HALK POLİTİKAYA NASIL BAKIYOR

Zeynep Gürcanlı

Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma Merkezi Türk halkının dış politikaya bakışını araştırdı.

İsrail ile alçak koltuk krizi, Ermenistan ile protokol sıkıntısı. ABD PKK ile mücadeleye gerçekten destek veriyor mu? Kıbrıs çözülecek mi? AB'ye üye olacak mıyız?

Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma Merkezi (ATAUM) bu konuyu araştırdı ve ortaya çok çarpıcı sonuçlar çıktı.

İŞTE TÜRK HALKININ DIŞ POLİTİKAYA BAKIŞI

AZERBAYCAN, KKTC'DEN "DAHA DOST"- Türk halkı, "en dost gördüğü ülke" sorusuna açık arayla "Azerbaycan" yanıtı verdi. Yavru vatan KKTC ise, "hiçbiri" yanıtının ardında kalarak, üçüncü sırada yer aldı. "Dost" tanımlamasında katılımcıların yüzde 29,9'luk bir oranla Azerbaycan'ı birinci olarak belirlerken, bunu yüzde 16,7'lik oranla "hiçbiri" cevabı izledi. KKTC'yi "dost" olarak görenlerin oranı ise yüzde 15,7'de kaldı.

"DÜŞMAN" DEĞİŞMEDİ: ABD- Ankete göre, Türk halkının uzun zamandır ABD'ye yönelik olumsuz tavrı da değişmedi. Katılımcılar, "düşman" sıralamasında ABD'yi ilk sıraya koydu. Katılımcıların yüzde 37,5'i ABD'yi düşman olarak gördüklerin belirtirken, ardından yüzde 10,9 ile Ermenistan, yüzde 10, 6 ile İsrail geldi.

" DIŞ POLİTİKADA ORDUYA GÜVEN, HÜKÜMETTENAZ- En ilginç sonuç bu bölümde çıktı. Ankete göre, halkın dış politika konusunda görüşlerinin doğruluğuna en çok inandığı kesim akademisyenler (yüzde 23,7). Bunu hükümet izliyor (yüzde 22,1). Bu sıralamayı, sivil toplum örgütleri, muhalefet partileri, iş dünyası takip ediyor. Pek çok ankette Türk halkının en çok güvendiği kurum olan ordu ise, dış politikada en alt sırada. Ankete katılanların sadece yüzde 6,9'u dış politikada ordunun en doğru görüşü dile getirdiğini söylüyor.

" HALKIN ÖNCELİĞİ AB İLE İLİŞKİLER- Ankete göre, dış politikada halkın önceliği AB ile ilişkiler. Katılımcıların yüzde 28'i AB ile ilişkileri, yüzde 27,7'si terörizmle mücadele konusunu, yüzde 15'8'i Ermenistan ile ilişkileri, yüzde9,9'u ABD ile ilişkileri, yüzde 7'si de İslam ülkeleri ile ilişkileri öncelikli gündem maddesi olarak belirttiler.

" TÜRK ASKERİ AFGANİSTAN'DAN ÇEKİLSİN- Ankette, Türk askerinin ülke dışında görevlendirilmesine ilişkin de ilginç sonuçlar ortaya çıktı. Bu çerçevede, "Türkiye'nin Afganistan'daki askeri varlığının geleceği ne olmalıdır?" sorusuna ankete katılanların yüzde 36,3'ü "Türk askeri tamamen çekilmelidir" yanıtını verirken, "Asker sayısını artırmalıdır, ancak çatışma bölgesinden uzak durmalıdır" diyenlerin oranı yüzde 27,9; "Asker sayısı aynı kalmalıdır" diyenlerin oranı %14,1; "Asker sayısı azaltılmalıdır" diyenlerin oranı yüzde 10,8; "Asker sayısını artırmalıdır ve çatışma bölgelerine asker konuşlandırmalıdır" diyenlerin oranı ise yüzde 6,3 oldu. Ancak Somali'de deniz korsanlarıyla mücadele çalışmalarına ise Türk halkından destek geldi.

"Türkiye'nin deniz haydutları ile mücadele için Somali açıklarına savaş gemisi yollamasını nasıl karşılıyorsunuz?" sorusuna "evet" yanıtının genel oranı yüzde 63,9 oldu. Sadece "destekliyorum" diyenlerin oranı yüzde 32,1, "destekliyorum ama kısa süreli olmalı" diyenlerin oranı, yüzde 31,8 oldu.

" RUMLARI TANIMAYA "ŞARTLI" EVET- Anket, Türkiye'nin Kıbrıs Rum Kesimi'ni tanımasına ise "şartlı evet" görüşü bildirdi.   "Türkiye, Güney Kıbrıs Rum yönetimini tanımalı mı?" sorusuna katılımcıların yüzde 40,7'si "Evet, Kıbrıs sorunu çözülürse", yüzde 14,6'sı "Evet, AB üyeliği karşılığında" şeklinde verdi. Soruya "Hayır, asla" şeklinde yanıt verenlerin oranı yüzde 30,9 oldu.

" AB ÜYELİĞİNE "EVET" - "Türkiye'nin AB'ye üye olmasını istiyor musunuz?" sorusuna ankete katılanların yüzde 55,3'ü genel olarak "evet" yanıtını verdi.  Bu oranın yüzde 32,9'u sadece "evet",  yüzde 22,4'ü de "kesinlikle evet" şeklinde ortaya çıktı. Katılımcılarının yüzde 25,2'si ise genel olarak "hayır" biçiminde yanıtını verdi. İllere göre değerlendirmede, tüm illerde AB üyeliğine "kesinlikle evet" ve "evet" diyenlerin oranı, genel olarak hayır diyenlere kıyasla daha yüksekken, Diyarbakır bu oran arasındaki farkın en fazla il olması dikkat çekti. Diyarbakır'da genel olarak evet diyenler yüzde 69,7 iken, genel olarak hayır diyenler yüzde 5,6 çıktı. Anket geneline göre, her ne kadar yüzde 55,3'lük kesim Türkiye'nin AB üyeliğini destekliyor olsa da, katılımcıların yüzde 32,8'i tam üyeliğin "hiçbir zaman" gerçekleşmeyeceği yönünde görüş belirtmiş olması da dikkat çekti.

ANKET NASIL YAPILDI

Anket, 31 Ekim- 31 Aralık 2009 tarihleri arasında eş zamanlı olarak Adana, Ankara, Artvin, Diyarbakır, Erzurum, İstanbul, İzmir, Konya ve Nevşehir illerinde yüz yüze mülakat teknikleri kullanılarak gerçekleştirildi. Toplam 1032 kişi ile görüşüldü. Ankete katılanların yüzde 49'u 18-25 yaş arasındaydı.  Sorulara cevap verenlerin eğitim düzeyinin ağırlıklı oranı yüzde 81,4 ile lisans ve lisansüstü düzeyindeydi. Yüzde 48,9'u kadın, yüzde 51,1'i erkek olan katılımcıların yüzde 44,7'si öğrenci, yüzde 55,3'lük kısmını ise kamu görevlileri, özel sektör çalışanları, akademisyenler ve diğer meslek gruplarından oluştu.