DÜŞMELERE DİKKAT

DR. BAŞAR BİLGİÇ

Özellikle hastalık ilerledikçe Alzheimer hastalarında düşmeler ciddi sorunlara yol açabilir. Hastalar yaşlı olduklarından dolayı kemik erimesi ya da eklem kireçlenmesi gibi diğer hastalıklar da sıklıkla eşlik eder ve olası bir düşmede kalça kırıkları, omurga kırıkları gibi gençlerde daha zor olan sorunlar Alzheimer hastalarında daha kolay ortaya çıkabilir. Kırıklar ameliyat gerektirebileceğinden ve ameliyatların hastalığı hızlandırma olasılığı olduğundan düşmelerin mümkün oldukça önlenmesi gerekir.

Hastalar niye düşer?

1.Hastalık ilerledikçe yürüme ve denge işlevinde de bozulma olur ve hastalar sarsak yürümeye başlarlar. Doğal bir hastalık seyrinde bu durum hastalığın oldukça ileri evrelerinde kendini gösterir.

2.Kullanılan ilaçlar:  Hastalık için verilen özellikle de davranış bozukluklarında verilen antipsikotik denilen ilaçlar ayağa kalkınca ortaya çıkan tansiyon düşüklüğüne neden olarak düşmelere neden olabilir. Bu ilaçlar Parkinson bulgularına da yol açarak yürüme adımlarını küçültüp hareketleri yavaşlatarak ve esnekliğini kaybettirerek düşmelere neden olabilir.

3.Evdeki düzenlemeler: Hastaların dikkatleri dağınık olduğundan ayakları kolaylıkla halıya, sehpaya, basamağa takılabilir. Gece uyanan hastalar da ışık açmayı beceremeyip düşebilir.

Ne yapmalı?

1.İlk olarak evde basit düzenlemeler yapılabilir. Hastanın ayağına takılabilecek eşyalar kaldırılabilir. Örneğin kilim ya da paspaslar. Hasta uygun terlik ya da ayakkabı giymelidir. Bunları giymeyi reddeden hastanın çorapları sıkı olmalıdır.  Sivri kenarlı masa, sehpa, gardrop gibi eşyaların sivri kısımları sünger  ya da yumuşak nesnelerle kaplanabilir. Evde merdiven varsa trabzan eklenebilir. Gece kalkan hastalar için banyonun  ve antrenin ışığı açık bırakılabilir ya da uygun bir yere gece lambası konabilir. Koridorlara da hastaların tutunmaları için trabzanlar yapılabilir. (örneğin demir su boruları kelepçelerle duvara tutturulabilir)

2.Özellikle ayağa kalktığında başı dönüp, gözü kararan hastaların tedavisi gözden geçirilmeli ve buna yönelik önlemler alınmalıdır.

3.Adımları küçülen, hareketleri yavaşlayan ve robotlaşan hastalarda "Parkinson" bulguları olup olmadığı değerlendirilmeli, eğer varsa hastanın kullandığı ilaçlar gözden geçirilmeli ve gerekirse bu bulgulara yönelik tedaviler düzenlenmelidir.