Benim annem çok sosyal

Sosyal ağlarda çocuğunu takip etmek için onunla ‘arkadaş’ olan annelerin sayısı hayli fazla. Ancak işi abartıp çocuğa her saniye izleniyormuş hissini verenler de var. Peki, sosyal ağda arkadaş anne olmanın püf noktaları neler?

Sosyal ağlarda çocuğunu takip etmek için onunla ‘arkadaş’ olan annelerin sayısı hayli fazla. Ancak işi abartıp çocuğa her saniye izleniyormuş hissini verenler de var. Peki, sosyal ağda arkadaş anne olmanın püf noktaları neler?

“Kim bu Ali?”, “Nereden tanışıyorsun Ayşe ile?”, “Bugün yaptığın yer bildirimlerine baktım. Sınavda kafelerin yerini soracaklar sanki, hepsini ezberlemişsin herhalde?” Sosyal ağlarda çocuğuyla ‘arkadaş’ olan annelerin bir kalıptan çıkmışçasına kurduğu cümleler bunlar. Bir de evladının paylaştığı her fotoğrafı ‘beğen’ip altına “Tütütü maşallah çocuğuma, ne güzel çıkmış.” yorumlarını yapanlar yok mu!.. Çocuğunu uzaktan uzağa takip etmek isteyip Facebook’ta arkadaş olan, Twitter’da takip eden, Instagram ile paylaştığı fotoğrafları beğenen, Foursquare’deki yer bildirimlerine bakıp çocuğuna her akşam hesap soran anneler... Eskiden beri süregelen ‘arkadaş anne’ kavramı yerini ‘sosyal ağlarda arkadaş anne’ye bıraktı. Niyet iyi, ancak kaş yaparken göz çıkarma ihtimali hayli yüksek. Sosyal medyada çocukla iletişimin püf noktalarını Üsküdar Üniversitesi NP İstanbul Nöropsikiyatri Hastanesi Çocuk Ergen Psikoloğu Çağla Kınalı anlattı. Anneler sosyal medyayı neden sevdi? Araştırmalara göre dakikada 2 anne Twitter’a kaydoluyor dünyada, 5 milyondan fazla anne de Facebook’ta. Çağla Kınalı, yapılan araştırmaların sonucuna göre annelerin çoğunun sosyal medyada aktif olmasının nedeninin çocuklarını takip etmek olduğunu söylüyor. Kınalı’ya göre sosyal medya, annelerin çocuklarını tehlikelerden koruma içgüdüsünün bir sonucu olarak özellikle ergenlik çağındaki çocuklarının sosyal ilişkilerini, karşı cins ilişkilerini ve sosyal iletişim dilini öğrenebilecekleri değerli bir kaynak. “Burada ‘pazarlanan benlik’ kavramından da bahsetmek lazım. Sosyal medya ortamında güzel fotoğraflar koyan kişi güzelliğini, sevgilisine eşine duygularını anlatan kişi duygusal ilişkisini, çocuğuyla arkadaşlık bağını sergileyen kişi de ebeveyn rolünü pazarlamış oluyor aslında. Alt metinlere dikkat etmekte fayda var: ‘Ben anneyim ve çocuğumla arkadaş gibiyiz.’ Diğer taraftan bu mesajın çocuğa veriliyor olması da başka bir sebep olarak çıkıyor karşımıza.” diyor Kınalı. Bilinçli anneler, çocuklarının paylaşımlarını takip ederken doğru olanların içinde yer alarak, onaylamadıkları konusunda bilgi sahibi olup doğru yönlendirebiliyorlar çocuğu. Ancak sınırı zorlayan anneler ise çocukları yorumlarıyla bunaltıyor. Çocukla iletişim kanalını sosyal ağlara indirgeyenler de var. Hatta onların yerine çocuklarının arkadaşlarına cevap verebiliyorlar. “Bu durum çocukları çoğu zaman öfkelendirip anneyi sosyal paylaşım arkadaşı olarak kabul etmemeye ve çoğu yaşantısını gizlemeye itebiliyor. Sadece kontrol etmek için sosyal paylaşımı araç olarak