Koruyucu ozon tabakası inceliyor

Yaz aylarında yaşanan kuvvetli fırtınalar kuzey yarımküre üzerindeki koruyucu ozon tabakasını inceltiyor.

Fırtına sistemleri su buharını yirmi kilometre kadar yükseğe savurarak, ozonu indirgeyen zincirleme reaksiyonu başlatıyorlar. Bir fırtınanın ardından bir hafta içinde stratosferdeki ozonun dörtte veya üçte biri yok olabilir. Bu incelmiş bölge daha sonra 100km kadar genişleyebilir. Ozonu indirgeyecek koşullar daha şimdiden sık sık yaşanıyor. (Science) ABD üzerinde gerçekleştirilen ölçüm uçuşlarının yarısında bu koşullar izlenmiş. İklim değişimi yüzünden ozon kaybı gelecekte daha da artabilir. Çünkü daha sıcak atmosfer daha fazla su buharı içeriyor. Daha ince ozon tabakası da daha fazla zararlı morötesi ışın geçirdiği içinkuzey yarımküredeki yoğun nüfuslu bölgelerde cilt kanseri riski de artabilir. Ozon tabakasının yakında kendini yenileyeceği tahmini önemli bir yanlıştı, diyor Harvard Üniversitesi’nden James Anderson. Gerçi flüor hidrokarbür ozona zarar veren diğer halojen bileşimleri artık önemli ölçüde azaldı ama atmosferde yine de bu bileşimlere ait yeterli klor bulunuyor. Buna su buharı da ilave olunca, belli başlı koşullarda stratosferdeki ozonun indirgenişini tetikleyebilir. Uygun koşullar genelde Kuzey ve Güney kutupları üzerinde oluşmakta, ama Anderson ve ekibi, orta enlemlerdeki fırtınalarda da klor radikallerinin oluşabileceğini buldu.

---