STRESİ YENMEK KOLAY

A.A

Çağın hastalığı stres, günümüzde birçok rahatsızlığın da sebebi gösteriliyor. Oysa onu yenmek çok basit... 

Psikiyatri Uzmanı Banu Büyükkal, stresi yenmenin sanıldığı kadar zor olmadığını söyledi. Stresin, kişinin kendisine yüklenen aşırı baskılara veya karşılamakta zorlanacağı maddi ve manevi taleplere verdiği olumsuz tepki olduğunu belirten Büyükdal, `Kişi için itici güç olabilecek yapıcı baskı veya zorlanma ile bu baskı aşırıya kaçtığında ortaya çıkan stres ve gerginlik birbirinden çok farklıdır. Kötü bir kaza, ölüm, acil durumlar, afetler veya ciddi hastalıklar stres yapabilir. Bunların yanı sıra iş yerinde veya aile ortamından kaynaklanan gündelik hayatla ilişkili stresler de bulunur. Bugünkü zor hayat şartlarında sakin ve dingin kalmak hiç kolay değil. Herkes, her gün bir çok farklı biçimde stres yaşıyor. Servis kaçırmak, araba kullanırken yanlış yola girmek, trafikte takılıp kalmak, evde suların akmaması, çocukların huysuzluğu vs. kısa süreli olması gereken stresler yapar. Hatta o günkü işlerin veya hafta sonu tatilini planlamak bile stresli olabilir` dedi.

İNME RİSKİNİ ARTIRIYOR

`Hayatı tehdit eden hastalıklar, evlilikte şiddetli geçimsizlik ya da boşanma, iflas, iş yerinde baskı, işsizlik gibi daha süregen stresler de bulunur` şeklinde konuşan Psikiyatri Uzmanı Büyükkal, `İşte bunlar, kişide gerginlik oluşturup, varolan hastalık belirtilerine katkıda bulunabilir. Hatta kendileri bazı hastalıklar oluşturabilir. Sağlığın bozulmakta olduğuna dair en yaygın belirtiler ise başağrısı, uyku bozuklukları, yoğunlaşma güçlüğü, unutkanlık, sinirlilik, mide-bağırsak rahatsızlıkları, iş tatminsizliği, enerjisizlik, moralsizlik, çökkünlük ve kimi zaman panik atakları şeklini alan yoğun kaygı şeklinde sıralanabilir. Bunlar tedavi gerektiren psikiyatrik bozukluklara dönüşebilir. Kişide önceden varolan astım, ülser, migren, artrit, ürtiker, sedef, diyabeti hipertansiyon veya kalp problemleri gibi bazı rahatsızlıklar stres yüzünden alevlenebilir. Aşırı zayıflamak ya da kilo almak söz konusu olabilir. Sigara ve alkol kullanımı ya da bağımlılığı gelişebilir. Şiddetli stresler, özellikle yüksek tansiyonu olanlarda `inme` riskini de artırır` açıklamasını yaptı. Stres sırasında kadınlarla erkeklerin verdikleri tepkiler arasında farklılık olduğunun öne sürüldüğünü söyleyen Büyükdal, `Kadınlar daha dışa vurumcu ve paylaşımcı yaklaşabilirken, strese bağlı olarak testeron düzeylerinde yükselme olduğu ortaya konmuş olan erkekler daha düşmancıl veya içe kapanık olabilmekte, `dövüş ya da kaç` cevabı verebilmekteler` dedi.

 SİZİ HASTA ETMESİN!

Araştırmalar, işle bağlantılı bazı stres etmenlerinin kişide daha fazla hastalanma riski oluşturduğunu gösteriyor. Bunlar: `Kişinin sorumluluklarını ilgilendiren konulardaki kararlarda söz hakkı olmaması. Kişinin kapasitesinin üzerinde iş yükünün olması. Çalışanlar ve işverenler arasında etkili bir iletişim olmaması, Çatışmadan çözme yöntemleri bulunmaması. Aileden uzun süreler uzakta kalınması. Alınan maaşın hak edilenden çok daha düşük olması. Kendi işini yürütenlerin ekonomik sıkıntıları veya teslim tarihine iş yetiştirme zorunlulukları.` Yaklaşık beş insandan biri işlerini, `çok stresli` veya `son derece stresli` şeklinde tanımlıyor. Yoğun stres söz konusu olduğunda, kişi işinde veya aile içi rolünde gerekli performansı gösteremez. Hatta tümden işlevsiz kalabilir. Artık hastalık belirtilerine yol açmış stres kişinin işini kaybetmesine, başkalarına bağımlı hale gelmesine yol açabilir. Stresle baş etmenin birinci şartı, ünlü deyişteki gibi kişinin `değiştirebileceklerini değiştirme cesareti, değiştiremeyeceklerini kabul etme metaneti ve ikisi arasındaki farkı görme bilgeliğine` sahip olmasıdır. Neler yapılmalı?

Gündelik hayatta stresin sizi hasta etmesine izin vermemek için şunları yapmalısınız: `Ortamınıza uygun gevşeme yolları bulun. Kendinize zaman ayırın. Ailenizle iletişiminizi gözden geçirin. Uykunuzdan taviz vermeyin. Doğru beslenin. Spor ya da yürüyüş yapın. Dostlarınızla zaman geçirin. Duygu ve düşüncelerinizi kağıda dökün. Evde ve iş yerinizde gerçek kapasitenizi görüp mantıksız taleplere hayır demeyi öğrenin. Önceliklerinizi belirleyin. Hastalık belirtileri ortaya çıkmışsa vakit geçirmeden bir uzmana danışın.