BİR HATIRLATMA ARACI OLARAK MÜZİK

Gelişimsel yetersizliği olan bir çocuğa el yıkama işlemini basitçe tarif eden bir şarkının dinletilmesi, çocuğa el yıkama davranışı konusunda neler yapması gerektiğini basamak basamak hatırlatabilir.

Çocuk bekleyen kişiler, doğumundan önce ve doğum saatleri esnasında olumlu ve gevşeme çağrışımları olan müzikler dinlerler. Gençliklerini hatırlatan müzikleri dinleyen yaşlılar, hoş hatıralarından ve büyümelerini etkileyen tecrübelerinden bahsederler. Müzik, özel bir davranışı ortaya çıkaran bir uyarı olarak kullanıldığında, beklenen tepki için bir zaman tayin eder.

Melodik bir mısra, yeni beceriler öğretmede bir hatırlatıcı rolü oynar. Müzikle tedavi uzmanı, bir çocuğa basit bir tonda kişiselleştirilmiş bir şarkı şeklinde, ismindeki harflerin sırasını doğru bir şekilde öğretebilir. Şarkıyla, söylenen harfleri, melodi hatırlatabilir.

Benzer şekilde, ritim de davranışları yönlendirebilir. Ritmin çok temel düzenleyici ve enerji verici kapasitesi, müziğin tedavi edici işlevinde en önemli faktördür. Müzikal bir paylaşıma girdiğimizde, ritim bize birlik olma konusunda yardımcı olur. Ninninin tekrarlayıcı ritmi, uykuyu tetikleyen bir etki göstermektedir. Belki de, süpermarketlerde alışveriş yapmamızı, çalışırken konsantre olmamızı, ticari bir tesiste ticaret anlaşmasını imzalamamızı etkileyen, fondaki müziğin ritmi ve temposudur. Dans ederken birlikte hareket etmemize izin veren ritimler, muhtemelen algı ve hareketle ilgili beyin bölgemizi etkilemektedir. Bu da, uzaydaki beden algımızın, beden farkındalığımızın artması sonucunda meydana gelmektedir.

Armoni, belli bir davranışı açığa çıkarabilir. Minör tellerin akordunun bozuk olması, daha çok hoş olmayan, kuşkuya ve soruna götüren duyguları ortaya çıkarır. Müzikle tedavi uzmanı, bu melodik, ritmik ve armonik elemanları kişinin ihtiyacına göre yönlendirebilir. Belli bir tepkiyi hatırlatan bir uyarı oluşturma, öğrenme süreci için merkez teşkil eder. Esasında bu işlemler bir anlamda dil oluşturma veya eşleştirilmiş çağrışım işlemleridir. Burada bir kelime, diğer bir kelimenin hatırlanması için bir uyarı oluşturmaktadır. Müzik, bu eşleştirilmiş çağrışım şeklinde öğrenmede çok faydalıdır. Kısa süreli hafıza testlerinde, hatırlatıcı olarak büyük fayda sağlamaktadır. Melodik tonlanma tedavisi, bu hatırlatma sistemi içinde kullanılan bir yöntemdir ve çok başarılıdır.

Müzikal uyarının kullanılmasının bir başka yolu da, aktüel şartlanmadır. Aktüel şartlanma, belli bir zaman diliminde bilinçli olarak şartlanma oluşturulmasıdır. Müzik, ayırt edici bir faktör olarak kullanıldığı zaman, şartlandırılmış cevap o müzik uyarısıyla oluşur, ancak başka bir uyarı ile oluşmaz. Bu yolla hamile kadınlar, seçilmiş bir müzik parçası eşliğinde gevşemeyi öğrenirler. Gevşeme tekniklerinin uygulaması, gevşemeyi ve olumlu duyguları hatırlatan bir müzikle eşleştirilir. Hamilelik esnasında tekrarlayan provalar sonrasında doğum yapan kadına, telkinler ve hayallerle birlikte kas gevşemesi sağlayan müzikler dinletilir. Aynı işlem, ameliyat olmak üzere olan ve bundan dolayı yoğun kaygı yaşayan hastalar ile diş operasyonu geçirecek kişiler için de uygulanabilir.

Bu olgu, bebeklerde de kendiliğinden gülümseme ve sesini yükseltme tepkisine sebep olur. Müziğin ana rahmindeyken de etkili olabildiğinin gözlenmesi, “Müzik, tam olarak ne zaman öğrenilir?” sorusunu gündeme getirir. Müziğin çok küçük çocuklara çekici gelmesi ve yeni davranışların öğrenilmesine yardımcı bir uyarı olması, onun tedavi aracı olarak ne kadar değerli olduğunu ispat eder.

Belirlenmiş bir davranışı geliştirmek için çok sayıda metot vardır. Burada, çok popüler olanlardan bazıları sunulmuştur.