İngiliz aristokrasisinin dili nasıl değişiyor?

İngiliz aristokrasisinin kendisine özgü aksanı yitirmeye başlaması toplumdaki köklü değişikliklerin bir yansıması olarak değerlendiriliyor.

Kraliçe’nin konuşması gençliğinde de bugünkü gibi olsaydı biraz sıradan görülürdü diyor dil bilimciler.

Kraliçe bu konuda yalnız değil. Aristokrasinin Yukarıdakiler Aşağıdakiler, Downton Abbey gibi dizilerde duymaya alıştığımız kendine özgü aksanları zamanla değişti. Daha fazla sayıda insanın bu tarzı benimsemesiyle köşeleri törpülenmiş hale geldi.
Peki sesimizi, aksanımızı hangi güçler biçimlendiriyor?

YATILI OKULLARIN ROLÜ

İngilizce dilinde “düzgün” aksan fikrinin geçmişi çok eskilere dayanmıyor. 18. yüzyılda üst tabaka mensupları, eğitimliler ve zenginler de yöre halkının ses tonuyla konuşuyordu. Britanya Kütüphanesi’nde (British Library) toplumsal dilbilimci Jonnie Robinson’a göre, zenginlere yönelik yatılı okulların giderek popüler hale gelmesi seçkinlerin konuşma tarzının değişmesine neden oldu. Bu okulların çoğu İngiltere’nin güney doğusunda olduğu için bu bölgenin tonlaması ve aksanı hakim hale geldi.

Bir süre sonra aksan, sınıfı ve gücü yansıtan bir simge oldu. 1920’lerde yayına başlayan BBC’nin de bu aksanı benimsemesi onu daha da pekiştirdi. Robinson “İngiltere’deki ve dünyadaki herkes bu sesi otorite ile ilişkilendiriyordu” diyor.

SINIF AKIŞKANLIĞI

20. yüzyıl ortalarında sınıf sistemi biraz daha akışkan bir hal almaya başlamıştı. Aksan, zenginliğini miras yoluyla devralan aristokrasi ile kazanarak elde edenler arasındaki ayrımlardan biri olmuştu.

Kendisi de aristokrat olan yazar Nancy Mitford, “Artık üst tabakalar sadece dilleri vasıtasıyla ayırt edilebiliyor –çünkü diğerlerine kıyasla ne daha temiz, ne daha zengin, ne de daha iyi eğitimliler” diyordu.

Zamanla bu aksanın farkının giderek azaldığı, doğu Londra aksanıyla birleştiği düşünülüyor. Profesör Higgins’in çiçekçi genç kadına düzgün konuşmayı öğretmeye çalıştığı Pygmalion filmi tersine işliyor sanki.

Robinson, Prens William ve Harry’nin de bu modern tarzda konuştuğunu söylüyor. Gençlerin yetiştirilme tarzlarına tepkilerini ortaya koymak ve modaya uymak için sokakta duydukları bu tonları benimseyebileceğini, ancak yaşları ilerledikçe bunları bırakacaklarını düşünüyor.