Bilim insanları karanlık maddenin, galaksilerin hareketi ve yerçekimi kuyularının derinliği karşılaştırıldığında, beklenenden daha “normal” davrandığını keşfetti. Ancak gizli bir beşinci kuvvet ihtimali tamamen elenmiş değil.

Evrenin Gizemli Bileşeni Üzerine En Keskin Testlerden Biri

Karanlık madde, evrendeki tüm maddenin yaklaşık yüzde 85’ini oluşturan ancak ışık yaymadığı için doğrudan gözlenemeyen gizemli bir yapı. Bilim dünyası uzun yıllardır karanlık maddenin sıradan maddeyle aynı fizik yasalarına mı uyduğu, yoksa farklı kuvvetlerden mi etkilendiği sorusunu yanıtlamaya çalışıyor.

Cenevre Üniversitesi (UNIGE) liderliğinde yürütülen yeni çalışma, karanlık maddenin yerçekimi kuyularına tıpkı sıradan madde gibi düştüğünü ve Euler denklemleriyle uyumlu şekilde davrandığını gösterdi. Bu bulgular Nature Communications dergisinde yayımlandı.

Galaksilerin Hızları ve Yerçekimi Kuyuları Karşılaştırıldı

Araştırmacılar, galaksilerin kozmos boyunca nasıl hareket ettiğini inceleyerek karanlık maddenin davranışını test etti.

Çalışmanın ortak yazarı Camille Bonvin şöyle açıklıyor:

“Galaksilerin hızlarını yerçekimi kuyularının derinliğiyle karşılaştırdık. Eğer karanlık madde beşinci bir kuvvete maruz kalsaydı, galaksi hareketlerinde farklılık görürdük.”

Sonuçlar, karanlık maddenin sıradan madde gibi davrandığını gösteriyor. Ancak bir olasılık kapısı hâlâ açık:
Varsayımsal bir beşinci kuvvet varsa, gücü yerçekiminin yüzde 7’sini geçmiyor.

Yeni Nesil Gözlemler Beşinci Kuvveti Ortaya Çıkarabilir

LSST ve DESI gibi yeni nesil astronomik gözlem projeleri, yerçekiminin yüzde 2’si kadar zayıf kuvvetleri bile tespit edebilecek. Bu da karanlık madde fiziğini yeniden şekillendirebilir.

En Çok Sorulan Sorular (SSS)

1. Karanlık madde gerçekten sıradan madde gibi davranıyor mu?
Evet, mevcut verilere göre karanlık madde yerçekimi kuyularına tıpkı sıradan madde gibi düşüyor. Ancak yüzde 7’yi aşmayan çok zayıf bir beşinci kuvvet ihtimali hâlâ açık.

2. Beşinci kuvvet nedir?
Doğada bilinen dört temel kuvvet dışında, karanlık maddenin davranışını etkileyebilecek varsayımsal ek bir kuvvettir. Şimdiye kadar doğrudan tespit edilemedi.

3. Bu sonuçlar karanlık maddeyi çözdüğümüz anlamına mı geliyor?
Hayır. Ancak karanlık maddenin fizik yasalarına uyup uymadığı konusunda önemli bir ilerleme sağlıyor.

4. Yaklaşan LSST ve DESI projeleri ne sağlayacak?
Bu projeler çok daha hassas ölçümler sunacak ve karanlık maddeyi etkileyen olası küçük kuvvetleri tespit edebilecek.