kullanan ki ben bunlara ‘dedektif anneler’ diyorum, çocuğa direkt hesap sorabiliyor ve yargılayıcı ifadelerle sürece yaklaşabiliyor.” diyor, Çağla Kınalı. Sosyal medyada çocuğuyla arkadaşça iletişim kurabilen ve sınırları bilen anne, çocuğuna rahatsızlık vermeden hem onu takip ediyor hem de gerektiğinde uygun müdahalede bulunabiliyor. Aksi takdirde hem ilişki bozuluyor hem de kontrol kaybediliyor. Özellikle ergenlik çağındaki çocuklar için bu durum geçerli. Ancak sosyal medya iletişiminin suni öğeler içerdiği de unutulmamalı. Çocukla iletişim sadece sosyal medya ile sınırlı kalmamalı. Ölçülü kontrol nasıl olmalı? Çocuğun ne kadar takip edileceği biraz da onun yapısıyla ilgili. Örneğin çocukta bir intihar eğilimi ya da madde kullanımı varsa anne-babalar daha dikkatli ve tetikte olmalı, olabildiğince takip etmeli. Ama çocuğa rahatsızlık vermeden “Sana güvenmiyorum” mesajı iletmeden, fark ettirmeden bunu yapmak gerekiyor. İş dedektifçilik oyununa dökülmemeli. Çocuğa “Seni önemsiyoruz” mesajı verilerek, yaşına uygun doğru sınırlar konarak en güzel bir şekilde takip edilmeli. “Arkadaş değil ama arkadaşça anne ya da baba olarak çocuktan nereye gittiği, kimlerle gittiği, ne zaman gittiği ve ne zaman döneceği gibi bilgileri alıp, çocuğu doğru söylemeden uzaklaştırmayacak yaklaşım güzel bir takip metodudur. Çocuğun arkadaşlarını ve arkadaşların ailelerini tanımak, özel ilgi alanlarına saygı duyup paylaşımları artırmak ve çocuğun sosyal medyada ölçülü bir şekilde arkadaşı olabilmek de doğru kontrolün şartı.” diyor Kınalı. ‘Devlet bana Facebook şifreni verdi’ Sosyal medya, çocuğu daha yakından tanımak için bir fırsat olsa da anne-babalar kimi zaman durumu abartabiliyor. Psikolog Çağla Kınalı, birçok ilginç vakayla karşılaşmış. “Sahte hesaplar açıp çocuğuyla arkadaş olandan tutun da gizli gizli onun hesabına girip, mesajlarını okuyup ‘Seni devlet yanlış arkadaşlıkların için takibe aldı, bana bilgi veriyor.’ diyenlere kadar çeşitli davranışlarla karşılaşıyoruz.” diyor. Ebeveynlerin bu davranışları çocukta paranoya oluşturabiliyor. Bu yüzden önceliğin çocuklarla sağlıklı iletişim kurmak olduğu unutulmamalı. Bu hatalara düşmeyin Çocuğunuzun sizinle sosyal medya ortamında arkadaş olmaya ne kadar istekli olduğuna dikkat edin. Çocuğun arkadaşlarıyla ve kendi sosyal çevresiyle ilişkilerine saygı duyun. Çocuğunuzun yaptığı her paylaşıma yorum yapmaktan kaçının ve ona sürekli “Ben de buradayım” hissini vermekten vazgeçin. Çocuğun arkadaşıymış gibi davranmaktan kaçının. Yapay davranışlardan uzak durun. Örneğin hayatında adını bile duymadığınız müzik grubunun videosunu sırf çocuk paylaştı diye ‘beğen’mek gibi. Çocuğun arkadaşıyla kurduğu diyaloğa gereksiz yere dâhil olmaktan kaçının. Ona sürekli takip ediliyormuş hissi vermek yerine endişe duyduğunuz konuları uygun bir dille paylaşın ve gerekirse bir uzmandan destek alın. Çocukla sağlıklı bir iletişimin sosyal medya aracılığıyla değil, yüz yüze, samimi, sevgi ve güven temelli iletişim kurmaktan geçtiğini unutmayın. ZAMAN