Fiziksel ve zihinsel yavaşlık, düşük enerji, dikkat dağınıklığı ve motivasyon eksikliğiyle kendini gösteren hipoaktivite; yanlışlıkla tembellik olarak algılansa da, altında yatan nörolojik veya psikolojik nedenlerle mutlaka uzman değerlendirmesi gerektiren bir durumdur. Fiziksel ve zihinsel düşük enerji, ağır hareket, isteksizlik ve dikkat dağınıklığıyla karakterize hipoaktivite; yanlış anlamalarla ‘tembellik’ gibi algılansa da, altında yatan nörolojik ya da psikolojik kökenlerle mutlaka uzman müdahalesi gereken bir durumdur.

Hipoaktivite Nedir? Gözden Kaçan Sorun

Hipoaktivite, “hiperaktivitenin tam tersi” olarak tanımlanan; ağır ve uyuşuk hareket, uzun süre hareketsizlik ve düşük enerjiyle karakterizedir

Hipoaktivitenin Temel Belirtileri

- Ağır, yavaş ve isteksiz hareket, hareket etmeden durabilme hali 
- Dalgınlık, hayal dünyasında olma, unutkanlık ve sorumlulukları erteleme 
- İlgisizlik, işe motive olamama ve enerjide belirgin düşüş 
- Sosyal çekilme, oyun ve spora karşı isteksizlik 
- Günlük yaşamda zaman yönetiminde zorluk, sık gecikme ve programsızlık

Hipoaktivitenin  Nedenleri ve Hipoaktivitenin Arka Planı

- Hipoaktivite genellikle DEHB’nin (DEHB’nin dikkat eksikliği baskın) bir alt tipi olarak değerlendirilir

- Ayrıca psikolojik (depresyon, anksiyete), nörolojik hastalıklar veya kronik yorgunluk da neden olabilir

Hipoaktivite Tanı ve Tedavi Yöntemleri

- Uzman değerlendirmesi, davranışsal gözlemler ve nörolojik değerlendirmeler önemlidir 
- Psikoterapi ve davranış terapileri, dikkat artırma ve harekete yönlendirmede etkilidir 
- Fiziksel aktivite ve egzersiz, enerji seviyesini ve motivasyonu artırır 
- Yaşam tarzı düzenlemeleri: ekran süresinin kısıtlanması, düzenli uyku ve beslenme

Hipoaktivite için Aileler İçin Pratik Öneriler

- Anlayış ve sabır önemli: çocuğu “tembel” diye etiketlemeyin 
- Pozitif pekiştirme: küçük başarıları ödüllendirin.
- Rutin oluşturun: düzenli günlük planlar motivasyonu artırır 
- Ekran kullanımını sınırlayın, hareketi artıracak aktiviteler teşvik edin

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1: Hipoaktivite neden ‘tembellik’ diye yanlış anlaşılır?
Cevap: Hipoaktivite altta yatan yapısal, nörolojik ya da psikolojik kökenlere bağlıdır, tembellik değildir 

2: Hipoaktivite DEHB midir?
Cevap: DEHB’nin dikkat eksikliği baskın (hipoaktif) tipi olabilir, ancak her hipoaktivite DEHB değildir; nedenler farklı olabilir 

3: Hipoaktivitenin tedavisi nasıl olur?
Cevap: Psikoterapi, davranış terapileri, fiziksel egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleri etkili yöntemlerdir 

4: Aileler çocuklarına nasıl yardımcı olabilir?
Cevap: Sabırlı olun, destekleyin, pozitif geri bildirimde bulunun, ekran süresini sınırlayın.