İHA kullanımı endişe yaratıyor

İnsansız hava araçları (İHA) yakında şirketlerin günlük faaliyetlerinde kullanılacak.

İnsansız hava araçları (İHA) yakında şirketlerin günlük faaliyetlerinde kullanılacak.

Uzaktan kumanda edilen bu araçlar, uzun zamandır askeri amaçlı olarak kullanılan silahlı modellerden farklı. Bunlar trafiği izleme, havadan gözlem ve petrol boru hattı denetimi gibi yüzlerce sivil amaçlı görevi icra edecek. Bazı ülkelerde çoktandır ticari işlerde kullanılan İHA'lar, yeni kurallara göre 2015'ten itibaren ABD semalarında güvenli biçimde yerlerini alacak. Avrupalı yetkililer, elektronik takip konusundaki hassaslıkları göz önüne alınınca biraz da şaşırtıcı biçimde, sivil İHA kul lanımı konusunda, Amerikalı yetkililerden daha az engel çıkarıyor. Avrupa Birliği, bir dizi kural üzerinde çalışırken, üye ülkeler de kendi stratejilerini benimseyip sektöre destek oluyor. Bu yüzden şu anda ondan fazla AB üyesinde bin kadar İHA ticari olarak uçabiliyor. Özellikle İngiltere, Fransa ve Almanya İHA araştırmalarına fon verip bu sektördeki özel şirketlere test uçuşları için askeri üsleri açtı. Şu anda geliştirilen İHA'ların üçte biri Avrupa'daki 4 00 kadar küçük ve orta ölçekli şirketlerce yapılıyor. Amerikan Sivil Haklar Birliği'nden (ACLU) kıdemli siyasi analist Jay Stanley, gelişmiş kameralara ve yazılımlara sahip İHA'ların gözetleme işinin doğasını değiştirebileceğini söylüyor. ACLU, devlet kurumlarının "yaygın ve şüpheye dayanmayan toplu gözetleme" için İHA kullanmasını önlemek istiyor. Dijital hakları savunan Electronic Frontier Foundation'dan aktivist Parker Higgins, ticari İHA'ların tüketici bilgilerini toplamanın en yeni aracı olabileceği uyarısında bulunuyor. ABD'de bazı eyalet meclisleri, İHA'ların kullanımını sınırlamak için şimdiden yasa tasarıları hazırlıyor. Virginia eyaleti, meclise hukuksal koruma önlemleri için zaman tanımak amacıyla emniyet kuvvetlerinin İHA kullanımını iki yıllığına yasakladı.Colorado sakinleri İHA'ları silahla vurup düşürme izni verecek bir kararı Aralık'ta oylayacak. Zira daha evvel Federal Havacılık İdaresi İHA'lara ateş etmenin yasadışı olduğunu belirtmişti. Ama Kanada'daki ticari İHA denemeleri oldukça ilerledi. Tasarım ve haritalama işlerinde hava fotoğrafçılığından yararlanan Edmonton merkezli danışmanlık firması Stantec, senseFly'dan aldığı İHA'yla geçen kış ve bahar aylarında denemeler yaptı. Stantec ticari kullanım için Kanada hükümetinden sertifikasyon ve ruhsat almaya çalışıyor. Şirketin Nevada'da yaşayan başkan yardımcısı Curt Chapman, yakınlarda İHA'yı alçak irtifa fotoğraflama işlerinde kullanmak için genel bir izin olmasa da proje bazlı onay almayı umuyor. İHA'nın her zaman kullanıma hazır olmak gibi bir avantajı olduğunu belirten Chapman, "İHA'yı uçurup sel gibi durumlarda görüntü alabiliriz. Aynı uçuşu insanlı bir hava aracıyla yapmak günler veya haftalar alabiliyor" diyor. Müşteriler bir hava aracı, yazılım ve kontrol istasyonundan oluşan bütün bir sistemi 100 bin dolardan az bir fiyata alabiliyor. THE NEW YORK TIMES