Mantıksız Enstitüsü'nün Misyonu: Deli ol

Bu enstitüde, girişimciler biraz deli olmaya özendiriliyor.Bu enstitüde, girişimciler biraz deli olmaya özendiriliyor. Colorado Boulder'daki Unreasonable (Mantıksız) Enstitüsü'nde, girişimciler biraz deli olmaya özendiriliyor. Kâr amacı gütmeyen kurumların tanışma toplantı larını ve grup kaynaştırma etkinliklerini bir parça anımsatan altı haftalık program, girişimcilerin hem birbirleriyle hem de kendilerine yardım edebilecek yöneticiler, yatırımcılar ve düşünürlerle tanışmasını sağlıyor. Daniel Epstein'in de kurucuları arasında olduğu enstitünün ana fikri, kâr amaçlı şirketlerin bazen kâr amacı gütmeyen muadillerinin bocaladığı konularda başarılı olabileceği. 25 yaşındaki Epstein enstitünün, çevrelerindekilerin küçümsemesine rağmen büyük düşünmeye hevesli kişiler aradığını söylüyor. Enstitü adını George Bernard Shaw'un, "Tüm ilerlemeler mantıksız insanlar tarafından gerçekleştirilir" sözünden alıyor. Uluslararası ilişkiler ve ekonomi alanındaki üniversite eğitimini yeni bitiren Ben Lyon, iki yıl önce Sierra Leone'deydi. Kâr amacı gütmeyen bir kurum vasıtasıyla, mikrofinans örgütlerinin kredi ödemelerini cep telefonu üzerinden almasını sağlayan bir pilot program başlatmaya çalıştı. Ama bunu hayata geçiremedi. Lyon şimdi bu fikri temel alan Kopo Kopo Inc şirketini yönetiyor. Kenya'da tam zamanlı dört çalışanı olan şirket, bankaların bulunmadığı veya işlem ücretlerinin yoksulların hesap açmasına izin vermeyecek kadar yüksek olduğu yerlerde yaşayanların al ışveriş yapmasını sağlayan, mobil ödeme uygulamaları sunuyor. Başarısını enstitü yardımıyla kurduğu ticari yapıya bağlayan 24 yaşındaki Lyon, yatırımcılardan yaklaşık 1 milyon dolar topladı. Enstitüyü 24 yaşındaki Teju Ravilochan ve 26 yaşındaki Tyler Hartung ile 2008'de kuran Epstein, "En az bir milyon kişinin ihtiyaçlarını karşılama kapasitesine sahip olduğunu düşündüğümüz, kâr amaçlı fikirleri seçiyoruz" diyor. Bu yıl 26 kişilik kontenjan için yaklaşık 300 kişi başvurdu. Seçilenlerden bazıları şunlar; anemi testi yapan bir cihaz üreten Biosense Technologies'den 28 yaşındaki Myshkin Ingawale, Meksika Monterey'de YoReciclo (Geri Dönüştürüyorum) şirketini kuran 30 yaşındaki Luis Duarte ve Tanzanya'da portatif elektrik şebekesi yardımıyla yeniden doldurulabilen pil satan EGG-energy şirketinin kurucusu 31 yaşındaki Jamie Yang. Enstitünün merkezi, Colorado Üniversitesi'nde kiraladığı bir erkek öğrenci evi. Odalarda üçer beşer uyuyan katılımcılar, içlerinde Hewlett- Packard'ın eski baş teknoloji sorumlusu ve Google.org'un eski yöneticilerinin de bulunabildiği kişilerle beraber 60 kişilik masada yemek yiyor. Katılımcılar çeşitli zamanlarda muhtemel yatırımcılarla birlikte bisiklet sürüp yürüyüş yapabiliyor. Şirket ortaklıkları kurma konusundaki bir seminere gidebiliyor ya da iki girişimcinin bilgi vermek amacıyla, üyelere şirketleri hakkında sunum yaptığı "aile gecesi"ne katılabiliyor. Programın sonunda, üyeler San Francisco'ya gidip fikirlerini bir grup yatırımcıya satmaya çalışıyor. Epstein'a göre piyasa tabanlı çözümler, gelişmekte olan ülkelerde büyümeyi desteklemek açısından önemli. 