HEPSİ ÖLÜMSÜZ DEĞİL

CUMHURİYET BİLİM TEKNİK EKİ

Birçok kanser hücresinin, engelsiz olarak çoğalıp, bedende yayılma yetisine sahip olmadığı ortaya çıktı.

Londra St.George’s Üniversitesi’nde Dot Bennett ile çalışan ekip, otuz yedi cilt kanseri örneğinden sadece dört tanesinin tahmin edilen özelliklere sahip olduğunu söylüyor. Biz hepsinin ölümsüz olduğunu sanıyorduk ama bunun doğru olmadığını gördük, diyor araştırmacı NewScientist dergisinde.

Laboratuvarda büyümekte olan kanser hücrelerinin moleküler profilinin incelenmesi sırasında hücrelerin telomer krizine benzer bir kriz yaşayarak bölünmeyi durdukları görülmüş. Kromozom uçlarını koruyan telomerler, her hücre bölünmesinde kısalır.

Hücreler kriz sırasında, DNA’da bozulmaların meydana geldiğini sanarak, onarmaya çalışıyor. Ve bu şekilde ölen ya da etkinliği kaybolan, değişmiş hücreler yaratıyorlar.

Bilim insanları, az sayıdaki ölümsüz kanser hücresinin telomeraz ters transkiptazını (Telomerase Reverse Transciptase /TERT) etkinleştirerek, krizi önleyebilmek için telomerleri yeniden ürettiklerini saptamışlar. TERT normalde sadece sperma veya yumurta hücrelerinde etkindir. Bir tümör saptandığında, hücrelerin ölümsüz ve yayılabilir olup olmadıkları tahmin edilebiliyor.

Cancer Research UK geçen haftalarda, TERT parçaları içeren bir aşı maddesinin yardımıyla pankreas kanserinin ne şekilde önlenebileceğini gösterecek bir araştırma başlattı. Bağışıklık sisteminin TERT’i “yabancı” olarak algılayarak savaşması bekleniyor. Bu şekilde etkin TERT’li tüm kanser hücreleri hedef tahtasına dönüşebilirler diyor uzmanlar.

Benzer şekilde işleyen diğer bir aşı maddesi şu sıralar Geron tarafından akut miyeloid lösemiye (AML) karşı deneniyor. Ayrıca meme kanseri sırasında etkin olan TERT etkinliğini ve küçük hücreli olmayan akciğer karsinomunu bloke etmesi beklenen İmetelstat ilacı da deneme aşamasında. Konuyla ilgili ayrıntılı rapor Pigment Cell & Melanoma Research dergisinde yayımlandı.