Kutsal eserler ve gizli teklifler

Paris'teki müzayedenin, dakikada iki eser satış hızıyla hemen bitmesi bekleniyordu.

Paris'teki müzayedenin, dakikada iki eser satış hızıyla hemen bitmesi bekleniyordu.

Drouot firmasının düzenlediği müzayedede, yüzden fazla Kızılderili yapımı eserler satışa çıktı. Bunlardan maskeye benzeyen 24 tanesi, Arizona'da yaşayan Hopi kabilesi için son derece kutsal. Yıllar önce çalınmış bu dini objelerin satışının durdurulması için Fransa'da mahkemeye başvuran kabile üyeleri, ABD yetkilileri ve diğer birçok kişi başarısız olmuştu. Geçen hafta, Los Angeles merkezli Annenberg Vakfı olaya dâhil olmaya karar verdi. Hopi maskelerinin hepsini ve San Carlos Apaçileri'nin istediği 3 eseri alıp kabilelere iade etmeye karar verdi. Ancak fiyatın yükselmesini önlemek için de planını gizli tuttu. Başarısız olmaları durumunda hayal kırıklığına uğratmaktan korktukları Hopi'lere bile yapacaklarından bahsetmediler. Vakıf bu tür bir şeyi hiç yapmamıştı ve planın lojistik tarafı son derece karmaşıktı. Los Angeles'ta vakıfta çalışan biri ve Fransızca bilen iki kişi bu plana dâhil edildi. Ayrıca Hopi'leri Paris'teki mahkeme süreci boyunca gönüllü olarak temsil etmiş olan Fransız avukat Pierre Servan-Schreiber'i de sürecin pürüzsüz işlemesi için haberdar edildi. Avukat müzayede salonunun arkasında kulağındaki telefondan vakıfla görüşüyordu. Yanında da gelişmeleri ona saniye saniye aktaran ABD Paris Büyükelçiliği Kültür Ataşesi Philip J. Breeden vardı. Vakfı ve hedefini gizlemek planın en önemli öğesiydi. Servan-Schreiber, "Bir vakfın önemli tüm eserlere göz koyduğunu müzayedeciler anlarsa planın işlemeyeceğini biliyordum" diyor. Müzayede evi EVE, Fransız koleksiyoncular taraf ından nizami bir şekilde toplandığı iddia edilen bir grup Kızılderili yapımı eseri satmak için hazırlık yapıyordu. Geçen Nisan'da yapılan müzayedede 70 Hopi eserinin büyük paralara satılması herkesin iştahını kabartmıştı. Hopiler bir önceki müzayededen de rahatsızdı. Orada da kabilenin Katsinam adını verdiği renkli ve etkileyici maskeler satılmıştı. O zaman da mahkemeye gidip başarısız olan kabile için bu maskeler dini olmakla kalmıyor. Hopi kabilesi üyeleri bu maskelerin canlı olduğuna ve hatta içlerinde kutsal varlıkların yaşadığına inanıyor. Vakfın Paris'te yaşayan başkan yardımcısı Gregory Annenberg Weingarten, mahkeme sürecini Fransız basınından takip etmiş. 6 Aralık'ta Hopiler davayı kaybedince müzayede evine gidip her biri en azından yüz yıllık maskelere bakmış. Weingarten daha sonra, "Bunlar insanların eve süs olarak koyacağı şeyler değil. Bunlar Amerikan yerlileri için son derece kutsal objeler. Bunlar özel koleksiyonlar veya müzayede evlerinde bulunmaması gereken şeyler" diye konuştu. Weingarten, satışa çıkarılan 24 Hopi maskesi ve Arizona'dan San Carlos Apaçileri için kutsal 3 obje için 500 bin ila 1 milyon dolarlık bir bütçeyi onayladı. EVE müzayede evinin sahibi Alain Leroy, telefondan açık artırmaya katılan bir müşterinin tüm Hopi maskelerini aldığını fark edip çalışanlarından birine durumu araştırmasını söylediğini belirtti. Müşterinin parayı önceden gönderdiğini ve gerçek bir kişi olduğunu öğrenince rahatlamış. Ancak yine de tüm maskelerin tek bir kişi tarafından alınmasına hayıflanıp, başkalarına maske bırakmasını umut ettiğini itiraf ediyor. THE NEW YORK TIMES