Yeni virüs CORONA hakkında neler biliniyor? (Korona)

Çin'in Wuhan kentinde yeni bir tür virüs ortaya çıktı. Virüse yakalananlarda akut solunum yolu enfeksiyonu görülüyor. Birkaç hafta içerisinde hızla yayılan virüse, Çin'in dışındaki ülkelerde de rastlanmaya başlandı. Korona virüsü 1960 yılında tespit edilen, birkaç çeşidi olan bir rahatsızlıktır. Daha çok hayvanlarda görülen bir hastalıktır. RNA’lı bir virüsdür.

İlk kez Aralık ayında görülen ve '2019-nCoV' olarak adlandırılan virüs nedeniyle ölenlerin sayısı da 17'ye çıkmış durumda. Çinli yetkililer virüse yakalanan 500'den fazla kişi tespit ettiklerini söylüyor. BBC'ye konuşan sağlık uzmanları ise Çin hükümetinin açıkladığı verilerin salgının gerçek boyutlarını yansıtmadığını ve virüsün en az 2.000'e yakın kişiye bulaşmış olabileceğini belirtiyor.

Bu yeni ortaya çıkan ve zatürre belirtilerine yol açan virüs, dünya çapında sağlık uzmanlarını alarma geçirdi. Peki henüz bir tedavisi olmayan yeni koronavirüs tipi kısa zamanda ortada kaybolan geçici bir salgın mı yoksa çok daha tehlikeli bir hastalığın ilk işaretleri mi?

CORONA VİRÜSÜ NEDİR? (KORONA VİRÜSÜ)

İnfluenza virüsü ile Korona Virüsü’nü ayırmak gerek. İnfluenza’daki antijenik değişiklik çok hızlı olur. İnfluenza’nın hastalık yapma, yayılma kuvveti daha hızlı ve çoktur. Bahsettiğim Sars, Mers Cov ve New  Corona virüsleri değişik antijenik yapıdalar ve farklılar. Bu virüsün özelliği şudur. Biz hep solunum yolu enfeksiyonu olarak gördük. Son salgında henüz etolojik kaynak net olmasa da Huan kentinde deniz ürünlerinin yenmesiyle bulaştığı iddia ediliyor. Değişik deniz ürünlerinden insanlara geçtiği saptanmış. Daha sonra bu yiyecekleri yiyenlerde değil, mikrobu alan insanların solunum çıktılarıyla, çevresindekilere bulaştığı. Daha sonra sağlık çalışanlarına bulaştığı iddia ediliyor.

Çin'de ortaya çıkan virüsün özellikleri neler?

Hastalardan alınan örneklerin laboratuvarlarda test edilmesi sonucu Çinli yetkililer ve Dünya Sağlık Örgütü, enfeksiyonun koronavirüs (corona virus) olduğu sonucuna vardı. Koronavirüsler, büyük bir virüs ailesinin bir alt türü. Ancak yeni virüs dahil sadece yedisi insanlara bulaşabiliyor.

Bir koronavirüsün yol açtığı şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS), Çin'de 2002 yılında salgından etkilenen 8 bin 98 kişiden 774'ünün ölümüne yol açtı. Doktor Josie Golding, "SARS'ın hatıraları hâlâ taze, korkunun çok büyük olmasının nedenlerinden biri bu, ancak bu tür hastalıklarla mücadele etmek için artık çok daha hazırlıklıyız" diyor.

Yeni virüsün de SARS gibi insandan insana bulaşabildiği teyit edilmiş durumda.

Çin'de ortaya çıkan yeni virüs

Virüse yakalananlarda hangi belirtilere rastlanıyor?

Virüse yakalananlarda önce yüksek ateş başlıyor. Ardından kuru öksürük şikayetleri gözleniyor. Bir haftanın sonunda ise nefes darlığı sorunları ortaya çıkıyor. Çin'de bazı hastaların hastanede uzun süreli tedavi altına alınması gerekmişti.

Ancak şu an eldeki bilgiler sadece hastaneye kaldırılan ağır hastaların yaşadıklarıyla sınırlı. Virüse yakalanıp daha hafif bir şekide atlatan olup olmadığı konusunda detaylı bir bilgi henüz yok. Koronavirüsler orta derece soğuk algınlığından ölüme varacak semptomlara yol açabiliyor.

Edinburgh Üniversitesi'nden Profesör Mark Woolhouse, "Yeni bir koronavirüs bulduğumuzda, bulguların ne olduğunu görmek isteriz. Bu virüs daha çok soğuk algınlığı benzeri bulgulara yol açıyor ve bu da endişe verici ancak SARS kadar ciddi değil" diyor.

Dünya Sağlık Örgütü, Ebola ve domuz gribi salgınlarında uluslararası acil durum ilan etmişti. Şu ana kadar yeni virüs için benzer bir karar alınmadı. Ancak Dünya Sağlık Örgütü'nün virüsün ne kadar tehlikeli olduğu ve ne kadar hızlı yayıldığı konusundaki çalışmaları sürüyor.

