ANİ ÖLÜMLERE YOL AÇABİLİR

Hürriyet

Damarların genişlemesi, çapının balonlaşması olarak tanımlanabilen  anevrizma ani ölümlere yol açabiliyor.

Oysa karın aortundaki anevrizmalar basit bir ultrasonografi tetkiki ile tespit edilebiliyor!

Dünyadaki mevcut istatistikler ve rastlanma sıklığı göz önüne alındığında, ülkemizde halen binlerce tanısı konmamış aort anevrizmalı hasta olduğu tahmin ediliyor. Vücudun tüm damarlarında oluşabilen anevrizmanın en sık karın bölgesinde geliştiğine dikkat çeken Acıbadem Fulya Hastanesi Kalp Damar Cerrahı Uzmanı Doç Dr. Erdal Aslım, "Anevrizma genelde hiçbir yakınmaya yol açmadığı için tesadüfen kontrol amaçlı tetkikler yapılmadıysa damar yırtılmadan önce fark edilemiyor.

Anevrizmanın ilerlemesine karşın bir önlem alınmadığı için de damar daha fazla şişiyor ve içindeki basınca dayanamayarak bir balon gibi patlıyor. Aslında karın aortundaki anevrizmalar basit bir ultrasonograf tetkiki ile tespit edilebiliyor. Bu nedenle her yetişkinin 40 yaşından sonra 5 yılda bir ultrason muayenesinden geçmesi yaşamsal önem taşıyor" diyor.

ERKEKLERDE KADINLARA GÖRE 3 KAT FAZLA GÖRÜLÜYOR

Anevrizma durumunda, çeşitli nedenlerle damarın formu bozulup genişliyor ve çapı yüzde 50 oranında genişliyor. Yani, normalde 2 santim çapa sahip olan aort damarı genişleyerek 3 santime ulaşırsa, buna aort anevrizması deniyor. Anevrizma en çok, kalpten pompalanan kanın tüm vücuda dağılımını sağlayan aort damarında oluyor. Aortun damarında da en çok karın içerisinde, böbreklerin alt kısmında bulunan karın aortunda rastlanıyor. 

Erkeklerde kadınlara göre 3 kat fazla görülen, aort yırtılması sonrasındaki ölüm riski de batılı ülkelerdeki istatistiklere göre yüzde 90 gibi yüksek bir oranda oluyor. Avrupa ve Amerika'daki istatistiksel araştırmalara göre 65 yaş üstündeki 100 erkekten 3 tanesinde bu hastalık görülüyor.

ÜLKEMİZDE YAKLAŞIK 100 BİN HASTA SAATLİ BOMBA İLE YAŞIYOR!

İstatistikler ülkemize uyarlandığında ülke genelinde şu anda 80000 ile 100000 arasında karın aortu anevrizmatik olarak genişlemiş bir hasta grubu olduğu hesaplanıyor ve bunlara her yıl 3000 kadar yeni teşhis edilen hastanın katılımının olması gerektiği görülüyor. Bu rakamlara rağmen ülke genelinde yaklaşık olarak her yıl maksimum 1500 civarında hastaya müdahale edildiği biliniyor.

Doç. Dr. Erdal Aslım halihazırda binlerce hastanın karınlarında böylesine tehlikeli bir hastalığın varlığından veya tedavi imkanlarından habersiz bir şekilde yaşadığı uyarısında bulanarak, "Belki de bazıları düşük risk ile tedavisi mümkün olabilecek bu hastalık nedeniyle  yaşamlarını aniden kaybetme riski  ile karşı karşıya kalıyor." Diyor.

EN BÜYÜK RİSK FAKTÖRÜ "DAMAR SERTLİĞİ"

Doç. Dr. Erdal Aslım, aort anevrizmalarının çoğunlukla ateroskleroz, halk diliyle damar sertliğinden kaynaklandığına dikkat çekiyor. Damar sertliği nedeniyle  damar duvarlarında kalsiyum ve yağ plaklarının oluşturduğu deformasyonlara bağlı olarak damar duvarı deforme olup genişlemeye başlıyor ve anevrizma gerçekleşiyor. Damar sertliğinin yanı sıra farklı risk faktörleri de bulunuyor:

" Ailede anevrizma varlığı
" Erkek olma 
" Sigara kullanımı
" Bacaklarda damar hastalıklarının var olması
" Hipertansiyon
" Kan yağlarının yüksekliği
" KOAH yani bronşit veya astım gibi kronik akciğer hastalıklarına sahip olma
" "Marphan sendromu" ya da "sistemik lupus", " ehlers danlos sendromu" gibi doğuştan gelen bağ dokusu hastalıkları ve özellikle ülkemizde daha yaygın olarak rastlanan "Behçet hastalığı" gibi hastalıklara sahip olma.

ULTRASONOGRAFİ İLE TESPİT EDİLİYOR!

Karın bölgesindeki aort anevrizmaları tesadüfen, karın içerisindeki diğer organların hastalıkları nedeni ile yapılan tetkiklerle ortaya konabiliyor. Zayıf kişilerde anevrizmanın karın muayenesi ile tespit edildiğini belirten Kalp Damar Cerrahı Doç. Dr. Erdal Aslım, "Ancak şişman kişilerdeki yağ fazlalığı muayene ile tespite engel oluyor. Bu kişilerde henüz elle tespiti mümkün olmayan anevrizmalar için, en basit ve ucuz tetkik yöntemi "karın ultrasonografisi" oluyor." diyor.

Teşhis amaçlı kullanılabilen diğer tetkikler arasında ise bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans yöntemleri bulunuyor.  Bu tetkikler ağrısız ve komplikasyonsuz olmakla birlikte radyasyon gibi yan etkileri bulunmuyor.

NE ZAMAN AMELİYAT?

Küçük çaplı anevrizmalar 6 ay veya 1 yıl gibi aralıklarla ultrasonograf ile düzenli olarak takip ediliyor.  Bu süreçte hastanın  ağır şeyler kaldırmaması, aşırı ıkınma hareketinden kaçınması, yüksek tansiyon ile savaşması, kandaki yağ oranına dikkat etmesi ve sigarayı bırakması isteniyor.

Aortun çapı 5.5 santime ulaştığında ise damarın yırtılma riski olduğu için operasyon kararı alınıyor. Mevcut tıbbi bilgi ve teknolojiler eşliğinde operasyon; "klasik açık yöntem" veya "EVAR" yani "Endovasküler Aortik Stent İmplantasyonu" şeklinde kapalı yöntemler ile yapılabiliyor.

Açık veya kapalı operasyondan hangisinin uygulanması gerektiğine de damarların anatomik yapısı, hastanın yaşı ve ek hastalıkları göz önüne alınarak karar veriliyor.