İşe dönüş stresi yıpratıyor

Tatil günleri sona erdiğinde kişide stres başlıyor.

Tatil günleri sona erdiğinde kişide stres başlıyor.

Hayatın daha yavaş aktığı güneşli ve uzun yaz günleri, aile ve dostlarla geçirilen tatil dönemlerini geride bırakarak yoğun temposu ve sorumluluklarıyla iş hayatına tekrar geri dönmek kişiyi birçok stres faktörüyle karşı karşıya bırakıyor. Özel, iş ve sosyal hayatta yaşanan gerçek veya tahmini her türlü tehdit, zorlanma,  engel ve hayal kırıklığının yol açabileceği bir tehlike ise “Tükenmişlik Sendromu” olarak biliniyor. Memorial Antalya Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uz. Dr. Güneş Berk, “Tükenmişlik Sendromu” hakkında bilgi verdi.

STRES KİŞİNİN BAŞ ETME GÜCÜNÜ AŞABİLİR

Yetiştirilemeyen bir sunum, çatışmalı bir aşk ilişkisi, mevki ve mal kayıpları, zamanı yönetememe gibi olumsuzlukların hepsi birer stres faktörüdür. Az miktarda stres dikkati toplamaya, motivasyonun artmasına, çözüm yolları aramaya ve çözüm için insanın kendisini aktive etmesine yarar. Ancak stres kişinin baş etme gücünü aşmaya başladığında bir takım ruhsal, zihinsel ve fiziksel belirtiler yaşanmaya başlanır. Aşırı ve uzamış stresin yaratığı duygusal, zihinsel ve fiziksel tükenme haline ise “Tükenmişlik Sendromu” denilmektedir. STRESİ KOLAYCA YENİN

STRES KADAR BEKLENTİLER DE TÜKETİYOR

Tükenmişlik sendromunun temel nedeni, yapılan işin doğası ve iş yükünün fazlalığıdır. İlk defa 1970’lerde doktor, hemşire gibi sağlık hizmeti sunanlarda rastlanan bir durum olarak tanımlanmasına rağmen günümüzde şirket yöneticilerinden, bankacılara, güvenlik güçlerinden,  1 yıldır tatil yapmamış, tüm ev işleri ve 3 çocuğunun bakım sorumluluğu üzerinde olan anneye kadar herkesin yaşayabileceği bir sendrom olarak tarif edilmektedir. Diğer yandan tükenmişliğin tek nedeninin stresli bir çalışma ortamı ve artmış iş yükü ve sorumluluk olmadığı, kişinin dünya görüşünün, yaşam tarzınızın, sorunları ele alış biçiminin, kendinden, dünyadan ve gelecekten beklentilerinin ve en önemlisi ayrıntıcı, mükemmeliyetçi, kuralcı, kontrolcü olma gibi bir takım kişilik özelliklerinin bu sendromun ortaya çıkmasında önemli payı olduğuna inanılmaktadır.

KRONİK STRES BEDENSEL VE RUHSAL DEĞİŞİMLERE YOL AÇAR

Kronik hale gelmiş stres kişilerde, dikkat ve konsantrasyon zorluğu, karar vermede güçlük, olumsuz düşünmeye eğilim, devamlı endişelenme hali gibi bilişsel belirtilere yol açmaktadır. Bunun yanında keyifsizlik, mutsuzluk, sinirlilik, huzursuzluk, yalnızlık, çaresizlik gibi duygusal değişikliklere de neden olmaktadır. Yorgunluk ve bitkinlik hissi, uyku iştah değişiklikleri, enerji kaybı, baş ve kas ağrıları, mide bağırsak şikayetleri, baş dönmesi ve sersemlik hissi, kalp çarpıntısı, nefes darlığı ve sık soğuk algınlığı geçirme gibi fiziksel sorunların yanı sıra insanlardan ve zevk verici aktivitelerden uzaklaşma, erteleme ve sorumluluktan kaçınma, alkol, sigara ve yatıştırıcı ilaçlar ile gevşemeye çalışma gibi davranışsal belirtiler de göstermektedir.

TÜKENMİŞLİK SENDROMU KİŞİYİ DUYARSIZLAŞTIRIR

Tükenmişlik hali, kişi iyi bir performans gösterdiği halde bu çabasının karşılığında uygun bir ödül alamadığı veya takdir edilmediği, bunu da kabul edemediği durumlarda yaşanan, kendini aşırı yüklenmiş hissettiği, hizmet sunmaya yetecek duygusal enerjiyi bulamadığı duygusal tükenme halini içerir. Tükenmişlikte kişinin hem kendisine hem de yaptığı işe duyarsızlaşması ve kayıtsızlığı belirginleşir. Her ne konuda hizmet sunuyor olursa olsun çevresindekilere ve hizmet verdiklerine karşı, bu kişilerin birer birey olduklarını dikkate almaksızın, duygudan yoksun biçimde tutum ve davranışlar sergilemesine yol açar. Ne kadar çabalarsa çabalasın hiçbir değişiklik yaratamayacağı, sistemi değiştiremeyeceği, işinde etkisiz ve başarısız olduğunu hissettiği bir durumdur. A.A