Mükemmeliyetçi kişilik depresyona sürükleyebiliyor

Mükemmeliyetçiler, kendilerine verdiği zarar kadar çevresine ve ilişkilerine de aynı zararı veriyor. Bu ilişki tarafları depresyona kadar sürükleyebiliyor.

Mükemmeliyetçi kişiliklerde ilişkinin aşırı eleştiri ve çatışma kısırdöngüsüne girdiğine dikkat çeken Uzm. Psk. Zehra Erol, bir süre sonra ise çiftler arasında uzaklaşma, paylaşımların azalması ve ilişkiden tatmin olamama durumlarının yaşandığını söyledi. Erol, bu durumda ortaya çıkan stresin de kişileri depresyona sürürkleyebildiğini kaydetti. Üsküdar Üniversitesi Nöropsikiyatri Sağlık, Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden Uzman Psikolog Zehra Erol, mükemmeliyetçi ilişkilerde yaşanan sorunları kaleme aldı. Yazısında M-mükemmeliyetçiliğin, ilişkilerde çok sık problemlere yol açtığına dikkat çeken Erol, bu durumdan kurtulmanın mümkün olduğuna vurgu yapıyor.

DEPRESYONDAN KURTULABİLİRSİNİZ…

İşte Zehra Erol’un o yazısı… Mükemmeliyetçiliğe ilişkili beklentilerimizi de doğal karşılayıp savunucu davrandığımız da olmaktadır. Mükemmeliyetçiliğin ilişkilere yansımasına baktığımızda; bireyin eşinden ve veya kendinden gerçekçi olmayan şekilde aşırı talepkar olma eğiliminde olması göstergelerden biridir. Bu talepler gerçekleştiğinde kişi kendini değerli hisseder. Olmadığında ise yetersiz, değersiz suçlu hisseder. Beklenen performansı görmediğinde özgüven kaybınada neden olur. Kişinin talebi kendisine göre yüksek olmasa bile karşısındakinin bireysel özelliklerine, yeteneklerine göre aşırı ise bu noktada mükemmeliyetçilikten bahsedebiliriz. Örneğin; Eşinin yıllarca anne ve babası tarafından korunduğu sorunu olduğunda ebeveynlerinin devreye girip problemi çözdüğünü kendi başına karar almakta zorlandığını bilen bir eşin evlendikten sonra eşinin kendi başına ailesine danışmadan birden karar almasını beklemesi yüksek bir beklenti ve mükemmeliyetçi bir yaklaşımdır. Diğer bir örnekte; çalışıp ev işlerini hem de anneliği en iyi şekilde yapmaya çalışan bayanın çocuğu et yemiyor, iyi beslenmiyor diye çocuğunu yemeye zorlaması. Çocuğu yeteri kadar et yemiyorsa anne olarak kendi yetersizliği rahatsızlık verdiği kadar çocuğunun da yememiş olmasına öfkelenmektedir. Bu beklentiler karşılanmadığında da aşırı eleştiri, öfke ve kırgınlık şeklinde gözlenebilir. Çatışma ve bu duyguların zaman zaman yaşanması ilişkilerde sağlıklı bir birliktelikte doğaldır. Ancak sıklığı arttığında samimiyet ve yakınlık zarar görür. İlişki aşırı eleştiri ve çatışma kısırdöngüsüne girdiğinde bunu kırmakta oldukça zordur. Bir süre sonra çiftler arasında uzaklaşma, paylaşımların azalması ve ilişkiden tatmin olama başlar. Sonucunda da mükemmeliyetçi davranışlar stresi oluşturup, olumsuza odaklanmayı arttırdığı için depresyon açısından risk faktörü oluşturur. Bu durumla başa çıkmak tabiki mümkündür. Kişinin yaşamını zorlaştıran bireysel özelliklerinin farkına varması ve bunların yaşamına etkisini görmesi önemlidir.

BAŞA ÇIKMAK IÇIN NELERE DİKKAT ETMEK GEREKİR

- Karşınızdakinin sevdiğiniz yönleri kadar zorlayıcı yanları da olabileceğini kabullenmek. Bu özelliklerle birlikte nasıl iletişim kurabileceğinizi ve ilişkinizi sürdürebileceğinizi anlamak. - Sabır duygunuzu geliştirmek. - İlişkilerdeki sorunları çözmek için çabalayıp sonuç alamadığınız da dünyanın sonu gelmiş gibi hissedebilirsiniz. Değişimlerden sadece kendinizi sorumlu tutmamak. Karşınızdakinin sınırlarının farkına varmak. - Başarısızlık ve hatalara toleranslı olmayı geliştirmek. İnsanları eksikleri ile kabul edin. Bu noktada her güzelin bir kusuru vardır deseniz de, kusurları düzeltmeden rahat edemiyorsanız kabullenmekte zorlandığınızın göstergesidir. - Karşınızdakinden beklentilerinize odaklanırken kendi tepkilerinizi, limitleri neden katı ve ulaşılmaz tuttuğunuzu anlamanızda fayda vardır. - Karşınızdaki kişinin de sizin gibi kusursuzluk için çabalamasını beklememek. - Kendiniz ve karşınızdaki kişinin yargılanmaması için aşırı çaba harcamamak. - Mükemmeliyetçiliğinizin size sağladığı yarar ve zararları gözden geçirin. - Kusursuzluğa neden ihtiyacınız var anlamaya çalışın. - Kendiniz ve karşınızdaki kişi için uygun hedefler belirleyin. Şaban Özdemir (NPGRUP)

---