Köpekler diğer köpeklerle empati kurabiliyor

İtalyan araştırmacılar, köpeklerin, başka köpeklerin duygularını algılayıp taklit etme kapasitesine yani basit düzeyde bir empati yetisine sahip olduğunu söylüyorlar.

İnsanlar, bulundukları ortamdaki diğer insanların duygularını konuşmadan kavrayıp yüz ifadelerini duruma uydurma yetisine sahip. Bu da insan toplulukları içinde bir uyum, insanlar arasında bir dayanışma sağlıyor. Pisa Üniversitesi'ne bağlı Doğa Tarihi Müzesi'nde çalışan bilim insanları köpeklerin de benzer bir şey yapabildiğini söylüyorlar.

Uzmanlar köpeklerin bu özelliği, evcilleştirilme sürecinde insanlardan almış olabileceklerine işaret ediyorlar.

İNSAN, ŞEMPANZE, ORANGUTAN

Şimdiye kadar empati yoluyla sosyal bağ kurma özelliğinin sadece insan ve yakın akrabası olan şempanze ve orangutanlarda olduğu düşünülüyordu. İnsanların hızla, karşısındaki ağlıyorsa üzgün, gülüyorsa neşeli yüz ifadeleri takınması, birlikte olduğu insanlarla duygu paylaşımı ve empati gösterebilme yetisinden geliyor.

İtalyan araştırma ekibinden Doktor Elisabetta Palagi, BBC'ye, "Köpeklerin de otomatik bir şekilde başka köpeklerin duygularını hızla taklit ettiğini, bunu mimik ve vücut diliyle yansıttığını tespit ettik" diyor. Bu, çok karmaşık biçimler alabilen empati dediğimiz yetinin ilk ve en basit biçimi.

Doktor Palagi, "Bir köpek, başka bir köpekle oynarken onun duygusal durumunu isteklilik düzeyini anladığını onun mimik ve hareketlerini taklit ederek gösteriyor. Bu şimdiye kadar sadece insanlar ile bazı maymun türlerinde görülebilen bir yeti" diyor.

50 SAATLİK VİDEO KAYDI

Roma'da maymunlar üzerinde çalışan Davranışsal Primatoloji Merkezi ile işbirliği içinde çalışan üç araştırmacıdan oluşan grup Palermo'daki bir parkta oynayan köpeklerin video kayıtlarını aldı. Bu görüntüleri daha sonra köpekler arasında nasıl iletişim kurulduğunu anlamak amacıyla incelemeye başladılar. Kısa sürede köpeklerin, örneğin ön ayaklarını öne doğru uzatıp başlarını eğerek ve ağzını rahat bir havayla açıp dişlerini göstererek oynamaya istekli olduklarının işaretini verdiklerini anladılar.

Köpeklerin duygu algılama yetisinin evcilleştirilmeden önce de var olup olmadığı araştırılacak. 50 saatlik video görüntülerini inceleyen uzmanlar, bu tür işaretlere diğer köpeklerin de yüz ifadeleri ve beden dilini bir anda kavrayıp taklit ederek yanıt verdiğini keşfettiler.
Uzmanlar bu hızlı taklit özelliğinin bir eğitim ya da düşünce sürecinin sonucu olmadığını otomatik ve istem dışı bir refleks gibi göründüğünü söylüyorlar.

İNSAN-KÖPEK İLİŞKİSİ

Britanya'da Bristol Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi'nden Doktor John Bradshaw ise, köpeklerin diğer köpeklerin duygularını gerçekten anlayıp anlamadığını söyleyebilmek için daha kapsamlı araştırmalar yapılması gerektiği görüşünde. "Evcil köpekler, hem diğer köpeklerin hem de insanların vücut dilini çok iyi okurlar. Zaten bu yüzden eğitilmeleri bu kadar kolay oluyor" diyor.

Diğerinin ruh halini anlamak oyunun daha uzun sürmesi demek. Bradshaw, "Ayrıca oynamayı da çok seviyorlar o yüzden oyun arkadaşlarını taklit edebilmeleri, oyunun da daha uzun sürmesi anlamına geliyor. Fakat bilim henüz köpeklerin diğer köpeklerin düşünce süreçlerini ya da duygularını gerçekten anlayıp anlamadıklarını kanıtlayabilmiş değil" diye ekliyor.

Köpeklerin insan davranışlarına örneğin yakınlarındaki insan esnediği zaman esnemek gibi taklit yoluyla tepki vermeleri bir tür algısal bağa işaret ediyor. Bu yeti köpeklerde evcilleştirilme süreçlerinde gelişmiş olabileceği gibi evcil olmayan atalarından gelmiş bir özellik de olabilir.

İtalyan araştırmacılar bu soruya yanıt bulabilmek, insanlarla köpekler arasındaki karmaşık ilişkiye biraz daha ışık tutabilmek amacıyla şimdi kurtları incelemeyi düşünüyorlar.

BBC TÜRKÇE