TÜBERKÜLOZA DİKKAT

A.A

Halk arasında verem olarak bilinen tüberküloz ile testis iltihabının kısırlığa yol açabildiği bildirildi.

Maya Tüp Bebek Merkezi Tıbbi Direktörü Operatör Dr. Osman Denizhan Özgün, çocuklarda ergenliğe geçişte görülebilecek bazı  sorunların, ilerleyen yaşlarda normal yollarla anne baba olabilmelerini doğrudan  etkilediğini belirterek, her çocuğun ergenlik çağında, üreme sağlığı açısından  hekim muayenesinden geçmesi gerektiğini söyledi.

Özgün'ün verdiği bilgiye göre, kızlarda 13.5, erkeklerde 14 yaşında  ergenlik bulgularının başlamaması ile kendini gösteren ergenlik gecikmesinin  nedeni, yapısal ya da ailevi olabileceği gibi bazı doğumsal ya da hormonal  hastalıklardan kaynaklanabiliyor. Beslenme bozuklukları, aşırı egzersiz ve  süreğen hastalıklar da ergenlik gecikmesine neden olabiliyor.

Kızlarda 8, erkeklerde 9 yaşından önce ergenlik bulgularının ortaya  çıkması ile ortaya çıkan erken ergenlik de ise kızlarda genelde erken dönemde tek  veya çift taraflı meme gelişimi, erkeklerde testislerde büyüme ve genital bölgede  kıllanma görülüyor. Kızlarda genelde neden saptanamazken, erkeklerde çoğunlukla  altta yatan bir hastalık tespit ediliyor. Erken ergenlik, boy kısalığı ve  psikolojik sorunlara neden olabiliyor.

Kızlarda görülen aşırı kıllanmanın nedeni, yapısal, ailevi ve etnik  özelliklere bağlı olabileceği gibi hormonal dengesizliklerden de  kaynaklanabiliyor.

Düzensiz adet kanamaları ise kızlarda özellikle ilk adet görmeyi izleyen  1-3 yıl içinde sık görülüyor. Aşırı kanama ya da düzensizliğin uzun sürmesi,  kansızlık gibi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
       
TÜBERKÜLOZ, KIZ ÇOCUKLARINDA KISIRLIĞA NEDEN OLABİLİR
        
Operatör Doktor Özgün, kimi hastalıkların da mutlaka takip edilmesi  gerektiğini belirterek, bu hastalıklardan bazılarını şöyle sıraladı:

“Tüberküloz kısırlığa (infertiliteye) neden olabilir. Rahim içi  yapışıklıklara, adet düzensizliklerine ve bozulmuş rahim içi doku hasarıyla,  tekrarlayan gebelik kayıplarına ve tüplerde doku hasarıyla yapışıklıklara ve  tıkanıklıklara yol açabilir.

Ayrıca vajinal akıntılarda mutlaka rahimi ilgilendiren durumların olup  olmadığının teşhisi için hekim kontrolü öneriliyor.

Adet kanamalarının düzensizliği halinde, mutlaka hekim kontrolü  gerekiyor. Teşhise yönelik testler sonucunda ileriye yönelik kalıcı problemler  önlenebiliyor. Adet kanamaları sırasında ve kanama harici aşırı ağrıların ihmal  edilmemesi gerekiyor. Hekim kontrolü sonucunda yumurtalığa ait kistler, tüplere  ait iltihaplanmaların önüne geçilebiliyor.

Özellikle kız çocuklarında yumurtalık kisti tespit edilmesi durumunda,  ameliyat kararları alınırken çok dikkatli olunması gerekiyor. Yumurtalığa ait  kist ameliyatları, ilerleyen dönemlerde yumurtalık rezerv problemi yaratabiliyor.  Bunun yerine, mümkün olduğunca ilaç tedavisi veya gözlem ile takip protokolünün  uygulanması öngörülüyor. Ameliyat gerekliliğinde yapışıklıkları önlemek için  kapalı ameliyat türü olan laparoskopik uygulamalar uygun görülüyor ve infertilite  hekimlerinden görüş alınması isteniyor.
        
TESTİS İLTİHABI, İLERLEYEN DÖNEMDE KISIRLIĞA YOL AÇABİLİR
        
Erkek çocuklarında ise sık görülen ve doğumsal bir anomali olan inmemiş  testisin görülme sıklığı, doğum haftası ve doğum ağırlığı ile ilişkili olarak  gösteriliyor. Çalışmalarda, bin 500 gram ve altında doğan erkek bebeklerde  görülme sıklığı yüzde 60-70'ler olarak ifade ediliyor. Prematürelerde bu oran  yüzde 33 iken, zamanında doğanlarda yüzde 3'e kadar düşüyor. Yeni doğan döneminde  yüzde 3 iken, bir yaşındaki erkek çocuklarda görülme sıklığı yüzde 1.58 olarak  görülüyor.

Ebeveynlerce bebeğin testisinin kontrolü sırasında şüphelenilen her  durumda mutlaka hekime başvurulması öneriliyor. Özellikle testisin torbalarda hiç  olmaması durumlarında mutlaka operasyon gerekiyor. Operasyon zamanı çeşitli  merkezlerde farklılık göstermekle birlikte, 12 ile 18 aylık dönem arasında  yapılabiliyor.

Orşit (testis iltihabı) da ilerleyen dönemde kısırlığa yol açabiliyor.  Hastalık, yumurtalıkta şişme, hassasiyet ve ateş yükselmesi ile kendini  gösteriyor. Nadiren kabakulak enfeksiyonu da testisleri etkileyebiliyor.  Etkilendiğinde özellikle sperm sayısı, hareketi ve şekli bozulabildiğinden,  ilerleyen dönemde çocukta kısırlığa neden olabiliyor. Bu nedenle, kabakulak  aşısının yaptırılması öneriliyor. Testis iltihabının diğer nedenleri arasında,  genellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklar dahil olmak üzere bakteriler yer  alıyor.

Bunların dışında testisin su toplaması sorununda, ateş ve hassasiyet  olmadığı için genellikle ihmal edilebiliyor. Oysa, hastalık sperm sayısını  bozabiliyor.