Akılcı Duygusal Davranış Terapisi Nedir?

Akılcı Duygusal Davranış Terapisi, diğer adıyla Rasyonel duygusal davranış terapisi (REBT), irrasyonel veya sağlıksız düşünceleri, duyguları ve davranışları yönetmeye odaklanan bir terapi yaklaşımıdır.

Daha pasif konuşma terapisinin aksine, REBT eylemlere odaklanır. REBT, bir terapistle birlikte hastaların sağlıksız düşünce kalıplarını ve davranışları tanımlamasına ve ortadan kaldırmasına yardımcı olur.

Akılcı duygusal davranış terapisinin ABCDEF çerçevesi, hastaların zihinsel sağlıklarında aktif rol almalarına yardımcı olur. İrrasyonel veya zararlı düşünce süreçlerini tanımayı, bu inançlara meydan okumayı ve rasyonel düşünce süreçlerine odaklanmayı içeren REBT'de kullanılan teknikler, kaçınılmaz olarak ortaya çıktıklarında harekete geçiren olayların üstesinden gelmeyi çok daha kolaylaştırır.

Akılcı Duygusal Davranış Terapisinin Tarihçesi

REBT ilk olarak 1950'lerde psikolog Albert Ellis tarafından psikoterapiye alternatif olarak geliştirildi. Bugün, "psikoterapi" terimi, REBT de dahil olmak üzere çok sayıda farklı konuşma terapisini kapsamaktadır. Ancak Ellis'in REBT'yi geliştirmeye başladığı sırada, psikoterapi esas olarak hastaların bir terapistle onları rahatsız eden şey hakkında konuşmasından oluşuyordu ve düşünce süreçlerini veya davranış kalıplarını değiştirmeye gerçekten odaklanmıyordu.

Ellis, REBT'yi geliştirirken farklı, daha felsefi bir yaklaşım benimsedi. REBT, belirli düşünce süreçlerinin, özellikle bir şeyi "yapmamız gerektiğini" veya "yapmamız gerektiğini" söyleyen zorunlu düşüncelerin irrasyonel olduğu fikrine dayanır. Beklentileri karşılamadığımızda, bu mantıksız düşünceler hızla sağlıksız davranışlara ve hatta ikincil mantıksız düşüncelere dönüşebilir.

Akılcı Duygusal Davranış Terapisi Nasıl Çalışır?

Yaşam deneyimleriyle ilgili irrasyonel inançlar, artan duygusal sıkıntıya neden olabilir. Akılcı olmayan inançlar, yaşadığımız olaylara veya kaçınılmaz olarak meydana gelen zor veya stresli yaşam olaylarına tepki olarak ortaya çıkabilir. Bu inançlar, sağlıksız veya kendine zarar verici davranışlar veya daha fazla duygusal sıkıntıya neden olabilecek daha mantıksız düşünce ve inançlara dönüşen kartopu gibi olumsuz sonuçlar olarak ortaya çıkabilir.

Örneğin, katılmanız gereken önemli bir toplantıya geç kalmak stresli bir olay olabilir. Olumsuz bir davranışsal sonuç, birkaç dakika geç kalmak yerine toplantıyı tamamen atlamaya karar vermek olabilir. Olumsuz bir ikincil sonuç, artık sadece toplantıyla ilgili kaygınızı düşündüğünüzde daha endişeli olmanız olabilir.

REBT, sağlıksız davranışlar ve hatta artan olumsuz düşünceler gibi olumsuz sonuçlara yol açabilen irrasyonel düşünce süreçlerine meydan okuyarak çalışır.

Zorlu sağlıksız inançlar, DEF tarafından özetlenir:

- Mantıksız inanç ve düşünceleri tartışmak veya yeniden yapılandırmak

- Daha etkili, verimli inanç ve düşünceler oluşturmak

- Harekete geçirici olaylara yanıt olarak bu yeni rasyonel inanç ve düşünceleri bünyenize katarak daha iyi hissetmek

Akılcı Duygusal Davranış Terapisinin Bilişsel Davranışçı Terapiden Farkı Nedir?

Rasyonel duygusal davranışçı terapi ve bilişsel davranışçı terapi (BDT) benzer temellere sahip.  Hem REBT hem de CBT, düşüncelerin, davranışların ve duyguların bağlantılı olduğunu ve bir bütün olarak üzerinde çalışılması gerektiğini savunur. Her iki terapi türü de hastaları irrasyonel veya zararlı düşünce süreçlerine aktif olarak meydan okumaya ve bunun yerine daha uyarlanabilir inançları dahil etmeye teşvik eder.

REBT ve CBT arasındaki farklar. REBT ve CBT benzerdir ve her ikisi de bilişsel terapi türleri olarak kabul edilir. Ancak aralarında bazı farklılıklar vardır.

- REBT felsefi bir temel üzerine geliştirildi. BDT, depresyonlu hastalar üzerinde yapılan çalışmalarla ampirik olarak geliştirilmiştir.

- REBT'ye göre, bazı inançlar her zaman irrasyoneldir. TCMB, inançlarının onlar için bireysel olarak işlevsel mi yoksa işlevsiz mi olduğunu anlamak için hastalarla birlikte çalışır.

- REBT, benliğin koşulsuz kabulünü, başkalarının ne yaptığını veya ne düşündüğünü kontrol edemeyeceğimizi kabul etmeyi ve hayatta olumsuz olaylarla karşılaşacağımızı kabul etmeyi teşvik eder.

Buna karşılık, BDT daha çok benlik saygısını artırmaya ve sağlıklı başa çıkma mekanizmalarını kullanmaya odaklanır.

Akılcı Duygusal Davranış Terapisi Ne Zaman Uygulanır?

Araştırmalar, rasyonel duygusal davranış terapisinin çeşitli insanlar için yararlı olduğunu göstermiştir. Çok sayıda hasta, grup ve kuruluşta etkili bir şekilde kullanılmıştır. REBT, alkol kullanım bozukluğu semptomlarını azaltmada, okul performansıyla ilgili sıkıntıyı hafifletmede ve depresyon ve anksiyete gibi akıl hastalıkları olan hastalara yardım etmede etkili.

Rasyonel duygusal davranış terapisinin sizin için uygun olup olmadığını belirlemek için uzman bir terapiste, özellikle REBT kullanma deneyimi olan biriyle konuşmak önemli.