33 yaşındaki Cynthia Koening programa bu yıl katılmış. Hindistan'ın Racistan eyaletinde kurduğu Wello adlı şirketi, kadınların suyu tehlikeli ve zaman alıcı yöntemle başlarının üzerinde taşımak yerine yuvarlayarak eve getirmelerini sağlayan silindir biçimli bir kap (WaterWheel) üretiyor. Ürün tüketicilere satılacak. Koening, "Piyasa ekonomisinde seçimler yapan insanlar, bilerek ihtiyaçlarını en iyi karşılayan çözümü tercih eder" diyor. Yatırımcılar ticari nitelikli sosyal girişimlerden çekinebiliyor. Sosyal veya çevresel etki yaratan şirketlere fon sağlayan 150'yi aşkın kişiden oluşan Investors' Circle adlı ağın yatırım yöneticisi Nick Flores, "Yatırımcılar genelde 50 bin dolarlık bir çek yazmadan önce kontrol amacıyla Liberya veya Yeni Delhi'ye gidemez" diyor. Flores enstitüye gittiğinde kendisine, "İşin mali yönü mü yoksa yaratacağı etki mi önemli?" sorusunun sorulduğunu belirtiyor. Ağ henüz enstitüde tanıtımı yapılan bir şirkete yatırım yapmamış. Flores'e göre yatırımcılar için asıl soru; "Paramızı nasıl geri alabiliriz?" Enstitünün belirttiğine göre yine de üyelerin yaklaşık yarısı, tanıştıkları yatırımcılardan geçen yıl 40 ile 400 bin dolar arası para topladı. Enst it ü , programı yürütmek için 300 bin dolardan çok kaynak buldu. Girişimciler 8 bin dolarlık öğrenim ücretini küçük bağışlarla topluyor. Ingawale kadınlarda ve çocuklarda anemi testi yapan, iPad boyutundaki ToucHb cihazını üreten Biosense Technologies'i kurdu. Cihaz şimdi klinik çalışmalarda kullanılıyor. Ingawale, "Mühendislik ve danışmanlık geçmişim var. Bu yüzden, Güney Asya'da milyonlarca kadın ve çocuğu etkileyen bu hastalık için ticari bir çözüm olması gerektiğini düşündüm" diyor. Dünya Sağlık Örgütü, cihazı küresel sağlık sorunlarının çözümüne yönelik, yükselen yeni teknolojilerden birisi ilan etti. Tüm yeni şirketler gibi sermaye bulmak zorunda kalacak bu şirket, sosyal amaçlı girişimlere özgü sorunlarla da uğraşmak durumunda: Gelişmekte olan ülkelerde nasıl pazarlama yapılacak? Kâr etmek ile sosyal amaç arasında doğru denge nasıl bulunacak? Mantıksız Enstitüsü'nde çok az somut cevap bulduğunu ama kendini daha güçlü hissettiğini belirten Ingawale, "Enstitüde bulunmak, her şeyi yapabileceğimizi hissettirdi" diyor. Mumbai'deki bisiklet paylaşımı programı Cycle Chalao'nun kurucusu Raj Janagam, enstitüde bu yılki eğitim sırasında Hindistan Şehircilik Bakanlığı'ndan bir e-posta aldı. Bakanlık, programı tüm ülkeye yaymaya yönelik bir hükümet ortaklığını konuşmak için görüşme talep etti. İki yıldır bu görüşmeyi ayarlamaya çalışan 23 yaşındaki Janagam, Mumbai'ye geri dönmek zorundaydı ama 2 bin dolarlık son dakika uçak biletini alacak parası yoktu. Ties Kroezen adlı bir başka katılımcı, çeşitli projeler için para toplanmasına yardım eden web hizmeti ChipIn'de kampanya başlattı. Janagam beş gün sonra Hindistan uçağına bilet aldı. Janagam "Hayatımda bu kadar para toplamamıştım. Hindistan'da 2 bin dolar büyük para. Gördüğüm destek inanılmazdı" Milliyet