Yeni bir araştırma, matematik yayıncılığında yaygın dolandırıcılık uygulamalarını ifşa etti. Bilim dünyasında güveni sarsan bu durum, özellikle ticari metriklerin etkisiyle daha da büyüyor.

Matematik Yayıncılığında Yaygın Dolandırıcılık Ortaya Çıktı

Son dönemde yayımlanan çarpıcı bir çalışma, matematik araştırma dünyasında büyük bir dolandırıcılık skandalını gün yüzüne çıkardı. Almanya’nın Marburg Üniversitesi’nden matematik profesörü Ilka Agricola öncülüğünde yapılan bu uluslararası inceleme, özellikle ticari metriklerin, bilimsel yayıncılığa nasıl zarar verdiğini gözler önüne seriyor.

Ticari Metrikler, Bilimsel Yayınları Nasıl Etkiliyor?

Günümüzde, bilimsel yayınların değeri genellikle içerik üzerinden değil, ticari göstergelerle ölçülüyor. Yazarların yayın ve atıf sayıları ile dergilerin etki faktörleri, yayıncılar tarafından şeffaf olmayan yöntemlerle hesaplanıyor. Bu durum, bilimsel kaliteden çok, ticari kazanç sağlamak amacıyla sahteciliklere yol açıyor.

Matematikte Sahte Yayınlar ve Hileli Derecelendirmeler

İncelenen araştırmalar, matematik alanında anlamlı yeni bulgular içermeyen, ancak sadece etki faktörünü artırmaya yönelik yayınların çoğaldığını gösteriyor. Örneğin, Clarivate Inc., 2019’da, matematik bölümünün bulunmadığı Tayvan’daki bir üniversitenin, dünya çapında en çok matematik araştırmacısına sahip olduğu sonucuna vardı. Megajournaller, ücret karşılığında neredeyse her tür yayını kabul ediyor ve bu dergiler artık saygın matematik dergilerinden daha fazla makale yayımlıyor.

Sahte Bilim, Bilime ve Topluma Zarar Veriyor

IMU Genel Sekreteri Prof. Christoph Sorger'a göre, sahte bilim yalnızca akademik dünyayı değil, toplumu da tehdit ediyor. “Hangi araştırmaların geçerli olduğunu bilememek, bilime olan güveni zedeler. Matematikçiler için, doğru bilgiyi ayırt etmek her geçen gün daha da zorlaşıyor” diyor.

Çözüm Önerileri: Matematikte Bilimsel Yayıncılığın Yeniden Yapılandırılması

Çalışma, matematikte güvenilir araştırma yayıncılığı için bazı çözüm önerileri sunuyor. Bu öneriler, bilimsel toplulukların, araştırma yayınlarını daha şeffaf ve güvenilir hale getirmek için birlikte çalışması gerektiğini vurguluyor.

En Çok Sorulan Sorular

Sahte bilim nedir ve neden tehlikelidir?
Sahte bilim, bilimsel sonuçları saptırarak, gerçek bilimsel ilerlemeyi engelleyen araştırmalardır. Bu durum, doğru bilgiye ulaşmayı zorlaştırır ve toplumun bilimsel bilgiye olan güvenini zedeler.

Ticari metrikler, bilimsel yayınları nasıl etkiler?
Ticari metrikler, yayınların kalitesini ölçmek yerine, sadece ticari çıkarları ön plana çıkarır. Bu durum, dolandırıcılık ve hileli yayınların artmasına neden olur.

Megajournaller nedir ve neden sorunludur?
Megajournaller, araştırma makalelerini ücret karşılığında yayımlayan dergilerdir. Bu dergiler, kaliteli olmayan veya doğruluğu sorgulanan çalışmaları dahi yayımlayarak bilimsel güvenliği riske atmaktadır.

https://www.sciencedaily.com/releases/2025/09/250918230811.htm