Hayvanlar intihar eder mi?

Köpekler, balinalar, atlar ve diğer hayvanlar canına kıyar mı?

İngiltere’de Kraliçe Victoria döneminde basına yansıyan ilginç hayvan hikayeleri olurmuş. Kendisini suda boğan köpek, ördek, yavruları ölünce kendini ağaca asan kedi vb.

Bu hayvanlar gerçekten de intihar mı ediyordu? Hayvanların da insanlar gibi ruhsal sorunlar yaşayabileceği biliniyor. Strese ya da depresyona girebilirler, ki bunlar insanda intihara sürükleyen etkenler arasında yer alır. Ayrıca eskiden sadece insana özgü sanılan bazı davranışları diğer hayvanların da sergilediğini biliyoruz. Peki intihar bunlardan biri midir?

Hayvan hakları savunucusu Animal World adlı derginin 1875 tarihli bir sayısında “Kendisini yakalamaya çalışan avcısının pençesine düşmek yerine bir uçurumdan atlayıp intihar etmeyi seçen bir geyikten” söz ediliyordu.

20 yüzyılda intihar konusundaki tıbbi bilgiler ilerledikçe tek tek hayvan intiharı hikayelerinde de azalma görüldü. Bunun yerine toplu halde uçuruma yönelen yaban sıçanları ya da çok sayıda balinanın kıyıya vurması gibi toplu hayvan intiharları üzerinde daha fazla durulmaya başlandı.

Hayvan intiharları konusunda son 40 yılda yapılan 1000 kadar araştırmayı inceleyen İtalyan psikiyatrist Antonio Preti, bu tür hikayelere aldanmamak gerektiğine, bunun insanların hayvanlara bir yakıştırması olduğuna inanıyor.

Örneğin araştırmacılar yabani sıçanların toplu ölümünü çok sayıda hayvanın aynı anda göç etmesine bağlıyor.

Preti, sahibi öldükten sonra hayvanların ölmesini de sosyal bir bağın kesintiye uğramasına bağlıyor. Yani ölmek için hayvan bilinçli bir karar vermiyor. Sahibine o kadar alışmış oluyor ki başka birinden yemek kabul etmiyor.

Bu örnek önemli bir gerçeği gösteriyor: Stres bir hayvanın hayatını tehdit edecek kadar onun davranışlarını değiştirebilir.

Bu yıl Mayıs ayında Tenerif’teki bir su hayvanları parkında doğal ortamda doğmuş bir katil balinanın su tankının kenarına kendisini atıp 10 dakika kadar orada durmasını gösteren video sosyal medyada çokça paylaşılmış, balinanın intihar girişiminde bulunduğuna dair onlarca yazı yazılmıştı.

Yabani sıçanlarının toplu intihar ettiği söylentilerine sık rastlanır.

Katil balinaların doğal olmayan ortamda farklı davrandığı, sırtını sürekli havuza sürme ya da dişlerini gıcırdatma gibi davranışlar sergilediği biliniyor. Hayvanların kendilerine zarar veren bu türden davranışlara neden yöneldiğini anlamak için duyguları ne kadar hissettiklerini anlamak gerekiyor.

İnsanla etkileşime girmek önemli bir etken olabiliyor. Bazı hayvanlar travma yaşadığında stres ya da depresyon gibi sorunlar yaşayabiliyor.

Örneğin Çin’de bir hayvanat bahçesindeki ayı, yavrusunu boğduktan sonra kendisini öldürmüş, bu durum, tutsaklığa daha fazla dayanamayan ayının bilinçli bir davranışı şeklinde yansıtılmıştı. Oysa, doğal ortamından uzakta tutulan bir hayvan, yaşadığı strese, yavrunun bir sağlık sorunu nedeniyle karnına sonda takılması sonucu ekstra stresin eklenmesiyle doğal olmayan bir davranışa yönelmişti.

BBC TÜRKÇE