TEMİZLİK HASTALARI TEHLİKEDE

Hürriyet
 
Bazen basit bir takıntı diye düşündüğünüz şeyler hayatınızı yaşanamayacak duruma sokabilir.

Ellerinizi yıkamadan duramıyor ya da sevdiğiniz kişiyi görmeden yapamıyorsanız sizin de saplantılarınız var demektir. Fakat bu saplantılar bazen çok masumken bazen tehlikeli boyutlara ulaşabilir.

Tehlikeli ve masum saplantılar hakkında görüştüğümüz Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Hilmiz Yazıcı bu alışkanlıkların ne zaman bir sağlık sorunu haline geldiğini anlattı.

Saplantı denilince aklımıza nelerin gelmesi gerekiyor?

İstenmesine rağmen insanın alıkoyamadığı şekilde birtakım rahatsızlık verici düşüncelerinin olmasına saplantı denilir. Obsesyon dediğimiz insanı yoklayıcı, tekrarlayıcı ve aynı zamanda insanın olumsuz yönde etkilenmesi saplantıdır. Hastalık olarak ise Saplantı Zorlantı Bozukluğu dediğimiz bu yaşantının hayati işlevleri bozacak şekilde çoğalması, insanın sosyal ilişkilerini bozmasıdır. Ama herkes saplantı yaşayabilir.

Ne zaman bu saplantı hastalık halini alır?
Tanı anlamında bu işin rahatsızlık olmasını nasıl anlıyoruz. Örneğin masa üzerindeki şeyler paralel durmazsa ben rahatsız oluyorsam bu bir saplantıdır. Ama ben bunu yaptıktan sonra hayatıma devam edebiliyorsam bu benim hoşluğumdur ama hastalık değildir. Normal olmayan ama sağlıksız da olmayan bir özelliğimdir. Ancak bu eşyalar paralel durmadığında karşımdakini dinleyemiyorsam, sinirlerim bozuluyorsa o zaman benim hayatım etkileneceği için buna bağlı psikolojik sorunlar yaşıyorsam o zaman bir rahatsızlıktır.

Obsesif Kişilik Bozukluğu nedir?

Bu aslında dünyada da tartışmalı bir konudur. Bir de kişilik bozukluğu vardır. İnsanın doğduğu andan itibaren devam eden kişilik bozuklukları olabilir. Obsesif kişilikte obsesif davranış biçimleri insanın huyuna, değerlerine etki eder. Yani obsesif adam kurallara çok uyar, prensipleri vardır. Duygular çok izoledir. Karakterleri mizah duyguları gelişkin değildir. Çok başarılı olabilirler. Her şeyi kontrol ederler.

En çok gördüğünüz saplantı nedir?

En çok gördüğümüz konu temizlikle ilgili emin olamamadır. Örneğin ellerini yıkar, yıkadıktan sonra bir daha yıkar, emin olamaz tekrar yıkar. Bazı insanlar bir şeye takılırlar ve aslında temizlik saplantısı olanlar çok temiz kişiler değillerdir. Çünkü bu kişiler bir şeyle çok uğraştıkları için en temel temizliği atlarlar. Örneğin marulları sabunlar, ıspanağı yıkamayı unutur.

Bu kişiler tedaviye iyi yanıt verirler fakat çaba gerektiren bir hastalıktır. Bir de sadece düşünceyle giden obsesyonlar var. Bunlar din, batıl inançlar, cinsellikle ilgili olanlardır. Ağır düşünce bozukluğu yapar. Örneğin Allah var mı yok mu diye düşünüyor sonra da bu düşüncesinden korkuyor ya da ensest bir ilişki düşünüyor sonra da bu düşüncesinden korkuyor. Korku, utanç gibi şeylerle daha çok pekişir.

Bazı insanlar bir bıçak görür ve ya bu bıçağı çocuğuma saplarsam diye düşünür ve bıçaklara bakamaz. Bunlar düşünceyle giden obsesyonlardır. Fakat tedavisi daha zordur. Biriktirme hastalığı da vardır. Örneğin bir şeyi atamazlar. Gazeteleri, gazoz kapaklarını atamazlar. İlk önce eğlenceli gelir fakat sonra saplantı haline gelebilir.