Yumurtalıklarda kök hücreler var
Bilim insanları yumurtalıklarda kök hücreleri buldu. 
(Nature Medicine) Deneyler sırasında bu öncü hücrelerden gerek deney tüplerinde gerekse farelerin bedenlerinde yeni yumurta hücrelerinin oluştu. Bulgu, tüm kadınların belli sayıda yumurta hücresiyle dünyaya geldiğine ve bu hücre rezervinin yaşam süresince azaldığına dayanan teoriyi çürütmüş oldu.
Bu tür kök hücrelerinin varlığı aslında farelerden biliniyordu ama araştırmacılar bunları ilk kez kadınlara ait yumurtalık dokularında da saptadı. Yumurtalıklar, cinsiyet değişikliği ameliyatı olan verimli kadınlardan alınmıştı. Massachusetts General Hastanesi’nde Yvonne White ve ekibi, dondurulmuş yumurtalıklardan yalıttığı kök hücreleri deney tüplerinde çoğalttıktan sonra, bunlardan bazılarının yumurta hücresine dönüştüğünü görmüş. Araştırmanın ana hedefi yumurta hücresi üreten kök hücrelerinin verimli kadınların yumurtalıklarında da bulunduğunu kanıtlamaktı, diyor Jonathan Tilly.
Kök hücreler sayesinde örneğin kemoterapi görmek zorunda kalan kadınlar yeniden hamile kalabilecek. Bu hücreler tıpkı sperm bankalarındaki spermler gibi daha sonra kullanılmak üzere dondurulabilir. Çünkü yumurta hücrelerine karşın kök hücreler dondurulma ve çözülme sırasında hiçbir zarar görmüyor. Yeni saptanan kök hücreler öte yandan yeni araştırmalara da yardımcı olacak.
Bu sonuçlarsa yapay döllenme çalışmalarındaki başarıyı arttırabilir. Deney tüplerindeki yumurta hücrelerinin döllendikten sonra sağlıklı embriyolar olarak gelişip gelişmediği etik ve yasal kaygılar nedeniyle denenmemiş, ama farelerde geliştiği biliniyor. İncelenen fare yumurtalıklarındaki hücrelerin yüzde 0,014’ünü kök hücreleri olduğu sanılıyor. Kök hücrelerden gelişen yumurta hücrelerinden, insanlarda da sağlıklı embriyoların gelişeceği düşünülüyor. İnsandan alınan kök hücreleri boyut, görünüş ve hücre biyolojisi açısından farenin kök hücrelerine çok benziyor, ama farelerinkine kıyasla daha yavaş bölünüyor. Deney tüplerinde gelişen yumurta hücreleri de yumurtalıklardaki hücrelerle aynı karakteristik özelliklere sahip.
CUMHURİYET BİLİM TEKNOLOJİ EKİ
Bilim insanları yumurtalıklarda kök hücreleri buldu.
(Nature Medicine) Deneyler sırasında bu öncü hücrelerden gerek deney tüplerinde gerekse farelerin bedenlerinde yeni yumurta hücrelerinin oluştu. Bulgu, tüm kadınların belli sayıda yumurta hücresiyle dünyaya geldiğine ve bu hücre rezervinin yaşam süresince azaldığına dayanan teoriyi çürütmüş oldu.
Bu tür kök hücrelerinin varlığı aslında farelerden biliniyordu ama araştırmacılar bunları ilk kez kadınlara ait yumurtalık dokularında da saptadı. Yumurtalıklar, cinsiyet değişikliği ameliyatı olan verimli kadınlardan alınmıştı. Massachusetts General Hastanesi’nde Yvonne White ve ekibi, dondurulmuş yumurtalıklardan yalıttığı kök hücreleri deney tüplerinde çoğalttıktan sonra, bunlardan bazılarının yumurta hücresine dönüştüğünü görmüş. Araştırmanın ana hedefi yumurta hücresi üreten kök hücrelerinin verimli kadınların yumurtalıklarında da bulunduğunu kanıtlamaktı, diyor Jonathan Tilly.
Kök hücreler sayesinde örneğin kemoterapi görmek zorunda kalan kadınlar yeniden hamile kalabilecek. Bu hücreler tıpkı sperm bankalarındaki spermler gibi daha sonra kullanılmak üzere dondurulabilir. Çünkü yumurta hücrelerine karşın kök hücreler dondurulma ve çözülme sırasında hiçbir zarar görmüyor. Yeni saptanan kök hücreler öte yandan yeni araştırmalara da yardımcı olacak.
Bu sonuçlarsa yapay döllenme çalışmalarındaki başarıyı arttırabilir. Deney tüplerindeki yumurta hücrelerinin döllendikten sonra sağlıklı embriyolar olarak gelişip gelişmediği etik ve yasal kaygılar nedeniyle denenmemiş, ama farelerde geliştiği biliniyor. İncelenen fare yumurtalıklarındaki hücrelerin yüzde 0,014’ünü kök hücreleri olduğu sanılıyor. Kök hücrelerden gelişen yumurta hücrelerinden, insanlarda da sağlıklı embriyoların gelişeceği düşünülüyor. İnsandan alınan kök hücreleri boyut, görünüş ve hücre biyolojisi açısından farenin kök hücrelerine çok benziyor, ama farelerinkine kıyasla daha yavaş bölünüyor. Deney tüplerinde gelişen yumurta hücreleri de yumurtalıklardaki hücrelerle aynı karakteristik özelliklere sahip.
CUMHURİYET BİLİM TEKNOLOJİ EKİPaylaş
Yazar: Zeynep GÜÇLÜCAN
Görüntülenme:Yayınlanma Tarihi:14 Mart 2012
İlgili İçerikler
Köşe Yazarları
Sosyal Sorumluluk Projeleri
Kategori Bulutu
Psikiyatri AFAZİ Tüp Bebek Alkol Bağımlılığı Otizm Saç Dökülmesi Esrar Bağımlılığı Alzheimer Bebek Gelişimi Kokain Bağımlılığı Baş Ağrıları Stres Kumar Bağımlılığı Demans Depresyon Sanal Bağımlılık Migren Alerji Opiat Bağımlılığı Parkinson Kadın Hastalıkları Sigara Bağımlılığı Şizofreni Obezite Kardioloji Bipolar Bozukluk Cilt Bakımı