Diğer güneşlerdeki lekelerin varlığı da kanıtlandı

Diğer yıldızlardaki koyu lekelerin de gerçekten güneş lekeleri olduğu anlaşıldı.

Diğer yıldızlardaki koyu lekelerin de gerçekten güneş lekeleri olduğu anlaşıldı.

Bunlar da Güneşimizde olduğu gibi manyetik alandaki düzensizliklere bağlı olarak ortaya çıkıyor. Almanya’daki Leibniz Astrofizik Enstitüsü bilim insanları, ilk kez bir yıldız lekesindeki manyetik alanı inceleyerek bu sonuca ulaştı. Manyetik alanın kuvveti, yüzeyin diğer kısımlarına göre elli ila yüz misli büyük. Böylece yıldız lekelerinin de Güneş lekeleri gibi manyetik alan yoğunluğunun yüksek olduğu yerler olduğunu kanıtlandı. Manyetik alanlar yıldızların ışıma karakteristiğini etkiliyor: bunlar merkezden yayılan elektromanyetik dalgaların titreşim yönünü değiştiriyorlar. Bu polarizasyon ise yıldızın ışık tayfını biçimlendiriyor. Bu karakteristik spektral parmak izine göre astrofizikçiler, yıldızların manyetik alanlarının kuvveti ve özelikleri hakkında bilgi edinebiliyor. Merkezi yıldızımız olan Güneşin manyetik alanı göreceli olarak iyi incelendi. Mesela zaman zaman yüzeyde görülen lekelerin, manyetik alanda meydana gelen bozukluklar nedeniyle ortaya çıktığı biliniyor. Bu lekeler çevrelerinden daha soğuktur ve daha koyu görünürler. Aynı şeyin diğer yıldızlar için geçerli olabileceği tahmin ediliyordu ama bugüne kadar ölçümlerle kanıtlanamamıştı. Astrofizikçiler Thorsten Carroll ve Klaus G.Strassmeier ve ekibi, yeni bir tomografik analiz yazılım programından (iMap) yararlanmış. Bu program dönmekte olan bir yıldızın çok sayıda anlık görüntüsünü birleştirmeye yarıyor. Bu şekilde çok kaliteli bir genel görüntü eldi edilmekte. Bu sayede ışığın anlık görüntüleriyle yıldızın yüzeyindeki sıcaklık ve manyetik alan dağılımını “canlandırabilmiş”. Bu karmaşık sürecin matematiksel olarak gerçekleşebilmesi için simülasyonlarımızın hesaplama hızını bin misli hızlandıran yapay bir sinirsel ağı çalıştırıyoruz diyor Carrol: Bu şekilde en uzaktaki yıldızlar için bile manyetik bir yüzey haritası oluşturabiliyoruz. Bu yöntemin yardımıyla, birkaç milyon yıllık genç bir yıldızın (V410 Tauri) ışığı analiz edildi. V410 Tauri’nin etrafı bir yıldız tozuyla çevrili ve burada ileride gezegenler oluşabilir. Bu tür yıldızların manyetik alanları göreceli olarak kuvvetlidir ve çoğunlukla büyük ve soğuk lekelere sahiptir. Söz konusu yıldız, Mauna Kea’daki Kanada-Fransız-Hawaii spektropolarimetre aygıtının 3.6m’lik aynasıyla incelenmiş. BİLİM TEKNOLOJİ EKİ