Türlerin yok oluşu toprağı çoraklaştırıyor

Birçok hayvanın bitkiyle beslendiğini herkes bilir. Fakat İngilizler şimdi beslenme zincirinin farklı bir yönde işlediğini de gösterdi.

Birçok hayvanın bitkiyle beslendiğini herkes bilir. Fakat İngilizler şimdi beslenme zincirinin farklı bir yönde işlediğini de gösterdi.

Büyük hayvanlar, normalde kıtlığın yaşandığı bölgelere önemli besleyici maddeler taşıyor. Oxford Üniversitesi’nde Christopher Doughty ve ekibine göre, 12.000 yıl önceki türlerin yok oluşu Amazonlar’daki bitki dünyası üzerinde olağanüstü bir etki yapmış. Büyük hayvanların yok oluşu besleyici maddelerin azalmasına yol açmış ki bu bölge günümüzde de hâlâ verimsizdir. Büyük hayvanların yok olduğu başka bölgelerde de aynı tehlike görülebilir (Nature Geoscience). Küçük bir otomobil büyüklüğünde hortumlu hayvanlar, dev tembel hayvanlar ve dev armadillolar (Pridontes maximus) - tüm bu hayvanlar, insanlardan çok önce Güney Amerika’da yaşıyordu. Bu megafaunanın besleyici madde dağıtıcısı olarak ekosistem için önemli bir işlevi vardı. Çünkü besleyici maddelerin çoğu Andlar’dan nehirlerle Batı Amazon havzasına ulaşır. Ancak su akıntılarının ötesinde kalan bölgeler verimsizdir. Geniş alanlara dağılabilen bu büyük hayvanlar besleyici maddeleri dışkılarıyla ya da öldükleri zaman bedenleriyle çevreye yayıyorlardı. Yani bir hayvan ne kadar büyükse besleyici maddelerin dağıtılmasındaki rolü de o kadar büyük. Pleistosen’in sonlarında insanların yaklaşık olarak 12.000 yıl önce Güney Amerika’ya gelmeleriyle birlikte ortalama olarak 1156 kilo ağırlığında olan altmış dört türün soyu tükenmiş ve hayvanların yaşam alanları altmış iki kilometrekareden yedi kilometrekareye düşmüş. Bu nedenle de besleyici maddeler daha çok nehir deltalarında veya sel bölgelerinde kalmış. Mesela fosforun dağılımı %98 yok olmuş. Matematiksel model ile, örneğin gergedan veya fil gibi hayvanların yok oluşuna bağlı çevresel sonuçlar tahmin edilebiliyor. BİLİM TEKNOLOJİ EKİ