İstiridyenin kalıtımı çözüldü

Uluslararası bir araştırma ekibi istiridyenin kalıtımını çözdü.

Uluslararası bir araştırma ekibi istiridyenin kalıtımını çözdü.

Bu çalışmayla böylece midyelerin ve salyangozların da dahil olduğu yumuşakçalar kalıtımı ilk kez tamamen çözülmüş oldu. DNA analizi istiridye kalıtımının, yumuşakçalarda farklı çevre koşullarına uyum sağlamaya izin veren kapsamlı bir gen takımına sahip olduğunu gösteriyor. Bu sayede istiridyeler örneğin önemli sıcaklık oynamalarından, tuz oranının değişmesinden, hatta zehirli ağır metallerden bile etkilenmiyorlar (Nature). Kabuk oluşumunun sanılandan çok daha karmaşık olduğu da anlaşılmış. Çin Bilimler Akademisi’nden Guofan Zhang ve arkadaşları Pasifik denizinde çok yaygın olan Crassostrea gigas istiridyesini incelemişler. İstiridyenin kalıtımı 28.027 genden oluşuyor ve bunlardan sadece 5.844’ü çeşitli çevre koşullarına uyum sağlamaktan sorumlu. Bu anti stres genlerinden 4.420’si havadaki değişimlere reaksiyon gösteriyor ki bu da havanın istiridyeler için en büyük stres faktörü olduğunu göstermekte. Aşırı sıcakta toplam olarak 88 genin etkinliği artmış. Aşırı sıcak ve aşırı soğuğa uyum sağlamadan sorumlu olan bu genlerden insanda sadece 17 tane bulunur. Bu da istiridyelerin suların çekildiği zamanlarda 49 derece sıcaklığa kadar nasıl dayandıklarını açıklıyor. İstiridye güneş ve düşmanlarından kalın bir kabukla korunuyor. Bilim insanları bu kabuğun daha çok ipek benzeri proteinlerin yardımıyla geliştiğini tahmin ediyorlardı, bu doğru çıkmadı. Kabuk oluşumunun çok daha karmaşık olduğu ve olasılıkla farklı protein grupların etkileşimiyle geliştiği tahmin ediliyor. CUMHURİYET BİLİM TEKNOLOJİ EKİ