Bu doktor bilgisayardan daha zeki

Sahnedeki adam, kendini dinleyen 600 kişiyi adeta büyülemişti. 45 dakika boyunca gerilimi artırmayı başardı. Bu doktor bilgisayardan daha zeki.

Sahnedeki adam, kendini dinleyen 600 kişiyi adeta büyülemişti. 45 dakika boyunca gerilimi artırmayı başardı.  Bu doktor bilgisayardan daha zeki.

Sonunda, "İkincil hemofagositik sendromlu lenf kanseri" dedi. Kalabalık alkışı kopardı. Tüm mesleklerde profesyoneller, en yeteneklileri el üstünde tutar. Tıpta ise teşhis konusunda en iyi olanlar, özel bir saygı görür. San Francisco'daki California Üniversitesi Klinik Tıp bölümünden 39 yaşındaki Doçent Doktor Gurpreet Dhaliwal, günümüzün en yetenekli teşhis uzmanlarından biri olarak görülüyor. Peki, Dhaliwal'ın yeteneği ne kadar özel? Daha açık soracak olursak, bilgisayarın yapamadığı neyi yapabiliyor?

 DAHA ZEKİ OLABİLİRSİNİZ

Bilgisayar günün birinde yalnızca bir bilgi deryası değil, aynı zamanda sezgi gibi daha soyut faktörlere de dayanan yeteneklerin yerini alabilecek mi? 1 9 7 0 ' l e rde Pi t t sbu r g h Üniversitesi'nden araştırmacılar, genel cerrahiyle ilgili sorunları teşhis etmek için bir yazılım geliştirdi. 1980'lerden bu yana Massachusetts Genel Hastanesi, bir dizi hastalık belirtisi ve laboratuvar verilerini kullanarak klinik teşhislerin sıralı bir listesini sunan DXplain isimli bir program geliştiriyor. Geçen yıl Jeopardy oyununu oynayan bilgisayarı Watson ile başarının doruklarına ulaşan IBM ise, "Watson for Healthcare" üzerinde çalışıyor. Dhal iwal t ıp fakültesini bitirdiğinden beri hiç durmaksızın tıbbi dergilerdeki vaka çalışmalarını ve diğer hastanelerdeki konferanslarda sunulan raporları okuyor. Hiçbir şeyi unutmadığından emin olmak için zaman zaman Isabel adındaki bir kontrol listesi programını kullanıyor. Ancak program, henüz Dhaliwal'ın gözden kaçırdığı bir teşhis öneremedi. Dhaliwal, kafası karışan doktorlardan sürekli yeni vakalar alıyor. Dhaliwal bir grup seyirci karşısında zor bir vakayı incelerken, "düşünme sürecinin seviyesini artırmak amacıyla" tüm düşünce gücünü ortaya koyuyor. Böyle bir vurgu olmadan, doktorlar zeki ve düşünceli olmanın önemini unutabilir. Dhaliwal, "Çünkü tıpta bizim için en önemli süreç, düşünme" diyor. Makineler sayıları işlemede iyi olabilir ama insanlar şekilleri eşleştirme konusunda doğal bir yeteneğe sahip. Doktorlar karar vermek için mantık ve bilgilerini, şekil eşleştirme içgüdüleriyle birleştirir. Dhaliwal'ın kullandığı teşhis programı Isabel, Londralı eski bir finans müdürü olan Jason Maude tarafından geliştirildi. Maude, cihaza kızının adını verdi. Isabel 3 yaşındayken suçiçeğine yakalanmış ve doktorlar çok daha tehlikeli olan bir komplikasyonu fark edememiş: Et yiyen bir enfeksiyon olan necrotizing fasciitis. Hastalık teşhis edildiğinde, Isabel o kadar çok etini kaybetmişti ki, bugün 17 yaşında olmasına rağmen hâlâ plastik cerrahı ameliyatı oluyor. Maude'ye göre, eğer doktorlar Isabel'in belirtilerini (ateş, kusma, cilt kızarıklık) sisteme girselerdi, hastalık büyük ihtimalle teşhis edilebilirdi. Maude, Dha l iwa l gi bi birinin necrotizing fasciitis'i düşünebileceğini söylüyor. Ancak kızının doktorları yerleşik fikirlere ki (Isabel'in yakalandığı suçiçeği) o kadar saplanıp kalmışlardı, ötesini göremediler. Kâr amacı gütmeyen Institute of Medicine'e göre yanlış teşhisler hastalara zarar veren tıbbi hataların yüzde 1 5'ini oluşturuyor. Yinede hastaneler hâlâ teşhis yazılımlarını kabul etmekte zorlanıyor. Ca l i fornia'daki Stanford Üniversitesi'nden iç hastalıkları uzmanı Doktor Henry Lowe, bir bilgisayarın Dhaliwal gibi gibi teşhis dehasının yerine alabileceğinden şüpheli. Lowe, "Eksik ya da dolaylı bilgiyle iyi çalışan bilgisayar sistemleri tasarlamak çok zor. Özellikle de hatalı kararların felaketle sonuçlanabildiği tıp gibi bir sektörde" diyor. IBM'in Watson for Healthcare'i, henüz doğrudan teşhise odaklanmadı. Şirket Watson'a klinik verileri yorumlamasını ve en nihayetinde tedaviye karar vermesini öğretiyor. IBM Research'ün baş tıbbi araştırmacısı Doktor Martin Kohn, Watson for Healthcare'in her şeyi bilmeyi hedeflemediğini. Yine de Watson'ın saniyede binlerce akademik kitabı analiz edebileceğini belirtiyor. Program, büyük ölçüde doğal dil işleme anlamına gelen NLP'ye dayanıyor. Bir sorunun doğasını anlayıp hastanın elektronik hastalık geçmişi, akademik kitaplar ve bilimsel makaleler gibi büyük miktarlarda bilgiyi gözden geçirebiliyor ve daha sonra bir dizi öneride bulunuyor. Dhaliwal, California'daki Yosemite Ulusal Parkı'nda geçenlerde baş gösteren hantavirüs salgınından bahsederek bilgisayar desteğinin faydalı olabileceğini söylüyor. Üç kişi virüsü kaptı ve bir kişi öldü. Dhaliwal, "O kadar nadir görülüyor ki doktorun virüsü en son tıp fakültesinde okurken görmüş olması mümkün" diyor. Isabel ya da benzer bir program kullanılsaydı, ölümlerin önüne geçilebileceğini söylüyor. "Aşina olduğunuz bir durum sanabilirsiniz ama bilgisayar size başka seçenekler olduğunu da hatırlatıyor" diyor. THE NEW YORK TIMES