Ne kadar ölümcül?

Aralık ayında ortaya çıktığı sanılan virüs, şu ana kadar 17 kişinin ölümüne neden oldu. Yani virüse yakalandığı tespit edilenlerin yüzde 3,4'ü hayatını kaybetti. SARS salgınında hastalığa yakalananların yüzde 9'u hayatlarını kaybetmişti. Ancak virüsün bulaşmasıyla başlayan hastalık sürecinin görece uzun olduğu ve ölü sayısının ilerleyen günlerde artabileceği uyarıları yapılıyor.

Henüz salgının boyutları da tam olarak bilinmediği için bu yeni virüsün yol açabileceği ölümlere dair bir tahmin yürütmek zorlaşıyor.

Virüsün kaynağı ne?

İlk vakalar, Çin'in 9 milyon nüfuslu kenti Wuhan ile ilişkilendiriliyor. Şu ana kadar hayatını kaybeden 17 kişinin tamamı da Wuhan'a bağlı yerleşim yeri Hubei'dendi. Çinli yetkililer kenti karantinaya almış durumda. Wuhan'a giriş ve çıkışlar önleniyor, kent sakinlerinden seyahat etmemeleri isteniyor.

Wuhan'a gitmeyi planlayanlara ise şehirden uzak durmaları ve planlarını gözden geçirmeleri çağrıları yapılıyor. Wuhan'daki şehirlerarası toplu taşıma hizmetleri de geçici süreyle askıya alınmış durumda. Wuhan Havalimanı'ndan uçuşlar da durduruldu.

Neden Çin?

Profesör Woolhouse, nüfusun çokluğu ve yoğunluğu ile virüsleri taşıyan hayvanlarla insanların yakın temasının neden olduğunu söylüyor:

"Yeni salgının Çin'de ya da dünyanın bu bölgesinde olmasına kimse şaşırmadı."

Hangi hayvandan kaynaklanıyor?

Koronavirüsler, önce hayvandan insana bulaşıyor. Ancak virüsleri kitlesel bir salgın tehdidi haline getiren, mutasyona uğrayıp insandan insana bulaşmaya başlamaları. 2019-nCoV virüsünün ilk olarak Wuhan'daki bir balık pazarında ortaya çıkmış olabileceği üzrinde duruluyor. Bazı deniz canlıları koronavirüs taşıyor olabilseler de, pazarda tavuk, yarasa, tavşan, yılan gibi başka hayvanlar da bulunuyor ve bunlardan birinin virüsün kaynağı olması çok daha mümkün görünüyor.

Virüsün kaynaklandığı belirlendiğinde, sorunla baş etmek çok daha kolay olacak.

İnsandan insana nasıl bulaşıyor?

Başta virüsün sadece hayvandan insana bulaşabildiği açıklanmıştı. Ancak eldeki vakalar, insandan insana bulaştığını da gösteriyor. Oxford Üniversitesi'nden Profesör Peter Horby, "İnsandan insana bulaştığı açıkça ortada. Asıl soru, bunun ne yolla olduğu" diyor.

SARS, insandan insana çok kolay bulaşabiliyordu. Virüse yakalanmış bir kişinin kalabalık bir ortamda öksürmesi dahi SARS'ın yayılması için yeterli olabiliyordu. MERS ise insandan insana daha zor bulaşan bir koronavirüstü.

Yeni virüs solunum yollarını etkiliyor. O nedenle öksürük yoluyla bulaşıyor olması yüksek bir ihtimal olarak görülüyor. Virüse yakalananların hastalığın hangi safhasında virüsü bulaştırmaya başladıkları da bir diğer bilinmeyen nokta.

Ne kadar hızlı yayılıyor?

Vakaların sayısı hızla 40'tan 500'e yükselmiş gibi gözükebilir. Ancak Çinli yetkililerin testleri yoğunlaştırmasıyla birlikte zaten virüse yakalanmış olan birçok kişi tespit edildi ve bu da virüse yakalan kişi sayısının hızlı biçimde yükselmesine yol açtı.

Salgının ne kadar hızlı yayıldığı konusunda henüz net bir bilgi bulunmuyor. Ancak sağlık uzmanlarına göre salgının gerçek boyutu resmi verilerin çok üzerinde.

BBC TÜRKÇE


Paylaş

Görüntülenme:
Güncellenme Tarihi:12 Mart 2020Yayınlanma Tarihi:24 Ocak 2020

© 2024e-Psikiyatri.com, bir NPGRUP sitesidir,
e-Psikiyatri.com bir NPGRUP sitesidir. Bu sitede verilen bilgiler, site ziyaretçilerinin/hastaların hekimleriyle mevcut ilişkilerini ikame etmek değil, desteklemek için tasarlanmıştır. Bu sitede yer alan bilgiler bir hekime danışmanın yerine geçmez. Tüm hakları saklıdır.