Metabolizma yüksek rakımda farklı çalışıyor
Sadece kan değil, enerji metabolizması da yüksek rakımdaki yaşama uyum sağlıyor. 
Uluslararası bir ekipçe gerçekleştirilen araştırma, hayvanların “alternatif yakıt kullanımına” geçerek metabolizmalarını yüksek rakıma uyumlu hale getirdiklerini göstermesi açısından önemli (Current Biology).
Yüksek dağlarda yaşayan diğer hayvanların hatta belki insanların da bu şekilde uyum sağlamış olmaları mümkün. Bu, az oksijenle idare edebilmek için doğanın bulduğu bir çözüm olsa gerek, diyor araştırmayı yöneten Grant McClelland (McMaster Üniversitesi).
4000m yükseklikte, her solukta (deniz seviyesine kıyasla) yaklaşık %40 daha oksijen bulunur. Oysa bu soluma gazı, yağ ve karbonhidrat gibi enerji zengini bileşimlerin yakılmasıyla kas ve organlar için enerji üretmek için mutlaka gerekli.
Az oksijene rağmen aynı enerjiyi üretebilme stratejisi, daha fazla karbonhidrat yakmaya dayanıyor diyor bilim insanları. Çünkü karbonhidratın yanması sırasında her oksijen molekülü başına, yağın yakılması sırasında olduğundan %15 daha fazla enerji açığa çıkıyor. Aslında yüksek dağlarda yaşayan hayvanların bu yüzden normalden daha fazla karbonhidrat yaktıkları 30 yıldır tahmin ediliyordu.
Peru’daki dört farklı Phyllotis fare türü incelenmiş. Bunlardan ikisi 4000-4500m yükseklikte, diğer ikisiyse deniz seviyesinden 100-300m yükseklikteki yaşıyor. Ancak metabolizmanın yüksek rakıma uyum sağlamış olmasının olumsuz bir tarafı var. Yüksek bölgelerde yaşayan fareler normal oksijenli bölgede yapılan dayanıklılık testinde diğerlerine göre iki misli fazla yorulmuş. Bu durum daha fazla karbonhidrat yakmaları nedeniyle bedendeki nişasta rezervinin daha hızlı azalmasıyla ilgili olabilir.
CUMHURİYET BİLİM TEKNOLOJİ EKİ
Sadece kan değil, enerji metabolizması da yüksek rakımdaki yaşama uyum sağlıyor.
And Dağları’nın yüksek bölgelerinde yaşayan fareler, yağdan çok karbonhidrat yakıyor. Metabolizmanın bu şekilde işlemesi, az oksijenli ortamda bile bol enerji açığa çıkmasını sağlıyor ve fareler bu şekilde yüksek dağlardaki düşük hava basıncında bile hayatta kalabiliyor.
Uluslararası bir ekipçe gerçekleştirilen araştırma, hayvanların “alternatif yakıt kullanımına” geçerek metabolizmalarını yüksek rakıma uyumlu hale getirdiklerini göstermesi açısından önemli (Current Biology).
Yüksek dağlarda yaşayan diğer hayvanların hatta belki insanların da bu şekilde uyum sağlamış olmaları mümkün. Bu, az oksijenle idare edebilmek için doğanın bulduğu bir çözüm olsa gerek, diyor araştırmayı yöneten Grant McClelland (McMaster Üniversitesi).
4000m yükseklikte, her solukta (deniz seviyesine kıyasla) yaklaşık %40 daha oksijen bulunur. Oysa bu soluma gazı, yağ ve karbonhidrat gibi enerji zengini bileşimlerin yakılmasıyla kas ve organlar için enerji üretmek için mutlaka gerekli.
Az oksijene rağmen aynı enerjiyi üretebilme stratejisi, daha fazla karbonhidrat yakmaya dayanıyor diyor bilim insanları. Çünkü karbonhidratın yanması sırasında her oksijen molekülü başına, yağın yakılması sırasında olduğundan %15 daha fazla enerji açığa çıkıyor. Aslında yüksek dağlarda yaşayan hayvanların bu yüzden normalden daha fazla karbonhidrat yaktıkları 30 yıldır tahmin ediliyordu.
Peru’daki dört farklı Phyllotis fare türü incelenmiş. Bunlardan ikisi 4000-4500m yükseklikte, diğer ikisiyse deniz seviyesinden 100-300m yükseklikteki yaşıyor. Ancak metabolizmanın yüksek rakıma uyum sağlamış olmasının olumsuz bir tarafı var. Yüksek bölgelerde yaşayan fareler normal oksijenli bölgede yapılan dayanıklılık testinde diğerlerine göre iki misli fazla yorulmuş. Bu durum daha fazla karbonhidrat yakmaları nedeniyle bedendeki nişasta rezervinin daha hızlı azalmasıyla ilgili olabilir.
CUMHURİYET BİLİM TEKNOLOJİ EKİPaylaş
Yazar: Zeynep GÜÇLÜCAN
Görüntülenme:Yayınlanma Tarihi:30 Aralık 2012
İlgili İçerikler
Köşe Yazarları
Sosyal Sorumluluk Projeleri
Kategori Bulutu
Psikiyatri AFAZİ Tüp Bebek Alkol Bağımlılığı Otizm Saç Dökülmesi Esrar Bağımlılığı Alzheimer Bebek Gelişimi Kokain Bağımlılığı Baş Ağrıları Stres Kumar Bağımlılığı Demans Depresyon Sanal Bağımlılık Migren Alerji Opiat Bağımlılığı Parkinson Kadın Hastalıkları Sigara Bağımlılığı Şizofreni Obezite Kardioloji Bipolar Bozukluk Cilt Bakımı