Einstein'ı bu adam ünlü yaptı

Einstein'ı bu adam ünlü yaptı. İşte Einstein'ı dünyaca ünlü yapan adam. Albert Einstein'ın dünya çapında tanınmadığı bir dönemi düşünmek zor.

Ancak 1915'te görelilik teorisini tamamlamasının ardından bile, Almanya'nın dışında tanınmıyordu. Ta ki; İngiliz astronom Arthur Stanley Eddington araya girene kadar...

Einstein'ın fikirleri, 1. Dünya Savaşı'nın kuşatmaları ve İngiltere'de, 'düşman' tarafından üretilen bilimi hoş karşılamayan zararlı milliyetçilik nedeniyle kapana kısılmıştı.

Einstein bir sosyalistti. Eddington ise Dostların Dînî Derneği üyesiydi. Her ikisi de bilimin, savaşın yol açtığı bölünmeye üstün gelmesi gerektiğini düşünüyordu.

Görelilik kuramının gözler önüne serilmesini sağlayan ve Einstein'ı dünyanın en ünlü insanlarından biri yapan, onların ortaklıklarıydı.

Einstein ve Eddington savaş sırasında bir araya gelmedi. Hatta doğrudan iletişim bile kurmadılar. Bunun yerine, savaşta tarafsız kalan Hollanda'daki bir ortak arkadaşları görelilik kuramını İngiltere'ye yaydı. Mektup, Cambridge Üniversitesi Profesörü ve İngiliz Kraliyet Astronomi Topluluğu yetkilisi Eddington'ın eline geçtiği için, Einstein çok ama çok şanslıydı.

Sadece teorinin karmaşık hesaplamalarını anlamakla kalmadı. Eddington, savaş karşıtı olarak Alman bilimini önemsemeye istekli az sayıdaki İngiliz bilim insanından da biriydi.

Kendini, Einstein'ın bilimin temellerinde devrim yaratmasına ve bilim insanlarının evrenselliğinin yeniden kabul görmesine adadı.

Einstein'ın teorisini test etmek için yolculuk

Einstein, savaş nedeniyle Berlin'de kapana kısılmıştı; abluka altında açlık çeker bir halde ve siyasi görüşleri nedeniyle hükümetin gözetimi altındaydı.

Eddington ise İngilizce konuşan dünyayı, 'düşman' bir bilim insanının dikkate değer olduğuna ikna etmeye çalışıyordu. Görelilik kuramı üzerine kitapları ilk o yazdı. Einstein üzerine çok ilgi gören dersler verdi ve 20'inci yüzyılın en büyük bilim iletişimcisinden biri oldu.

Kitapları on yıllar boyunca en çok satanlar listesinde kaldı. Sık sık BBC'nin radyo programlarına konuk oldu. En sonunda da çalışmaları nedeniyle nişana layık görüldü.

İngiltere'yi zaman, mekan ve görelilik konularına ilgi duymaya ikna etmek, gıda taşıyan tekneler batarken, binlerce genç hayatını kaybederken zordu...

Einstein, ışığın Güneş gibi büyük kütlelerin yakınından geçtiğinde yer çekimi nedeniyle yön değiştirdiğini söylüyordu. Bu, uzaktaki bir yıldızın ufak oranda yer değiştirmiş gibi görünmesi anlamına geliyordu. Denklemlere göre sapmanın tam olarak 1.75 saniyelik bir yay olması gerekiyordu.

Bir astronom için bunu ölçmek kolay olmasa da, mümkündü. Bu gözlemin yapılabilmesi için tam Güneş tutulmasının beklenmesi gerekiyordu.

Tam Güneş tutulmaları nadir görülür, kısa sürer ve Avrupalı astronomların ücra bölgelere gitmesini gerektirir. Einstein öngörüsünün test edilmesi için yıllardır uğraşıyordu, ancak henüz başarıya ulaşamamıştı.

Eddington, 1919 Mayıs'ında meydana gelecek ve güney yarımküreden izlenecek olan tutulmanın bunun için bir fırsat olabileceğini düşündü.

Atlantik Cephesi'nde Almanların tehditlerine rağmen, bu keşif gezisininin yapılabileceği İngiltere'den daha iyi konumda bir ülke yoktu.

BBC TÜRKÇE