum civcivlerin kasları henüz yumurtadayken etkinleştiğinde tavuklarda da görülüyor. Kasların bükülüp gerilmesi, civcivin yumurtadan çıkmasını kolaylaştırıyor. Kasların gerilişi sayesinde kemikler de büyüyor ve daha sağlam oluyor. Embriyoların hareketleri belki de iskeleti oluşturmak için önemli bir mekanizmaydı. BİLİM TEKNOLOJİ EKİ