Florida Üniversitesi’nin geliştirdiği çığır açıcı mRNA kanser aşısı, farelerde tümörleri yok ederek kanser tedavisinde umut oldu. Bağışıklık sistemini adeta bir virüsle savaşıyormuş gibi harekete geçiren bu evrensel aşı, cerrahi, kemoterapi ve radyoterapiye alternatif olabilecek yeni bir yol açıyor.

Çığır Açan Kanser Aşısı Geliştirildi

Florida Üniversitesi araştırmacıları, deneysel bir mRNA kanser aşısı ile farelerde immünoterapinin etkilerini süper güçlendirdi. Nature Biomedical Engineering dergisinde yayımlanan araştırma, kanser tedavisinde yeni bir sayfa açabilecek nitelikte.

Geliştirilen aşı, geleneksel yöntemlerin aksine belirli bir tümör proteini hedeflemiyor. Bunun yerine bağışıklık sistemini güçlü bir şekilde aktive ederek, vücudu adeta bir virüsle savaşıyormuş gibi harekete geçiriyor. Bu yöntem sayesinde bazı fare modellerinde tümörler tamamen yok edildi.

Bağışıklık Sistemi Nasıl Uyarıldı?

Araştırmacılar, tümör içinde PD-L1 proteininin ekspresyonunu artırarak, bağışıklık sistemini daha duyarlı hale getirdi. Bu yaklaşım, kontrol noktası inhibitörleri ile birleştirildiğinde “çifte darbe” etkisi yarattı ve güçlü bir antitümör yanıtı ortaya çıktı.

Kıdemli yazar Dr. Elias Sayour, çalışmanın cerrahi, kemoterapi ve radyoterapiye alternatif olabilecek yeni bir tedavi yolu gösterdiğini vurguladı.

“Bu çalışma, belirli bir tümör veya virüsü hedeflemeyen bir mRNA aşısının bile tümöre özgü etkiler yaratabileceğini gösteriyor.”

Evrensel Kanser Aşısı Umudu

Kanser aşısı geliştirmede bugüne kadar iki ana yaklaşım vardı:

Pek çok hastada ortak olarak görülen bir tümör hedefi bulmak.

Hastanın kendi tümörüne özel kişiselleştirilmiş bir aşı geliştirmek.

Florida Üniversitesi’nin çalışması ise üçüncü bir yaklaşımı işaret ediyor: Kansere özel hedef seçmeden bağışıklık sistemini güçlü bir şekilde uyaran evrensel aşılar.

Çalışmanın yazarlarından Dr. Duane Mitchell, bu yaklaşımın “hazır paket” yani off-the-shelf kanser aşılarının önünü açabileceğini söyledi.

Önceki Çalışmalar ve Yeni Aşama

Sayour’un ekibi daha önce kişiye özel mRNA aşısıyla glioblastoma (agresif beyin tümörü) üzerinde ilk insan denemesini yapmış ve umut verici sonuçlar elde etmişti.

Yeni çalışmada ise genelleştirilmiş mRNA aşısı test edildi. COVID-19 aşılarıyla benzer teknoloji kullanılsa da bu aşı, spesifik bir virüs veya spike proteini hedeflemedi. Bunun yerine bağışıklık sisteminde güçlü bir yanıt uyandırmayı başardı.

Farelerde Tümörler Tamamen Yok Oldu

Melanom modellerinde: mRNA aşısı + PD-1 inhibitörü kombinasyonu, dirençli tümörlerde bile başarı gösterdi.

Cilt, kemik ve beyin kanseri modellerinde: Farklı bir mRNA formülasyonu tek başına kullanıldı ve bazı modellerde tümörler tamamen yok oldu.

Araştırmacılar, önceden çalışmayan T hücrelerinin aşı sayesinde aktif hale geldiğini ve kanser hücrelerini yok ettiğini gözlemledi.

İnsan Denemelerine Hazırlanıyor

Dr. Mitchell, bulguların evrensel bir kanser aşısı için güçlü bir işaret olduğunu belirtti:

“Bu yöntem, hastanın kendi bağışıklık sistemini kansere karşı uyandırmanın evrensel bir yolu olabilir. İnsanlarda da başarılı olursa devrim niteliğinde olur.”

Araştırma ekibi şimdi formülasyonu geliştirerek insan klinik denemelerine geçmeye hazırlanıyor.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Bu yeni mRNA kanser aşısı nedir?
Florida Üniversitesi’nin geliştirdiği, bağışıklık sistemini kansere karşı güçlü bir şekilde uyaran deneysel bir mRNA aşısıdır.

2. Aşı hangi kanser türlerinde denendi?
Fare modellerinde melanom, cilt, kemik ve beyin kanseri üzerinde test edildi. Bazı modellerde tümörler tamamen yok edildi.

3. Bu aşı insanlarda kullanılabilir mi?
Henüz sadece hayvan deneylerinde test edildi. Araştırma ekibi, en kısa sürede insan klinik denemelerine başlamayı hedefliyor.

4. Bu aşı diğer kanser aşılarından nasıl farklı?
Belirli bir tümör proteinini hedeflemek yerine bağışıklık sistemini genel olarak harekete geçiriyor. Bu özelliğiyle evrensel kanser aşısı olma potansiyeli taşıyor.

5. Kanser tedavisinde mevcut yöntemlerin yerine geçebilir mi?
Uzmanlar, cerrahi, radyoterapi ve kemoterapiye alternatif ya da tamamlayıcı olabilecek yeni bir tedavi yolunun kapısını araladığını söylüyor.

https://www.sciencedaily.com/releases/2025/08/250818102951.htm